Noorderlicht ontstaat wanneer geladen deeltjes van de zon in de aardatmosfeer botsen met zuurstof- en stikstofatomen. Daarbij komen kleurrijke lichtverschijnselen aan de hemel tevoorschijn.

In Nederland is het noorderlicht alleen zichtbaar als de zon krachtige uitbarstingen heeft gehad, zogeheten zonnevlammen. Het moet dan natuurlijk wel helder en donker zijn.

Stroom geladen deeltjes

Op internet proberen verschillende liefhebbers te voorspellen wanneer het noorderlicht in Nederland te zien zal zijn. Wouter van Bernebeek is er een van. “Ik wilde vannacht om kwart over één gaan slapen, toen ik zag dat de parameters omlaag doken”, vertelt hij aan RTL Nieuws. 

Met ‘parameters’ bedoelt hij gegevens die door satellieten worden doorgestuurd en de sterkte van de zonnewind meten: een stroom geladen deeltjes van de zon.

“Toen dacht ik: ik wacht nog even af. Rond kwart over drie was het inderdaad opeens knalrood. Dat had ik niet verwacht. Ik had geluk dat ik wakker was, ik denk een van de weinigen, daarom zijn er niet zoveel foto’s gemaakt door anderen. Er was toevallig een opklaring, dat was echt geluk.”

Hij heeft het noorderlicht ook met het blote oog kunnen zien. “Heel goed zelfs.”

Hij belde meteen een vriend, Wesley Hogervorst, die zich op Facebook ‘Noorderlichtjager’ noemt en daar ruim 20.000 volgers heeft. Wesley probeert mensen via zijn pagina te attenderen wanneer het noorderlicht te zien is. Zelf had hij deze nacht pech: het was bij hem bewolkt.

Zware uitbarstingen

“Het klopt dat de zon de afgelopen dagen meer activiteit laat zien”, zegt Wesley. “Er zijn drie of vier zware uitbarstingen geweest op de zon. Een deel daarvan is al in golven onze kant opgekomen. De derde golf moet nog arriveren, en de kans bestaat dat dat vanavond gebeurt. Er zit wel altijd onzekerheid in: het is nooit exact te voorspellen, maar de kans is redelijk groot.”

Ongeveer een uur van tevoren kun je zien of er een zonnestorm aankomt, vult Wouter aan. “De grootste van de zonnevlammen is nog onderweg.”

Sluierbewolking

Of de bewolking roet in het eten gooit, is nog even afwachten. “Voor een groot deel van het land is het best wel gunstig. Er is vanavond alleen wat dunne sluierbewolking”, zegt William Huizinga van Buienradar. “Het ziet er niet onaardig uit.”

Hij heeft nog een voor de hand liggende tip voor mensen die het natuurverschijnsel willen zien: ga naar een plek met zo min mogelijk kunstlicht, waar je vrij zicht hebt op het noorden. Het noorderlicht komt het best tot zijn recht op foto’s, waarbij de kleuren vaak nog spectaculairder lijken.

Lastig te voorspellen

Het noorderlicht wordt veroorzaakt door zonnewind: geladen deeltjes van de zon die uren tot dagen onderweg zijn naar de aarde. Hoe snel ze aankomen, verschilt per uitbarsting: sommige deeltjes doen er 15 uur over, andere dagen.

Er zijn daarom veel onzekerheden: komt de zonnewind precies naar ons toe? Hoeveel deeltjes zitten erin? En valt het bij ons te zien, overdag of ’s nachts?

Satellieten en meetstations op aarde kunnen soms 0 tot 45 minuten van tevoren waarschuwen dat de zonnewind eraan komt, maar een exacte voorspelling blijft lastig. Meer uitleg vind je in dit blog van Buienradar.

In Nederland is het noorderlicht het best te zien in het noorden van het land. Hoe zuidelijker hoe zwakker, maar ook daar is het niet uitgesloten gezien de foto in Nijmegen vannacht.

Vanavond is het dus misschien weer mogelijk om het noorderlicht te zien. Het komt door een verhoogde activiteit van de zon. In deze video leer je er meer over: