Natuurbegraven NederlandEen gedenkteken op een natuurbegraafplaats vergaat met de tijd

NOS Nieuws•vandaag, 07:00

  • Daphne Stolwijk

    redacteur Bureau Regio

  • Daphne Stolwijk

    redacteur Bureau Regio

Een plek met ruimte voor weelderige planten, rondfladderende vlinders en rust. Steeds meer mensen kiezen ervoor om begraven te worden op een natuurbegraafplaats. Die begraafplaatsen zijn vooral buiten de stad te vinden, al beginnen er ook in steden initiatieven te ontstaan.

Want ook daar groeit interesse in natuurbegraven, ziet de Landelijke Organisatie van Begraafplaatsen (LOB). In Nederland zijn er zo’n veertig natuurbegraafplaatsen, vooral in de oostelijke helft van het land. “Voor nabestaanden uit de Randstad kan zo’n graf wel 100 kilometer verderop zijn”, zegt Esther Kooistra van de LOB.

Ze ziet dat steeds meer beheerders van stedelijke begraafplaatsen daarom een zogenoemd natuurvak willen inrichten. Dat is mooi, vindt Kooistra. “Mensen vinden het toch fijn om terecht te kunnen bij een begraafplaats in de eigen omgeving.”

Natuurbegraven

Hoewel steeds meer mensen worden gecremeerd, blijft er ook een grote groep Nederlanders die worden begraven. Dat gebeurt niet altijd in een gekaderde rij op een kerkhof, maar ook op mooie plekken in de natuur.

Op natuurbegraafplaatsen gaan graven op in de natuur en zijn ze niet te herkennen aan een monument of grafsteen. In sommige gevallen ligt er op de begraafplek een houten gedenkteken, dat met de jaren vergaat. De gebieden zijn niet omheind en vrij toegankelijk.

Voor sommigen speelt duurzaamheid een rol bij de voorkeur voor natuurlijk begraven. De overledene kan biologisch afbreekbare kleding dragen en de kist bevat geen vervuilend materiaal zoals lak of metaal.

In Eindhoven bestaan sinds kort twee natuurvakken op begraafplaatsen van parochie Sint Joris. “Het is heel simpel”, zegt bestuurslid Nico van Dongen. “We hoorden dat meer mensen in de natuur begraven willen worden, maar dat de grote parken buiten de stad te ver weg zijn.”

De begraafplaatsen aan de Doelenstraat en de Kerkhoflaan hadden beide nog een perceel over. De stukken grond werden van oudsher vrijgehouden voor slachtoffers van een epidemie, vertelt Van Dongen. “Bij uitbraken van tyfus en difterie moesten in korte tijd veel mensen begraven worden, maar dat speelt tegenwoordig niet meer.”

Beschermde natuur

En zo kon de parochie een natuurbegraafplaats inrichten, waar plek is voor zo’n honderd graven. Zonder grafmonument, bossen bloemen en kaarsen; de natuur doet het werk. Al moet je het natuurlijk wel een beetje bijhouden.”

De oplossing van een natuurvak is volgens Van Dongen een logische ontwikkeling. “We zijn nu een van de eersten in een stedelijk gebied, maar ik verwacht dat er binnen een jaar een stuk meer zijn.”

Natuurbegraven NederlandNatuurbegraafplaats in een natuurgebied

Ook in de gemeente Alphen aan den Rijn wordt volgend jaar een natuurvak gerealiseerd, op een begraafplaats in Hazerswoude-Dorp. Ook hier was de aanleiding de groeiende vraag van bewoners, zegt wethouder Relus Breeuwsma.

“In eerste instantie wilden we een echte natuurbegraafplaats maken, maar daar bleek de bodem niet geschikt voor”, zegt hij. Dus koos de gemeente voor een braakliggend stuk grond op een bestaande begraafplaats. Er komt plek voor circa 200 graven.

In Ede bestaat al tien jaar de mogelijkheid tot natuurbegraven op de gemeentelijke begraafplaats. Daar is zoveel belangstelling voor dat er geen plek meer is. “We krijgen elk jaar mailtjes en belletjes van mensen die het graag zouden willen”, zegt een woordvoerder van de gemeente.

Hoewel Ede dicht bij natuur ligt en de gemeente graag een ‘echte’ natuurbegraafplaats wilde faciliteren, is dat volgens de woordvoerder nog niet zo makkelijk. “Veel omliggende natuur is beschermd. Je kunt niet zomaar ergens een begraafplaats aanleggen.”

‘Hoe groener, hoe beter’

De organisatie Natuurbegraven Nederland, die natuurbegraafplaatsen realiseert, herkent de groeiende populariteit van natuurbegraven, ook in stedelijke gebieden. Natuurlijke vakken in steden zijn volgens woordvoerder Hanneke Reijnders op zich een goede ontwikkeling.

“Uiteindelijk is het hoe groener, hoe beter. We moedigen ieder initiatief aan dat goed is voor de natuur”, zegt ze. “Maar anderzijds wordt een groen vak op een reguliere begraafplaats nooit een openbaar natuurgebied.”