Dat blijkt uit een rondgang van het Financieele Dagblad (FD).

Vorige week werd bekend dat het Amerikaanse Kyndryl het van oorsprong Nederlandse bedrijf Solvinity wil gaan overnemen. Alleen de autoriteiten kunnen, als ze geen goedkeuring geven, een overname nog in de weg staan. Kyndryl is een afsplitsing van het grote Amerikaanse techbedrijf IBM. 

DigiD en MijnOverheid 

De IT-diensten van Solvinity vormen de basis voor veel overheidsdienstverlening, waaronder DigiD, MijnOverheid en Digipoort. Ook het Centraal Justitieel Incassobureau (CJIB), onderdeel van het ministerie van Justitie en Veiligheid (JenV), maakt gebruik van de diensten van Solvinity.

Solvinity was voor een groot deel in handen van het Britse private-equitybedrijf Vitruvian Partners, dat het bedrijf ook wilde verkopen.

De gemeente Amsterdam is ‘onaangenaam verrast’ met aangekondigde verkoop, schrijft het FD. Deze gemeente koos juist vorige maand voor ‘een betrouwbare Nederlandse partij is die bijdraagt aan onze digitale autonomie’, zegt wethouder Alexander Scholtes (ICT en Digitale Stad) tegen de krant. 

Het ministerie van Justitie en Veiligheid gaat onderzoek doen naar de ‘mogelijke consequenties voor de samenwerking’. De verantwoordelijke voor DigiD wacht ook af. Ambtenaren zouden zich volgens techexpert Bet Hubert ‘persoonlijk bedonderd voelen’ door het overnamenieuws, zegt hij tegen de krant. 

De angst bestaat dat men in de VS kan meekijken naar gevoelige data en dat bij een eventuele ruzie met de Amerikaanse overheid cruciale dienstverlening wordt stopzet.

Van tevoren onderzoek doen 

“Afnemers van diensten moeten er altijd rekening mee houden dat zo’n verkoop tot de mogelijkheden behoort”, zegt hoogleraar Digitalisering Reijer Passchier (Open Universiteit) tegen RTL Z. “Zij moeten verder kijken dan de huidige stand van zaken.”

Volgens Passchier is het belangrijk dat organisaties die overstappen naar een andere IT-dienstverlener van tevoren goed onderzoeken wie die dienstverlener is en wat bijvoorbeeld zijn aandeelhouders zijn.

“Zijn die aandeelhouders puur op rendement gerichte beleggers of kijken zij echt naar de lange termijn van het bedrijf?”, is een vraag die overheden volgens de hoogleraar altijd moeten stellen. “Tevreden zijn omdat je van bijvoorbeeld Microsoft af bent, is niet voldoende.”

Als een aandeelhouder snel geld wild verdienen, is een eventuele verkoop aan een Amerikaanse investeer of zelfs big tech-bedrijf (zoals Meta, Amazon of Microsoft) volgens Passchier een reëel risico. “Dan val je terug in dezelfde afhankelijkheid als waar je al in zat.”

Passchier pleit ervoor om in zee te gaan met partijen die ingebed zijn in de maatschappij, bijvoorbeeld via steward-ownership. In zo’n constructie kijken aandeelhouders niet zozeer naar het rendement op de korte termijn, maar ook de lange termijn en de maatschappelijke missie van het bedrijf. 

“Er moet nog veel strategischer gekeken worden naar nieuwe partijen. Zeker door overheden. Zij moet zich afvragen: welke partij past eigenlijk bij onze missie in de democratische rechtsstaat?”, zegt hij.

Niet van regen in de drup 

Dat bijvoorbeeld de gemeente Amsterdam zoekt naar alternatieven voor big tech, kan Passchier wel enorm waarderen. Hij benadrukt dat Amsterdam daarmee veel verder is dan andere gemeenten. Maar zij moeten dus wel oppassen dat zij met nieuwe partijen niet van de regen in de drup vallen.

“We zijn ons bewust van het sentiment in de markt”, zegt Solvinity-ceo Daniëlle Schuur tegen het FD. Op de risico’s voor klanten gaat ze niet in. “Er zal geen impact zijn op de dienstverlening.”

Wat nu? 

Wat ze bij Solvinity in gesprekken met de gemeente al wisten over de overname, wil ceo Schuur niets kwijt. Amsterdam ‘beraadt zich op mogelijke stappen’ en is daarvoor in overleg met andere overheden die Solvinity gebruiken, aldus wethouder Scholtes. Wat deze mogelijke stappen zijn, is niet bekend. 

Eerder dit jaar werd het Amsterdamse Zivver overgenomen door een Amerikaanse bedrijf. Dit bedrijf levert diensten om mails en bestanden veilig uit te wisselen. Over deze overname werden Kamervragen gesteld. 

In de onderstaande video wordt uitgelegd hoe afhankelijk Nederland is van de Amerikaanse cloud en wat de oplossing voor die afhankelijkheid is: