In de tientallen jaren dat Koert Lindijer voor NRC correspondent in Afrika is,  heeft hij zo’n humanitaire ramp nog niet meegemaakt, vertelde hij begin september in de podcast NRC Vandaag. De verwoestende machtsstrijd in Soedan die al twee jaar voortduurt is een tragedie van ongekende omvang. Die wordt al lang internationaal  waargenomen, maar op zijn beloop gelaten. „De internationale gemeenschap wil niet weten wat er gebeurt”, aldus Lindijer. Hij zei dit grote onrecht aan de kaak te blijven stellen, dat is hij verplicht aan zijn vrienden en kennissen in Soedan.

Inmiddels zijn we twee maanden verder, waarin Lindijer de situatie in Soedan bleef beschrijven. Na anderhalf jaar van omsingeling en uithongering viel de stad Al vorige week in handen van de paramilitaire militie RSF (Rapid Support Forces). Het was het laatste bolwerk van het regeringsleger in de regio Darfur. „De omsingeling, de uithongering en nu de verovering van Al Fashar is een van de wreedste episodes van de oorlog in Soedan”, schreef Lindijer vorige week. Er kwamen gruwelijke beelden naar buiten van executies, gemaakt door RSF zelf.

Soedan. Lezers trokken in mails de laatste maanden met enige regelmaat de vergelijking met Gaza en Israël, waar dagelijks aandacht voor was. Zoals deze mail vorige week: „In Soedan zijn door massamoorden circa 150.000 mensen vermoord. In de media lees je er niets over. Maar als in Gaza iemand struikelt staat het pontificaal in de krant. Waarom? Is een mensenleven in Afrika d?”

Nu was dit overdreven, en dan doel ik niet alleen op dat struikelen. Soedan kwam in de Nederlandse media geregeld in het nieuws. Zeker ook bij NRC. In een gestage stroom van publicaties kwamen de wreedheden, de vele doden – in twee jaar tijd zeker 40.000 maar mogelijk wel 150.000 – de hongersnood en de vluchtelingen de afgelopen jaren aan bod. De buitenlandredactie schreef over welke landen belangen hebben in Soedan (vooral de Verenigde Arabische Emiraten) en over de wanhoop onder Soedanese vluchtelingen in Caïro. West-Afrika-correspondent Eva Oude Elferink, die vanuit Senegal werkt, reisde in het voorjaar naar een vluchtelingenkamp in Zuid-Soedan. „Al plunderend, bombarderend en verkrachtend hebben de twee partijen ruim 8,5 miljoen mensen op de vlucht doen slaan: de grootste volksverhuizing van dit moment”, schreef ze.

En Koert Lindijer, die in vreedzamere tijden vaak in Soedan is geweest, maakte als Oost-Afrika-correspondent vanuit zijn standplaats Nairobi vele stukken over de oorlog. Zijn verhaal over de val van Al Fashar verscheen een dag voor de verkiezingen op de voorpagina. Met Afrika-redacteur Naïm Derbali maakte hij een vervolg over hoe de stad nu is overgeleverd aan de gewelddadige militie en welke berichten de buitenwereld bereikten: mensen die in hun huizen zijn gedood, ziekenhuizen die zijn leeggehaald, gevluchte families die hun doden moesten achterlaten.

Deze artikelen verschenen dus in de verkiezingsweek waarin de website van NRC . Hoewel de twee Soedan-stukken allebei meer dan vijf uur prominent op nrc.nl stonden, bereikten die toch niet veel lezers: ze bleven in aantal leesminuten ver onder het gemiddelde.

NRC beschreef dus uitgebreid en met regelmaat wat er in Soedan gebeurt. Maar dit stond niet in verhouding tot de aandacht voor de oorlogen in Oekraïne en Gaza/Israël. Oorlogen die je misschien ook niet moeten willen vergelijken: de nabijheid, de gevolgen voor Nederland en Europa, de historische band met Israël – het speelt hier allemaal een rol. Maar, zoals oud-NRC-redacteur en Midden-Oostenexpert Carolien Roelants deze week in haar column schreef, „als er een gruwelijkheidsklassement zou zijn, zou Soedan Gaza verslaan”. Voor de VS en het Westen zijn er echter te weinig belangen om zich echt in te zetten voor vrede in Soedan. Lindijer legde in de podcast NRC Vandaag van 4 september – nog steeds een aanrader – uit dat dit komt doordat het Westen geen grote rol meer speelt in Afrika. Landen als Turkije, Iran, Egypte en de Verenigde Arabische Emiraten hebben er grotere belangen.

Dat met de regio Darfur heel moeilijk contact te leggen valt – zo is er in Al Fashar nauwelijks internet – maakt verslaggeving lastig, net als de grote onveiligheid . Beelden die niet zijn gemaakt door een van de strijdende partijen, zijn er nauwelijks. De 73-jarige Lindijer zou het liefste nog zelf naar de regio toe gaan, maar is fysiek niet in staat tot zo’n gevaarlijke reis. De buitenlandredactie heeft recent niet overwogen om iemand anders naar de regio te gaan, vooral vanwege de veiligheid en daarmee gepaard gaande hoge kosten.

Hoewel de krant een relatief groot correspondentennetwerk heeft, zou er meer aandacht moeten zijn voor het mondiale zuiden

Lindijer interviewde half oktober oud-minister Jan Pronk (85) over de oorlog in Soedan. Pronk, die zich in zijn leven liet „drijven door solidariteit met slachtoffers van talrijke conflicten”, stelde dat de Verenigde Naties te verzwakt zijn om aandacht te generen voor Afrika. En: „Helaas is links Europa heel erg met zichzelf bezig.”  Lindijer had een mooie beschrijving van Pronk: „Een buikspreker van een andere beschaving.” De Afrika-correspondent voelt dat zelf ook wel zo: in het verleden was in Europa de solidariteit met Afrika veel groter. „Ik dacht vroeger dat ik belangrijk werk deed, dat denk ik allang niet meer.” Lindijer betreurt dat Afrika aan belangstelling heeft ingeboet. Ook NRC kan meer doen, vindt hij. Hoewel de krant een relatief groot correspondentennetwerk heeft, zou er meer aandacht moeten zijn voor het mondiale zuiden.

Maar waar het massale geweld in Soedan sinds 2023 soms ‘een vergeten oorlog’ wordt genoemd, . Ik miste de afgelopen weken wel deze humanitaire ramp bij andere redacties dan Buitenland. De binnenlandredactie zou verhalen kunnen maken over , de specialisten die met Open Source Intelligence (Osint) onderzoek doen, kunnen vast iets met satellietbeelden en andere online-informatie, redacteuren in Den Haag en Brussel kunnen uitzoeken waarom het politiek zo stil blijft. Intussen wordt er wel aan vervolgstukken gewerkt, ook de audioredactie is al bezig met een nieuwe aflevering van NRC Vandaag.

Koert Lindijer stopt aan het einde van het jaar formeel als Afrika-correspondent, maar hij zal vast en zeker op zijn geliefde continent actief blijven, ook voor NRC. „Ik ga hier nooit meer weg.”  Voor deze zaterdag interviewde Lindijer een hulpverlener in Tawila, waar vluchtelingen uit Al Fashar verblijven. Hij wilde deze week eigenlijk getuigenissen optekenen van mensen die de regio rond Al Fashar ontvlucht zijn. Maar dat verhaal lukte nog niet. Het laat zien hoe moeilijk het is om deze oorlog te verslaan: Lindijer kwam in contact met vrouwen die verkracht zijn, maar de dorpsoudste moet toestemming geven voor het delen van hun verhaal. En die is onbereikbaar.

DE LEZER SCHRIJFT … over lezersbrieven

De lezersbrieven in NRC vormen een samenbindende rubriek die van onschatbare waarde is, „in een steeds technocratischer wereld waar iedereen in steeds ernstiger mate langs elkaar heen leeft en alleen voor zichzelf zorgt”, mailde Albert Appelo deze week. De interactie tussen lezers en redactie stelt hij zeer op prijs: „Je leest niet alleen welk onderwerp de lezer raakt en wat hij er over wil zeggen, maar ook welke lezersreacties weer door de redactie als lezenswaardig, dus publicatiewaardig, worden ingeschat.” Maar het valt hem op dat de laatste tijd minder lezersbrieven worden afgedrukt. Waarom is dat?

DE KRANT ANTWOORDT …

Chef Opinie Wouter van Noort: „Het klopt inderdaad dat de afgelopen weken wat minder vaak een brievenselectie in de krant heeft gestaan. En dat vinden wij ook jammer. De brievenselectie in de krant is, en blijft, een belangrijke plek voor interactie met onze lezers. Brieven hebben door redactionele keuzes in de verkiezingsdrukte wat minder vaak de selectie gehaald. Maar de brievenpagina in de krant is inmiddels niet meer de enige interactiemogelijkheid: dat doen we ook via brievenselecties op onze homepage, lezersoproepen over bijvoorbeeld de verkiezingsuitslag, die de weekendkrant vorige week wél haalden, opiniepeilingen op sociale media, en onze nieuwe wekelijkse opinienieuwsbrief Kantelpunten, waarin we een speciale  sectie hebben gereserveerd voor initiatieven en ideeën vanuit de lezers. Wij blijven op allerlei manieren een podium bieden aan onze lezers, want die weten vaak meer dan wij alleen.”

Geef cadeau

Deel

Mail de redactie

NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.