Lal Khan draagt zijn stempas zo dicht mogelijk bij zich – hij stopt het plastic kaartje in zijn borstzak of portemonnee. „Ik verlies dit ding de komende week niet uit het oog”, zegt de 53-jarige riksjachauffeur in Kishanganj, een stad in het oosten van de Indiase deelstaat Bihar. Twee maanden geleden kwam Khan erachter dat zijn naam ontbrak op de lijst met stemgerechtigden in zijn deelstaat. Het gebeurde ook bij veel van zijn buren, terwijl die vaak al hun hele leven in de stad wonen.
Een man zwaait tijdens een politieke bijeenkomst aan de rand van Kishanganj, Bihar, op 6 november 2025.
Foto Ahmer Khan
Zoom in
De stempas is essentieel om te kunnen meedoen aan de deelstaatverkiezingen deze maand in Bihar. Lal en anderen klopten aan voor hulp bij Amjad Amal, „in het dagelijks leven bouwvakker, maar ook sociaal activist”, zoals hij zichzelf voorstelt. Wanneer hij door zijn buurt loopt in het vooral door moslims bewoonde Kishanganj, schiet iedereen hem aan. Maar zijn lokale politieke connecties kunnen nu weinig uitrichten: Delhi had bepaald dat deze burgers moeten bewijzen écht Indiër te zijn. „Sommige ambtenaren eisten zelfs de geboortecertificaten van overgrootouders. Mensen hier kunnen vaak niet lezen of schrijven: hoe weten ze dan of ze de juiste documenten hebben?”
Een portret van Amjad Alam in Bihar, die naast bouwvakker sociaal activist is.
foto Ahmer Khan
Zoom in
In Bihar, een van de dichtstbevolkte deelstaten in India, gaan deze maand ruim 70 miljoen mensen naar de stembus om hun afgevaardigden voor de wetgevende assemblee te kiezen. Vanwege de omvang van de bevolking zijn twee stemdagen nodig: kiesdistricten in en rond de hoofdstad Patna gingen donderdag naar de stembus, de overige gebieden, waaronder Kishanganj zijn dinsdag aan de beurt.
Voor aanvang van de verkiezingen werden ambtenaren langs de deuren gestuurd om de adressen van potentiële stemmers te verifiëren.
In aanloop naar de verkiezingen was er veel maatschappelijke onrust. Miljoenen kiezers, voornamelijk moslims, dreigden hun stemrecht te verliezen als gevolg van een zogeheten Speciale Intensieve Revisie (SIR) van het kiesregister in de deelstaat. Volgens de landelijke verkiezingscommissie (EC) was een update vereist om belangrijke wijzigingen door te voeren: wie is overleden, wie is verhuisd, en welke nieuwe kiezers boven de achttien zich hadden geregistreerd.
De 37-jarige maatschappelijk activist Amjad Alam bespreekt in Kishanganj met een buurtbewoner of diens naam op de definitieve kiezerslijst staat.
Foto Ahmer Khan
Zoom in
Lees ook
De grootste democratie ter wereld staat steeds meer onder druk
Luttele maanden voor aanvang van de verkiezingen werden ambtenaren langs de deuren gestuurd om de adressen van potentiële stemmers te verifiëren. Zo ontstond administratieve paniek, zagen Lal Khan, Amjad Alam en hun buren in Kishanganj. Er werden tienduizenden spelfouten geconstateerd en op sommige adressen stonden meer kiezers geregistreerd dan bewoners. Veel inwoners van Bihar zijn arbeidsmigrant van wie onduidelijk is of ze permanent de deelstaat hebben verlaten.
De ambtenaren waren streng: ze schrapten elke naam waarmee iets mis leek te zijn. Burgers hadden daarna een maand om hun identiteit en staatsburgerschap te bewijzen aan de hand van geboortecertificaten, paspoorten of residentiebewijzen. Om het nog moeilijker te maken: India kent geen standaard nationaal identiteits- of identificatiedocument.
Een vrouw spreekt met een ambtenaar in Bihar die controleert of ze stemrecht heeft en dus in het kiesregister kan worden opgenomen.
foto Ahmer Khan
Zoom in
‘Gezuiverde’ kiezerslijst
In Kishanganj deden tientallen buren een beroep op Amjad Alam, die de krochten van de Indiase bureaucratie in dook, op zoek naar de benodigde papieren. „Het kostte dagen per zaak”, vertelt hij. „De meeste mensen hier zijn dagloners. Wie zelf tien of twintig kilometer naar het lokale overheidskantoor moet reizen, loopt inkomsten mis.”
Eind september sloot de verkiezingscommissie het kiesregister in Bihar. Eindstand: 74,2 miljoen kiezers, bijna vijf miljoen namen waren geschrapt. De verkiezingscommissie houdt vol dat de update noodzakelijk was. Maar oppositiepartijen zijn verbolgen. De controle zou het strengst zijn uitgevoerd bij minderheden, vooral bij moslims om die groepen hun stemrecht te ontnemen, stelden ze.
Het hielp daarbij niet dat de commissie sprak van een ‘gezuiverd’ kiesregister, taalgebruik dat hindoenationalisten, aanhangers van premier Narendra Modi’s BJP, gebruiken als ze het hebben over India als land alleen voor hindoes, zonder moslims.
Ook al staan mensen nu weer op de kiezerslijst, ze zijn bang dat de overheid hen in het vizier heeft als zogenaamde buitenstaanders
Amjad Alam
maatschappelijk activist
Modi zelf appelleerde daaraan tijdens de campagne: hij waarschuwde voor een „demografische crisis” in Bihar en zette Indiase moslims weg als illegale immigranten zonder stemrecht. „Mensen in Bihar en naburige deelstaten maken zich grote zorgen over de veiligheid van hun zussen en dochters”, zei Modi, die maatregelen beloofde „tegen infiltranten.”
Jonge moslimjongens staan buiten een moskee na het voltooien van hun vrijdaggebed in de buitenwijken van Kishanganj, Bihar, op 7 november 2025.
Zoom in
Moslimmannen verlaten een moskee na het vrijdaggebed in een buitenwijk van Kishanganj, Bihar, op 7 november 2025.
Zoom in
Ahmer Khan, Foto Ahmer Khan
De deelstaatverkiezingen zijn een test voor premier Modi. Bihar wordt bestuurd door een coalitie van zijn BJP en de lokale partij Janata Dal van deelstaatpremier Nitish Kumar. Een nederlaag kan worden gezien als een afrekening voor de nationale regeringscoalitie.
„De discussie over de SIR is zeer gepolitiseerd”, zag ook hoofdredacteur Nitin Sethi van de onafhankelijke mediaorganisatie The Reporters’ Collective. Uit hun onderzoek naar de controversiële herziening werd duidelijk hoe chaotisch, onoverzichtelijk en gehaast die was uitgevoerd. De journalisten begonnen hun onderzoek uit zorgen over het democratisch proces, legt Sethi uit: „Er wordt al langer aan kiezersonderdrukking en stemfraude gedaan – ook door de oppositiepartijen. Maar volgens ons ging het een stap verder, nu een nationale overheidsinstantie [de verkiezingscommissie] betrokken was bij deze controle op staatsburgerschap.”
Amjad Alam inspecteert de documenten van een vrouw wier naam werd verwijderd uit het kiesregister in Kishanganj.
foto Ahmer Khan
Zoom in
Democratische uitholling
Ook al staan mensen nu weer in het kiesregister, „ze zijn bang dat de overheid hen in het vizier heeft als zogenaamde buitenstaanders”, hoorde Alam om zich heen. De 25-jarige kleermaker Muhammad Ashraf noemt het „ellendig”. „Hindoe of moslim is in deze stad nooit een probleem geweest. Maar door zulke processen worden we uit elkaar gespeeld. Wij willen dat onze afgevaardigden vreedzaam beleid voeren.” En banen scheppen, het onderwijs en de infrastructuur verbeteren, voegt hij toe.
Lees ook
India wordt rijker – en daar profiteren vooral de rijken van
Er is genoeg over om van politici te eisen. Dat blijkt ook uit de eerste stemdag, afgelopen donderdag. De opkomst lag in die kiesdistricten hoger dan tijdens de vorige deelstaatverkiezingen: ruim 64 procent. Volgens voorstanders van de SIR liet dat zien dat de procedure om ‘overtollige’ of ‘onrechtmatige’ namen te schrappen wel degelijk nodig was. Anderen stellen dat de weggehaalde namen toch al horen bij mensen die niet zouden komen opdagen: de opkomst wordt pas interessant als de uitslag er is na de tweede stemdag.
Honderden mensen wachten tijdens een campagnebijeenkomst in Bihar op de kandidaten.
foto Ahmer Khan
Zoom in
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.