Arch Enemy sluit een avond vol bijzondere bands af in AFAS Live

Je kon op dinsdagavond 28 oktober thuis op de bank zitten om naar schreeuwende Nederlandse lijsttrekkers op tv te kijken, maar je kon ook naar Amsterdam om de hele avond schreeuwende frontmannen- en vrouwen te zien! AFAS Live bood een podium aan vier bands die allemaal met hun eigen manier omgaan met death metal. Gatecreeper gooit er hardcore doorheen, Eluveitie speelt met folkinvloeden, Amorphis heeft een poëtische schwung en Arch Enemy sluit het simpel, maar knallend af. Redacteur Ruben en fotograaf Wilco kunnen wel achter deze coalitie staan en reisden af naar de hoofdstad om verslag te doen. Helaas gaf organisator Mojo alleen toestemming voor het fotograferen van de headliner.

De Johan Cruijff Boulevard wordt weer eens getekend door een lange rij in zwart geklede mensen die staan te popelen om de AFAS Live in te mogen. Iets wat niet onopgemerkt blijft door de plaatselijke afdeling Jehova’s die een inhoudelijk zodanig zwak relaas houden dat de rij er enkel om kan gniffelen. Eenmaal binnen blijkt dat de eerste band van de avond niet kon wachten tot hun aangegeven starttijd, want Gatecreeper is al aan het spelen voor een vrijwel lege zaal.

De band uit Arizona kent duidelijke hardcore invloeden, maar heeft slechts beperkt de ruimte op het volgebouwde podium. De energie die uit de nummers klinkt vindt dan ook geen weergave op het podium. Frontman Chase Mason wil misschien wel los, maar hij blijft op zijn plek staan, net als de andere bandleden. Gelukkig is de muziek energiek genoeg om op eigen benen te staan. Vorig jaar kwam het derde studioalbum Dark Superstition uit en daar bewezen de mannen weer dat ze een van de betere acts uit het genre van de afgelopen tien jaar zijn. Die plaat komt hier veelvuldig naar voren met in ieder geval de singles The Black Curtain en Caught in the Treads.

Naast de beperkte ruimte en het vroege tijdstip kampt de band ook met een technisch probleem waardoor het geluid soms wegvalt, maar de heren gaan stug door en krijgen desgevraagd zelfs een aantal fans mee die een circlepit inzetten. Het is dan ook een knaller van een openingsact gezien het gezelschap waarmee ze vanavond optreden. Gelukkig lijkt het dat de meeste bezoekers hun weg naar de zaal hebben kunnen vinden tegen het eind van de set en krijgt de band het applaus dat ze verdienen. Er wordt afgesloten met Flametrower van het eerste album en hiervoor gaan de lampen toepasselijk op rood, terwijl de rest van de set in groen licht is gespeeld. Na de laatste noten start de bekende muziek van het spel GTA: San Andreas, want van die leeftijdscategorie zijn de mannen en moeten ze snel het podium ruimen voor de volgende band.

Elke groep heeft een eigen podiumaankleding bij zich vanavond en dat maakt voor een logistieke puzzel om in korte tijd op te lossen. Zeker voor Eluveitie, want de achtkoppige band heeft nogal wat attributen mee. Hulde aan de podiumtechniek dat het allemaal vlekkeloos verloopt.

Inmiddels is de AFAS Live redelijk gevuld en die mensen kunnen zich nu tegoed doen aan de complexe folkmetal die de Zwitserse band produceert. Een opmerkelijke toevoeging aan het toch al bonte gezelschap van bands vanavond, maar ik kan hem waarderen. Het ensemble rond multi-instrumentalist en frontman Chrigel Glanzmann gaat al meer dan twintig jaar mee en dat valt te merken aan Glanzmann zelf. De laatste tijd zagen we hem moeite hebben met zang en vaker naar de achtergrond verdwijnen terwijl Fabienne Erni de glansrol pakte. Het lijkt vanavond echter alsof Glanzmann verboden heidense rituelen heeft ondergaan, want de vijftig jaar oude bandleider is ineens weer goed bij stem en zit weer stevig in het zadel.

Met het in april uitgebrachte negende studioalbum Ánv komt die hernieuwde energie aardig naar voren. Het nummer Premonition van die plaat zet zelfs een aantal enthousiastelingen aan tot een huppelpitje. Het nieuwe Eluveitie mag er dus mee door, maar ze kijken ook terug op Origins met violiste Lea-Sophie Fischer eerst in etherisch silhouet terwijl ze de eerste tonen van The Call of the Moutains speelt, alvorens Erni de vocalen inzet. En dan blijkt dat ze eindelijk weer eens de Engelse spelen. De laatste keren dat ik ze zag was het altijd de Duitse, Italiaanse of Russische versie, maar vandaag dus de versie die we mee kunnen zingen. Iets wat we van Glanzmann ook mogen doen bij afsluiter Inis Mona, al blijft dat toch steken bij de titel want wie spreekt er tegenwoordig nog Gallisch? Goed om te zien dat er nog rek zit in de folkmetalband en hopelijk zien we ze snel weer terug.

Met Amorphis als derde act is de avond allang geslaagd. De Finnen behoren al jaren tot de top van het melodische metalgenre. Ook vandaag bewijzen ze dat weer. Nadat de lampen uitgaan volgt een onheilspellende stilte en een vormt een paarse mist zich over het podium. Onder zachte tonen komen de bandleden vervolgens op, voordat Bones uit de speakers knalt. De tweede single van de het eind september uitgekomen negentiende studioalbum Borderland. Ook die plaat gooide weer hoge ogen, maar wie hier een albumtour wil zien komt bedrogen uit. Met slechts negen nummers te spelen kiezen ze voor een brede collectie uit hun imposante oeuvre. Daar wordt het natuurlijk niet minder van, want Amorphis speelt de beste nummers die ze gemaakt hebben. Als je ze nog niet kende hebben ze met deze setlist vast een paar zieltjes verworven.

Dancing Shadow is het enige andere nieuwe werk van vanavond en die is inderdaad best dansbaar. Het publiek deint vrolijk mee op de melodie en zo te merken zijn er ook genoeg mensen die voor Amorphis naar Amsterdam zijn gekomen. Het enthousiasme voor het altijd aanwezige Black Winter Day uit de vroege periode van de band is dan ook groot. Ook House of Sleep wordt luidkeels meegezongen, dat het nummer tekstueel zwak is en eigenlijk nergens op slaat is bijzaak. Frontman Tomi Joutsen weet het zo overtuigend te brengen dat alle tekortkomingen er niet toe doen. Dit was een geweldige setlist voor de tijd die de band ervoor had. Als de avond hier was geëindigd was ik een gelukkig man geweest, maar we gaan nog even door. Na afsluiter The Bee klinkt nog een Finse hoempaversie van House of Sleep uit de speakers terwijl de band snel het podium verlaat zodat ook de laatste band hun plek in kan nemen.

Headliner Arch Enemy heeft in Nederland nog niet eerder een clubshow gegeven van het formaat AFAS Live. Een dinsdagavond is misschien niet ideaal, maar zelfs met drie fantastische supportacts krijgen ze de zaal niet vol. Dat is vrij opmerkelijk, want de band lijkt onverminderd populair, al geef ik ook toe dat ze mij persoonlijk nooit hebben weten te bekoren. De banner met tekst ‘pure fucking metal’ waar we in het interim tegenaan moeten kijken vind ik dan ook een beetje te veel borstklopperij. De old school rock en heavy metal nummers die in de tussentijd gespeeld worden kan ik dan beter waarderen.

De banner wordt door drummer Daniel Erlandsson gebruikt voor een schaduwspelletje alvorens hij begint met een stevige drumintro inzet en Deceiver, Deceiver de set begint. Hier wordt ook direct mijn probleem met de band duidelijk. Technisch is het goed, drum- en gitaarwerk van de hoogste plank, frontvrouw Alissa White-Gluz heeft een geweldige strot… en toch valt het allemaal net niet samen. Het voelt ergens wat zielloos en het komt daardoor niet binnen zoals de band waarschijnlijk wil. Alle puzzelstukjes zijn er, maar het totaalplaatje klopt niet. Een melodische deathmetalband waar de melodieën ontbreken. Niet dat het altijd misgaat. Dream Stealer is goed gelukt met een leuk refrein en een duidelijke opbouw. Datzelfde geldt voor War Eternal, al hoor ik telkens Dancing With Tears in My Eyes in de brug naar het refrein. Het publiek hoort het allemaal rustig aan tot het oudere nummer My Apocalypse voorbij komt en er een kleine moshpit start.

Op de nieuwe plaat Blood Dynasty lijkt de balans wel gevonden te zijn. Naast Dream Stealer horen we vanavond ook de titeltrack waar de hook op de gitaarlijnen zit en Illuminate the Path. White-Gluz vind het toepasselijk om het publiek te laten zwaaien met lampen, maar dat doet afbreuk aan het nummer zelf, wat zichzelf totaal niet leent voor zwaaibewegingen. Het publiek geeft er wel braaf gehoor aan en de AFAS Live verandert in een zee van lichtjes die de weg naar de rest van de setlist verlichten.

Het laatste nummer van de nieuwe plaat is Liars & Thieves, wat live ook goed uit de verf komt. Het publiek dat eerder nog stond te zwaaien wil nu een wall of death inzetten. Het gaat er nog rustig aan toe, ze zullen morgen wel weer aan het werk moeten. Het hierop volgende nummer The Eagle Flies Alone leidt zelfs tot een congaline. ‘Pure fucking metal’ lijkt dan toch ineens ver weg.

De rest van de avond bestaat toch weer uit nummers die in bepaalde mate tekort schieten. Sunset Over the Empire lijkt veelbelovend met een dikke baslijn en er komt zowaar wat pit in de pit, maar de boel moet van White-Gluz op pauze zodat er geklapt en meegezongen kan worden. Dit is ook het moment waarop het publiek wordt toegesproken en is de vraag wie de band het vaakst gezien heeft. Die wedstrijd ga ik niet winnen, want ik heb me al tactisch bij de uitgang gepositioneerd.

De set vervolgt met No Gods No Masters waarbij er gesprongen moet worden, maar de hook om te springen ontbreekt dus de meeste mensen stoppen vrij snel na een vertwijfeld hupje. Na Avalanche begint de toegift met het instrumentale Snow Bound waar de heren Michael Amott en Joey Concepcion hun gitaarkunsten nog een keer kunnen laten zien. Het zijn stuk voor stuk geweldige muzikanten, jammer dat het totaalplaatje dus niet altijd even mooi is. Terwijl er ballonnen over het publiek worden gegooid speelt de band de laatste nummers Nemesis en het oude Fields of Desolation. Na drie bands die zich in vrijwel alle opzichten betere hebben geprofileerd dan Arch Enemy was dit toch een raar aanhangsel van een geslaagde avond. De fans zullen gekregen hebben waar ze voor gekomen zijn, of dat nou de headliner was of niet.