Loting in plaats van selectie
In Groningen wordt al voorzichtig aan het roer getrokken. ‘We zijn dit studiejaar gestart met loting, in plaats van selectie’, vertelt Teunissen. ‘Bij selectie trek je vooral studenten met twee hoogopgeleide ouders aan en die komen vaker uit de Randstad.’
De volgende stap zou volgens hem kunnen zijn om te selecteren op competenties als samenwerken, communicatie en reflectievermogen. ‘Dat zijn ook de kwaliteiten die je nodig hebt als huisarts, niet per se de hoogste cijfers voor scheikunde of natuurkunde’, legt hij uit. Dat er meer gestuurd wordt op studenten uit Noord- en Oost-Nederland vindt Teunissen een goed idee.
Duits model: gegarandeerde plek in ruil voor werkplicht
Mulder pleit voor concrete maatregelen zoals voorrang via loting, gereserveerde plekken of quota voor studenten uit krimpregio’s. In landen als Duitsland, het Verenigd Koninkrijk en Australië worden zulke regelingen al toegepast.
In Duitsland kunnen aankomende studenten bijvoorbeeld een contract tekenen waarmee ze zich verplichten om na hun studie huisarts te worden in een tekortgebied. In ruil daarvoor krijgen ze gegarandeerd een opleidingsplek. ‘Het is geen dwang’, benadrukt Mulder. ‘Studenten kunnen kiezen voor de gewone selectie of dit traject. In Duitsland werkt het al, Nederland loopt achter.’
‘Positieve discriminatie is niet dé oplossing’
Toch is voorzichtigheid geboden. Rob Dijkstra van Huisartsenopleiding Nederland noemt het voorstel ‘interessant, maar juridisch complex’. ‘We kunnen mensen niet verplichten om in een bepaalde regio te werken’, zegt hij. Wel erkent hij dat meer studenten uit de regio zouden helpen: ‘Als dat met voorrang kan, moeten we dat serieus onderzoeken.’
Ook Olthof is voorzichtig. ‘Voorrang voor regionale studenten kan iets helpen, maar het tekort hangt van veel meer factoren af. Een goed georganiseerde praktijk met voldoende personeel en goede faciliteiten trekt vanzelf jonge artsen aan.’