Opnieuw heeft een regeringsgezind bedrijf een onafhankelijk nieuwsmedium in Hongarije overgenomen. De tabloid Blikk – die maandelijks door zo’n drie miljoen mensen wordt gelezen (ongeveer een derde van de Hongaren) – en andere titels van de Zwitserse uitgeverij Ringier zijn overgenomen door Indamedia.
Die mediagroep heeft nauwe banden met premier Viktor Orbán en zijn partij Fidesz en nam de afgelopen jaren al verschillende onafhankelijke mediatitels in Hongarije over.
Meteen na de aankondiging besloot de hoofdredacteur van Blikk op te stappen. De krant, het meest gelezen dagblad van Hongarije, staat bekend om zijn aandacht voor roddel en achterklap, maar besteedde de afgelopen jaren ook aandacht aan de corruptie in het land.
De verkoop betekent een verdere uitholling van de onafhankelijke media in Hongarije. In 2020 namen bevriende oligarchen de leiding over bij Indamedia, waarna ze de best gelezen nieuwssite van Hongarije, Index, tot een propagandakanaal van de regering-Orbán maakten. De directie van Index vertrok onmiddellijk, evenals tientallen journalisten. Zij richtten daarna Telex op, een van de weinige nog overgebleven onafhankelijke online nieuwsmedia in Hongarije.
Verkiezingen
De overname Blikk komt op een gevoelig moment. Hongarije maakt zich op voor cruciale parlementsverkiezingen volgend jaar april waarin de partij van Orbán, Fidesz, zware tegenstand wacht. In de peilingen gaat de partij van zijn uitdager Peter Magyar, Tisza, met zo’n 45 procent van de stemmen aan kop, tegenover 39 procent voor Orbáns Fidesz. Het is de eerste keer sinds 2010, toen Orbán aan de macht kwam, dat zijn positie serieus wankelt.
Lees ook
Orbán-rivaal Peter Magyar trekt door Hongarije: ‘Ik sta voor een positief populisme’
Toen Orbán na zijn eerste termijn als premier (1998-2002) niet werd herkozen, verweet hij zichzelf één ding: hij had de media niet genoeg naar zijn hand gezet. Na zijn comeback in 2010 nam hij meteen de controle over bij de publieke omroep en het landelijke persbureau. Bevriende oligarchen kochten commerciële media op en de overgebleven onafhankelijke media kregen te maken met drastisch dalende advertentie-inkomsten vanuit de overheid en staatsbedrijven.
Binnen enkele jaren schreven veel kwaliteitsmedia rode cijfers, waardoor ze een makkelijke prooi werden voor regeringsgezinde zakenmensen die een volgende overnameslag begonnen. Bovendien werden buitenlandse eigenaren gedwongen hun publicaties te verkopen. Het leidde ertoe dat het grootste deel van de kranten, televisiezenders en radiokanalen spreekbuizen zijn van Orbáns regering en worden ingezet voor lastercampagnes tegen de oppositie in het EU-land.
Maar dat bleek nog niet genoeg voor Orbán. Dit jaar zette de premier de aanval in op de laatste overgebleven onafhankelijke media en critici in het land en kondigde aan een einde te maken aan „schaduwleger” van ngo’s, rechters, oppositiepolitici én journalisten die zich tegen zijn beleid keren. „De stinkwantsen hebben de winter overleefd”, zei Orbán, doelend op zijn critici. „We zullen het hele schaduwleger elimineren.”
Lees ook
Sinds Orbán aankondigde de ‘stinkwantsen’ van oppositie en journalisten te elimineren, groeit bij oprichter van nieuwssite Telex de onrust
Corruptie
Die aanval kan niet los gezien worden van de populariteit van zijn uitdager Magyar. Het voormalige Fidesz-partijlid belooft een einde te maken aan de diepgewortelde corruptie onder het bewind van Orbán. Die boodschap raakt grote delen van de bevolking in het gepolariseerde land. Voor het eerst in jaren heeft de regering van Orbán geen antwoord op een uitdager: belastingvoordelen voor grote delen van de samenleving, harde aanvallen op de EU en lastercampagnes tegen Magyar brengen geen verandering in de peilingen.
In een verklaring stelt Ringier dat het besluit om zijn titels in Hongarije te verkopen „uitsluitend gebaseerd is op strategische economische overwegingen en onze focus op onze digitale kernactiviteiten in Hongarije”. Magyar reageerde fel op de overname. Hij bestempelde Indamedia als „criminelen” en verwacht dat de Blikk en de andere titels „leugenachtige propagandawapens” worden voor de regering.
Lees ook
‘Persvrijheid vooral in Midden- en Oost-Europa onder druk’
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.