Timestamp Kateryna Gornostai

‘Timestamp’.
Zoom in
Het beste wat je waarschijnlijk kunt doen tijdens een oorlog is zorgen dat kinderen naar school kunnen gaan om over een toekomst te kunnen blijven dromen. Timestamp reist een jaar langs verschillende Oekraïense scholen, steeds dichter bij het front, waar tussen de sirenes van het luchtalarm door een schoolfeest wordt georganiseerd. (DL)
It’s Never Over, Jeff Buckley Amy J. Berg

Muzikant Jeff Buckley (links).
Zoom in
De jong gestorven muzikant Jeff Buckley blijft filmmakers inspireren. Hij bracht in 1994 zijn enige studioalbum Grace uit, en verdronk terwijl hij zijn tweede plaat aan het opnemen was. Amy Berg had de beschikking over nooit eerder vertoond archiefmateriaal en vulde de hiaten in met animaties.(DL)
Cover-Up Laura Poitras en Mark Oberhaus

Seymour Hersh aan zijn bureau in 1975.
Foto Redux
Zoom in
Na twintig jaar zei de Pulitzer Prijs-winnende journalist Seymour Hersch (die onder meer onthullingen deed over de wandaden van Amerikaanse soldaten in Vietnam en Irak, en een deel van het Watergate-verhaal schreef) eindelijk ja tegen een film over zijn leven. Het is bijna een thriller. Terwijl regisseurs Laura Poitras en Mark Oberhaus hem ondervragen, is hij druk bezig misstanden in Gaza boven tafel te krijgen. (DL)
I Want Her Dead Gianluca Matarrese

‘I want her Dead’
Zoom in
Twee schoonzussen die elkaars bloed wel kunnen drinken. Het klinkt meer als iets voor een Amerikaanse realityserie, maar in de handen van Gianluca Matarrese wordt deze Zuid-Italiaanse dorpsvete met een kalme grimlach bekeken. De dames zijn heethoofden. De camera is geduldig. Extra pikant: dit zijn Matarrese’s eigen tantes. (DL)
Writing Life – Annie Ernaux through the Eyes of High School Students Claire Simon

Scholieren lezen Annie Ernaux.
Zoom in
Franse scholieren lezen klassikaal de bekentenisboeken van Annie Ernaux, dat levert openhartige en ongefilterde gesprekken op over klasse, seksualiteit en politiek. (DL)
The Woman Who Poked the Leopard Patience Nitumwesiga

Dichter en activist Stella Nyanzi.
Zoom in
Nadat ze in de gevangenis belandde, gemarteld werd en een miskraam kreeg wegens belediging van de Oegandese dictator Yoweri Museveni, stelt dichter en academica Stella Nyanzi zich kandidaat voor de parlementsverkiezingen. Haar vurige, feministische betogen – overheidsbeklag gemixt met geslachtsdelen en lichaamssappen – worden fel afgestraft door het regime. Ze lijkt vooral een symbolische kandidaat. Maar wie zegt dat symbolen niet belangrijk zijn? (TT)
December Lucas Gallo

Een demonstratie in Argentinië.
Zoom in
In december 2001 komt de sluimerende economische crisis in Argentinië tot uitbarsting, als de overheid de toegang tot bankrekeningen beperkt. Archiefbeelden uit die tijd laten zien hoe het volk vijf weken lang in opstand komt tegen incompetente politici en corrupte bankiers: „Ze moeten allemaal weg!” (AW)
Do You Love Me Lana Daher

‘Do You Love Me’
Zoom in
Met zeldzaam archiefmateriaal – Libanon heeft geen Nationaal Archief – uit zeventig jaar Libanese geschiedenis schetst regisseur Lana Daher een levendig portret van Beiroet, dat door veel oorlogen werd geteisterd. Er zijn bommen en explosies, maar er is ook plezier aan zee, op feestjes en bij trouwerijen. (AW)
Below the Clouds Gianfranco Rosi

De Vesuvius.
Zoom in
De briljante Gianfranco Rosi maakt zich geduldig een plek eigen, kiest zijn helden en slaat dan aan het filmen. Na Irak, Lampedusa en Rome volgt hij in grimmig zwart-wit de stad Napels, een bijenkorf onder dreigende rookpluimen van de Vesuvius. Van krater tot tunnel, dispatcher tot grafrover: een oeroud en precair bestaan, als zeepokken op een scheepsromp. (CvZ)
2000 Meters to Andriivka Mstyslav Chernov

‘2000 Meters to Andriivka’
Zoom in
Na zijn Oscarwinnaar 20 Days in Mariupol volgt Chernov met helm- en handcam een Oekraïens peloton dat tijdens het mislukte zomeroffensief van 2023 door een smal strookje bos tussen mijnenvelden naar dorpje Andriivka ploetert. Haastig, bloedig en hectisch: niets blijft onzichtbaar en boven zoemen de kamikaze-drones. Het vuile gezicht van de moderne oorlog in extreme close-up. (CvZ)
individualism in the dead-internet age: an anti-big tech asset flip shovelware r̶a̶n̶t̶… Nathalie Lawhead

Een achterkamertje van het internet.
Zoom in
Termen als het ‘dode internet’ en ‘vershittificatie’ waren het afgelopen jaar niet weg te denken als het ging over de teloorgang door AI van het eens utopische internet. In dit interactieve video-essay neemt Nathalie Lawhead je mee naar de achterkamertjes van het ooit wereldwijde web. (DL)
Broken English Iain Forsyth en Jane Pollard

George MacKay als The Record Keeper in ‘Broken English’.
Zoom in
Het frame is veel te gekunsteld: een ‘Ministry of Not Forgetting’ onder Tilda Swinton ondervraagt de onlangs overleden Marianne Faithfull. Maar puur door haar persoonlijkheid fascineert en ontroert dit caleidoscopische portret. Als 18-jarige tot It-Girl gekneed, daarna opgejaagd en vernederd. Maar veel meer dan de ex van Mick Jagger, sloerie, junkie. (CvZ)
Love-22-Love Jeroen Kooijmans

Jeroen Kooijmans en Elspeth Diederix.
Zoom in
Kunstenaar-filmmaker Jeroen Kooijmans noemt Love-22-Love „een archieffilm over liefde en duisternis”. Hij stelde hem samen uit 3.000 uur video en film uit zijn archief dat teruggaat tot 1991. De documentaire gaat over zijn gevecht met depressies, maar ook over de liefde voor zijn partner, kunstenares Elspeth Diederix. (AW)
Ghost Elephants Werner Herzog

Een kudde olifanten in Angola.
Zoom in
Werner Herzog gaat op olifantenjacht met bioloog Steve Boyes, die diep in Angola dna hoopt te verzamelen van een nog onbekend ras reuzenolifanten, mogelijk verwant aan de elf ton wegende, opgezette olifant die sinds 1959 in het Smithsonian staat. Uiteraard gaat het meer om vragen dan antwoorden, meer om zoeken dan vinden. (CvZ)
Cutting Through Rocks Mohammadreza Eyni en Sara Khaki

Sara Shaverdi geeft rijles.
Zoom in
Komt het door versoepeling van censuur? Of heeft het regime wel wat anders aan het hoofd? In elk geval: er zijn meerdere uitstekende Iraanse documentaires op IDFA dit jaar: The Vanishing Point, All My Sisters, A Fox Under a Pink Moon. De bijzonderste is Cutting Through Rocks: een portret van Sara Shaverdi, de eerste gekozen vrouw in haar dorpsraad, voorvechter van vrouwenrechten, en motorrijlesinstructeur voor meisjes. (TT)
Nothing to See Here Celine Daemen

‘Nothing to See Here’.
Zoom in
Transdisciplinair kunstenaars Celine Daemen en haar team achter prijswinnende VR-ervaringen als Eurydice, een afdaling in oneindigheid (2022) en Songs for a Passerby (2023) maakte een stereoscopische kijkkast waarin je een optische illusie in tuimelt waarin je jezelf ziet staan. (DL)
How to build a Library Christopher King en Maia Lekow

Uitgever Angela Wachuka en schrijver Wanjiru Koinange.
Zoom in
Uitgever en schrijver Angela Wachuka en Wanjiru ‘Shiro’ Koinange proberen een oude bibliotheek in Nairobi te moderniseren. De bibliotheek werd gebouwd door kolonisten, en is nóg gespeend van enige Keniaanse cultuur. Er volgt een jarenlange worsteling waaruit blijkt hoe hardnekkig de roest van decenniaoud racisme en politieke corruptie is én dat tussen droom en daad soms ook bibliothecarissen staan. (TT)
True North Michèle Stephenson

‘True North’.
Zoom in
Op de vlucht voor dictator François Duvalier zochten veel Haïtianen hun toevlucht in Canada. De onvrede over hun discriminatie leidde in 1969 tot een studentenprotestactie in Montréal die met veel politiegeweld werd beëindigd. Interviews met de studenten van toen worden afgewisseld met krachtig archiefmateriaal. (AW)
Tales of the Wounded Land Abbas Fahdel

‘Tales of the Wounded Land’.
Zoom in
Abbas Fahdel filmde zijn familie tijdens en na de Israëlische bombardementen op Zuid-Libanon, in 2023. Van indrukwekkend kleine emotionele afstand zie je de vlucht en terugkeer: hoe een kapper knipt in zijn verwoeste kapsalon, een man de flarden van zijn boekverzameling weer bij elkaar zoekt. (TT)
Matabeleland Nyasha Kadandara

Chris Nyathi in ‘Matabeleland’.
Zoom in
Chris Nyathi woont al twintig jaar in Botswana, maar kan nog altijd niet aarden, achtervolgd door herinneringen uit Zimbabwe en een ‘familievloek’. Een emotionele en ook verrassend louterende documentaire, die via één persoon de traumatische echo’s van de Gukurahundi belicht: de genocidale moorden door het regime van Mugabe in 1987. (TT)
Handle With Care Ontroerend Goed

Beelden uit de try-out van ‘Handle With Care’.
Zoom in
De Vlaamse theaterperformancegroep Ontroerend Goed is een terugkerende gast in IDFA’s DocLab met hun voorstellingen die de rolverdeling tussen spelers en publiek omdraaien. Met behulp van een doos vol aanwijzingen maakt het publiek haar eigen voorstelling. Radicaal theater in tijden van vliegschaamte. (DL)
Under the Same Sky Khalil Ashawi

Een 360-graden-beeld van de vernietiging in Gaza.
Zoom in
Een journalistiek verslag van de genocide in Gaza. 360-graden-camerabeelden plaatsen je midden in de vernietiging. We rijden mee in de perswagen met de Palestijnse journalist Sami die zijn werk doet, terwijl aan de andere kant de Middellandse Zee schittert in de zon. (DL)
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.