Noorwegen is het gidsland van de elektrische revolutie. Nergens rijden (en varen) zoveel voertuigen op schone stroom. Je zou denken dat ze daar wel weten hoe je een succesvolle energietransitie aanpakt. Toch bewijst rederij Norled het tegendeel. Het bedrijf staat op de rand van de afgrond, met een verlies van zo’n 86 miljoen euro in twee jaar en een flinke ontslagronde. De oorzaak? Een prestigeproject met waterstof dat op alle fronten faalt.

In 2023 lanceerde Norled met veel bombarie de MF Hydra: de eerste vloeibare-waterstofveerboot ter wereld. Een technologisch wonder, zo leek het. Maar uit een recente analyse van CleanTechnica blijkt dat dit ‘wonder’ vooral een financiële molensteen is.

De cijfers zijn pijnlijk: De MF Hydra kostte 29 miljoen euro. Haar elektrische zusterschip, de MF Nesvik, kostte 20 miljoen euro. Een ‘ouderwetse’ dieselboot? De helft van de Hydra. De jaarlijkse brandstofkosten voor de waterstofboot zijn 1,4 miljoen euro. De kosten voor de accu-veerboot? Minder dan 100.000 euro.

De MF Hydra is in gebruik veertien keer duurder dan het batterij-alternatief dat al klaarlag. De waterstof-gok heeft Norled naar schatting 33 tot 45 miljoen euro gekost – ongeveer de helft van hun totale recente verlies. Dat geld had twee extra elektrische veerboten kunnen financieren én de banen kunnen redden die nu op de tocht staan.

Smeriger dan diesel

Maar het financiële argument is vaak ondergeschikt aan de groene belofte. Waterstof is toch ‘schoon’? Niet in dit geval. De realiteit van de MF Hydra is een ecologische blamage. De ‘grijze’ waterstof voor de boot moet per vrachtwagen 1.300 kilometer vanuit Duitsland worden aangevoerd. Voeg dat transport, de inefficiënte brandstofcellen en de lekkage bij elkaar op, en de rekensom is desastreus: De MF Hydra stoot twee keer zoveel CO₂ uit als een vergelijkbare dieselveerboot. Vergeleken met het elektrische zusterschip MF Nesvik is de uitstoot veertig keer hoger.

De analyse van CleanTechnica stelt nuchter dat Norled geld had kunnen besparen én 900 tot 1.300 ton CO2 per jaar had kunnen reduceren door simpelweg… een dieselboot te laten varen.

Het probleem van de ‘waterstof-lobby’

Waarom zou een bedrijf, in een land dat vooroploopt met elektrificatie, kiezen voor een oplossing die duurder, complexer én viezer is? Het antwoord is de hardnekkige ‘waterstof-lobby’, die met succes een verhaal van uitstel verkoopt, vaak gefinancierd met overheidssubsidies voor ‘innovatie’.

Het doet me denken aan mijn eigen ervaringen met waterstof-auto’s, zoals de Hyundai Nexo. Het probleem was niet eens het rijbereik; dat was vergelijkbaar met veel EV’s. Het probleem was de praktijk. Ik had meer range anxiety door te moeten zoeken naar een van de weinige waterstof-tankstations, dan ik ooit heb gehad in een elektrische auto die ik aan vrijwel elk stopcontact kan opladen. Datzelfde onpraktische probleem zien we nu bij de MF Hydra: de logistiek is een nachtmerrie, terwijl de simpele, schone oplossing al voorhanden was.

We hebben aanbod nodig, geen vraag

Natuurlijk, ‘groene waterstof’ (gemaakt met duurzame stroom) bestaat. Maar daar is wereldwijd een schreeuwend tekort aan voor de processen die het écht nodig hebben, zoals de staal- en kunstmestindustrie. Dit Noorse drama laat perfect zien dat we moeten stoppen met het creëren van nieuwe, onzinnige vraag naar waterstof in sectoren waar een beter alternatief al bestaat. De les is pijnlijk en duur, maar helder: als de stekker al beschikbaar is, gebruik hem dan.

Meer over waterstof en mis niets met onze Bright-app.