AFPBeeld ter illustratie: door Italië uitgezette migranten komen aan in Albanië

NOS Nieuws•vandaag, 17:32

  • Chris Ostendorf

    EU-correspondent

  • Chris Ostendorf

    EU-correspondent

Een afwijzing in één EU-land betekent een afwijzing voor de hele EU. En afgewezen asielzoekers die niet meewerken aan vrijwillige terugkeer kunnen gedwongen worden uitgezet naar een “uitzethub” buiten de EU. Met deze voorstellen wil Europarlementariër Malik Azmani (VVD) de Europese terugkeerregels aanpassen.

Azmani is namens het Europees Parlement de onderhandelaar over een van de grootste hoofdpijndossiers van de EU. “Voor het draagvlak van migratiebeleid is een goede terugkeerregeling noodzakelijk”, zegt hij. “Mensen moeten niet het gevoel hebben: als ik eenmaal binnen ben in de Europese Unie, dan sturen ze me toch niet weg.”

Slechts een op de vijf afgewezen asielzoekers gaat daadwerkelijk terug naar het land van herkomst. Nu is het nog zo dat de 27 EU-landen elk hun eigen uitzetbeleid hanteren. Nieuwe Europese wetgeving zou daar een eind aan moeten maken.

“Er komt straks één keer de boodschap: u moet terug”, zegt Azmani. “En als je dan nog probeert van het ene land naar het andere land te gaan, word je steeds geconfronteerd met hetzelfde terugkeerbesluit.”

Europees migratiepact

De voorstellen moeten het sluitstuk worden van het Europees migratiepact, het nieuwe Europese asielbeleid dat in juni 2026 ingaat. Dat migratiepact regelt dat asielzoekers bij binnenkomst snel worden beoordeeld. Wie weinig kans maakt op asiel wordt aan de grens vastgezet, in afwachting van uitzetting.

Kansrijke asielzoekers moeten dan volgens een verdeelsleutel over de EU-landen worden verdeeld. De ontbrekende schakel in dit aangescherpte asielbeleid: een efficiënt Europees uitzetbeleid.

De Europese Commissie kwam in maart al met een voorstel voor een nieuw terugkeerbeleid. Azmani voegt hier nieuwe voorstellen aan toe. Zo moeten landen verplicht het Europese grensagentschap Frontex betrekken bij het terugsturen van de afgewezen asielzoekers. En waar de Europese Commissie nog de meeste nadruk legt op gedwongen uitzettingen, verwacht Azmani meer van het stimuleren van vrijwillige terugkeer.

“Vrijwillig vertrek is de meest effectieve, kostenbesparende manier van terugkeer. Mensen zullen dan ook in hun eigen land blijven, in plaats van weer terug te gaan reizen naar de Europese Unie.”

Vrijwillig vertrek

VVD’er Azmani hoopt met zijn voorstellen zowel linkse als rechtse partijen in het parlement achter een gemeenschappelijk Europees uitzetbeleid te krijgen. Linkse partijen hoopt hij aan boord te krijgen met de nadruk op vrijwillig vertrek. De rechtse partijen wil hij verleiden met de optie om afgewezen asielzoekers in uitzet-centra buiten de EU vast te zetten in afwachting van hun definitieve terugkeer naar hun land van herkomst.

Azmani hoopt een meerderheid te kunnen bouwen met partijen in het midden: “Dit is zulke gevoelige wetgeving, Middenpartijen zullen hun verantwoordelijkheid moeten nemen, want de flanken zullen het vermoedelijk niet steunen.” Marine Le Pen heeft al laten weten dat haar partij, Rassemblement National, niet in zal stemmen met een Europees uitzetbeleid.

Het parlement, de EU-lidstaten en de Europese Commissie hopen het voor de zomer eens te worden over het gemeenschappelijk terugkeerbeleid. In dat geval zouden de nieuwe regels halverwege 2027 in kunnen gaan.