EPANobelprijswinnaar James Watson bij een conferentie in Portugal in 2009

NOS Nieuws•vandaag, 21:19•Aangepast vandaag, 21:47

James Watson, die medeverantwoordelijk was voor de ontdekking van de structuur van DNA, is op 97-jarige leeftijd overleden. Volgens The New York Times overleed de Amerikaanse moleculair bioloog in een hospice, nadat hij eerder in een ziekenhuis was opgenomen met een ontsteking.

Watson was pas 24 toen hij samen met drie anderen in 1953 de structuur ontdekte van DNA, waarin de erfelijke eigenschappen van levend materiaal vastliggen. Watson, Francis Crick en Maurice Wilkins kregen daarvoor in 1962 de Nobelprijs voor Geneeskunde. De vierde ontdekker, Rosalind Franklin, was een paar jaar daarvoor overleden.

“We hebben het geheim van het leven ontdekt”, zeiden ze toen ze de Nobelprijs wonnen. De vier ontdekten dat de erfelijke eigenschappen liggen opgeslagen in desoxyribonucleïnezuur (afgekort DNA), dat een structuur heeft van twee gedraaide strengen, een zogeheten dubbele helix. Hun ontdekking geldt als een van de grootste wetenschappelijke doorbraken van de 20ste eeuw.

Memoires

In 1968 publiceerde Watson zijn veelbesproken wetenschappelijke memoires in The Double Helix. Zijn mede-onderzoekers bekritiseerden het boek. Watson zou zijn eigen rol in het project een stuk groter en die van zijn collega’s een stuk kleiner hebben gemaakt dan die die in werkelijkheid was.

Maar er was ook veel lof voor het boek dat een fascinerend inkijkje gaf in een ontdekking die de wetenschap ingrijpend veranderde. The Double Helix kwam op een lijst met belangrijkste Amerikaanse literaire werken.

Racistisch

Watson was betrokken bij het menselijk genoomproject, waarvan hij van 1988 tot 1992 directeur was. Doel van dat programma was om de structuur van het menselijke DNA volledig op te helderen.

De wetenschapper was ook omstreden. Hij veroorzaakte opschudding met racistische uitspraken, waarin hij er openlijk aan twijfelde of zwarte mensen dezelfde intelligentie hadden als witte. Watson werd vanwege dit interview ook uit meerdere functies ontslagen.