De rechtbank in Amsterdam heeft dinsdag besloten dat de Palestijnse journalist Mustafa Ayash mag worden uitgeleverd aan Oostenrijk. Hij verzette zich daartegen. In september werd Ayash op Schiphol gearresteerd. Hij kwam naar Nederland om aangifte te doen tegen Israël bij het Internationaal Strafhof, vertelde zijn broer aan de Volkskrant. Oostenrijk had een Europees aanhoudingsbevel uitgevaardigd, omdat de journalist banden zou onderhouden met terreurbeweging Hamas.
Ayash (33) is oprichter van het nieuwsplatform Gaza Now, dat via sociale media verslag doet van de Gaza-oorlog. Op Telegram deelt hij met zijn honderdduizenden volgers wat Palestijnen in de Gazastrook doormaken. Sinds 2023 deed Ayash dat vanuit Oostenrijk, waar hij naartoe vluchtte nadat zijn familieleden waren omgekomen bij een Israëlisch bombardement.
De journalist verblijft momenteel in een psychiatrisch centrum in Vught, waar hij wordt behandeld voor de trauma’s die hij opliep door de oorlog en vervolging. In Vught zou hij zichzelf beschadigen en een zelfmoordpoging hebben ondernomen. De advocaat van Ayash vreest dat zijn „ernstige” psychische problemen zullen toenemen in Oostenrijk. Het VN-Comité tegen Foltering uitte vorig jaar zorgen over de detentieomstandigheden in Oostenrijk, stelde ze.
De rechtbank erkent dat er in de detentiecentra van het land „incidentele problemen” voorkomen, maar stelt dat deze gebreken niet structureel of fundamenteel zijn. Er is geen „reëel gevaar” dat gedetineerden in Oostenrijk „onmenselijk of vernederend” behandeld worden, stellen de rechters.
Verder kan de rechtbank niet uit het dossier opmaken dat Ayash bij een eventuele veroordeling het risico loopt om uitgeleverd te worden aan Israël. Ook is het Europees aanhoudingsbevel, uitgevaardigd door het Openbaar Ministerie in Linz, „specifiek genoeg”, oordeelt de rechtbank. De Internationale Rechtshulpkamer keek niet inhoudelijk naar de zaak, maar moest beslissen of aan voorwaarden voor een rechtmatige uitlevering werd voldaan.
De zaak kreeg veel belangstelling. Zo werd op sociale media voorafgaand aan de zitting opgeroepen te demonsteren. Ruim twintig sympathisanten van de journalist hadden zich verzameld voor het rechtbankgebouw. Ze volgden de rechtszitting vanaf de publieke tribune vanachter glas.
Gaza Now is niet onomstreden. Een account van het platform op het toenmalige Twitter werd in 2022 verwijderd nadat het doodsteken van vier Israëlische burgers was verheerlijkt. Facebook haalde de pagina, met destijds ruim vijf miljoen volgers, een jaar later uit de lucht.
De beschuldigingen werden volgens Ayash vooral gebaseerd op Israëlische desinformatie
De Verenigde Staten en het Verenigd Koninkrijk plaatsten Ayash in 2024 op hun sanctielijsten vanwege vermeende financiering van Hamas. Gaza Now zou geld hebben ingezameld voor humanitaire hulp en dat hebben doorgesluisd naar de terreurbeweging. Kort hierop werd de woning van de journalist in Linz doorzocht door de Oostenrijkse autoriteiten. Het land heeft een strafrechtelijk onderzoek tegen Ayash ingesteld op verdenking van lidmaatschap en financiering van Hamas.
Lees ook
Palestijnse journalist langer vastgehouden in Nederland
‘Geldschieter’
Oostenrijk had die beschuldigingen volgens de advocaat van Ayash onvoldoende onderbouwd. „Zelfs wanneer hij op enige manier contact gehad zou hebben met Hamas”, is dat volgens haar „inherent” aan het werk in Gaza, waar Hamas het gezag heeft. „Dat maakt iemand niet automatisch lid of geldschieter van die organisatie.” De beschuldigingen werden volgens haar cliënt vooral gebaseerd op Israëlische desinformatie.
Lees ook
Zij kunnen de catastrofe niet meer laten zien: dit zijn de 103 gedode journalisten in Gaza
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.