Spoetnik/Alexander KazakovPresident Poetin kijkt via een videoverbinding naar een Russische oefening met kernwapens

NOS Nieuws•vandaag, 18:33

  • Jacobien van der Kleij

    redacteur Online

  • Jacobien van der Kleij

    redacteur Online

Rusland eist opheldering van de VS over “tegenstrijdige signalen” over het hervatten van kernproeven. President Trump zei vorige week dat de VS daar onmiddellijk mee zou beginnen, om zo op gelijke voet met andere kernmachten te staan. “Ik wil niet het enige land zijn dat niet test.”

Dat is opvallend, want de VS heeft al meer dan dertig jaar geen kernproef meer uitgevoerd. Ook Rusland heeft sinds 1991 geen kernproeven meer gedaan. Alleen Noord-Korea doet kernproeven.

Volgens het Russische ministerie van Buitenlandse Zaken is het onduidelijk of Trump met zijn aankondiging doelde op het testen van raketten met een nucleaire lading of op het hervatten van kernproeven. Rusland zegt zich gedwongen te voelen tot actie. President Poetin gaf woensdag het Russische ministerie van Defensie opdracht voorstellen te doen voor het uitvoeren van kernproeven.

Oplopende spanningen

Volgens experts lopen de spanningen tussen de VS en Rusland op. “Je moet de dreigingen serieus nemen en het kan uit de klauwen lopen”, zegt defensiedeskundige Rob de Wijk. Hij stelt dat “Trump niet weet waar hij het over heeft, en Poetin maakt daar gebruik van en zet juist een aantal stappen vooruit. Dat is altijd gevaarlijk in tijden van crisis.”

Rusland heeft de afgelopen jaren tijdens de oorlog tegen Oekraïne geregeld gezinspeeld op de inzet van kernwapens. ‘Als we ertoe gedwongen worden, deinzen we er niet voor terug kernwapens in te zetten’, is de boodschap van Poetin.

Maar nu is de wereldorde anders, met Trump aan de macht. “Hij is onvoorzichtig en onvoorspelbaar”, zegt De Wijk. “Hij heeft geen idee van afschrikking, en maakt onzorgvuldige opmerkingen waar Poetin weer gebruik van maakt, zodat hij Amerika zelf onder druk kan zetten. Daardoor escaleert het verder.”

Supertorpedo

Deze week bracht Poetin naar buiten dat Rusland de nucleair aangedreven onderwaterdrone Poseidon ‘met succes’ heeft getest. De supertorpedo heeft een bereik van 10.000 kilometer en kan volgens Russische media een enorme golf en een radioactieve wolk veroorzaken.

Daarnaast heeft Rusland nog twee nieuwe rakettypes getest: de kruisraket Burevestnik (‘de Stormvogel’), die nucleaire vervuiling achterlaat, en de Orenistik (‘de Hazelaar’), die ook een kernkop kan dragen.

Persbureau Reuters toonde een animatie van het nieuwe wapen:

Volgens Bob Deen, Oost-Europa deskundige van het Instituut Clingendael, wil Rusland met het nucleaire machtsvertoon twee doelen bereiken. “Rusland wil het Westen eraan herinneren dat het een kernmacht is”, zegt hij. “Het land is bezorgd dat Europa en VS het Russische kernwapenarsenaal niet meer serieus nemen.”

Ook wil Poetin Europeanen en Amerikanen afschrikken on nog veel meer steun te geven aan Oekraïne, inclusief langeafstandsraketten, zoals de Amerikaanse Tomahawks, en de mogelijke stationering te zijner tijd van een Europese troepenmacht in Oekraïne.

“Zowel de Verenigde Staten als Rusland praten veel meer over hun kernwapenarsenalen en ze nemen ook stappen die de ander als bedreigend kan ervaren”, zegt Deen. Volgens Deen wil Rusland met het spierballenvertoon de nucleaire afschrikking tegenover de VS herstellen en behouden. Dat moet ook worden gezien in de context van de ontwikkelingen in de VS, zoals het raketschild in wording Golden Dome, waar Rusland niet blij mee is.

Dit luchtverdedigingssysteem, dat zo’n 155 miljard euro gaat kosten, zou de VS moeten beschermen tegen ballistische, hypersonische kruisraketten. Al jaren waarschuwt het Pentagon dat de nieuwste raketten van China en Rusland zo geavanceerd zijn dat tegenmaatregelen nodig zijn.

Dreiging steeds concreter

De Amerikaanse energieminister Wright, die verantwoordelijk is voor kernproeven, zei zondag in een interview met Fox News dat het niet om nucleaire explosies gaat. “Ik denk dat de tests waar we het nu over hebben systeemtests zijn.” Deen zegt dat het momenteel bij woorden blijft, maar dat de dreiging steeds concreter wordt. “Het is machtsvertoon van Trump. Ik kan me voorstellen dat Rusland gemengde signalen krijgt.”

De spanningen tussen de twee landen zijn de afgelopen weken opgelopen. Overleg tussen Trump en Poetin in Alaska over Oekraïne bleef zonder resultaat en een topoverleg tussen de twee leiders in Boedapest werd geschrapt. Twee weken geleden stelde de VS sancties in tegen Russische oliemaatschappijen. Dat was voor het eerst sinds zijn aantreden in januari. De sancties zijn bedoeld om Rusland onder druk te zetten om stappen te zetten naar beëindiging van de aanvalsoorlog tegen Oekraïne.