Servië heeft geen vrije pers, geen vrije verkiezingen en de rechtsstaat is uitgehold. Tel daarbij op dat de president een trouw bondgenoot van de Russische president Poetin is en je moet je afvragen waarom het land van Vučić toch kandidaat-lid van de Europese Unie is. “Onder zijn leiding heeft de kandidaat meer weg van een maffiastaat. Maar zolang niemand het kruitvat aansteekt wordt Servië over de grens vooral genegeerd”, zegt correspondent Jeroen Akkermans.
Vechten tegen censuur
Voor Igor Bozić, Dijana Hrka en Milomir Jaćimović is de repressie een zaak van leven of dood. Alledrie gaan ze openlijk de confrontatie met Vučić aan. Dijana en Milomir zijn in hongerstaking gegaan en Igor vecht tegen de censuur. Hij is hoofdredacteur van N1, het enige nieuwsstation dat nog een onafhankelijk geluid laat horen.
Igor.
De zender, die de meeste Serviërs niet kunnen ontvangen, laat mensen als Dijana en Milomir aan het woord. In Servië is daar moed voor nodig. Volgens Igor zijn dit jaar al ’40 fysieke aanvallen op onze journalisten geregistreerd’.
Treinstation Novi Sad
N1 is onlangs door ‘Reporters zonder Grenzen’ genomineerd voor de ‘Prijs van Moed’ omdat het als enige grote TV zender in Servië verslag doet van de massaprotesten, ondanks de permanente tegenwerking van de autoriteiten. Maar als je het aan Vučić vraagt is Igor een ‘buitenlands agent’, een spion.
Het instorten van het dak van een treinstation in Novi Sad, ruim een jaar geleden, vormde de aanleiding van de aanhoudende massademonstraties. De zoon van Dijana was één van de 16 slachtoffers die stierf onder het vallende puin. Het centraal station was een te haastig gebouwd prestige project van de overheid.
Diana.
Dijana verdenkt de kliek rond de president ervan dat het een deel van de financiering in eigen zak heeft gestoken. De ramp wordt gezien als de bekende druppel. Het is een publiek geheim dat overheidsgeld regelmatig in de doofpot verdwijnt. Een jaar na het instorten van de stationshal is de toedracht nog steeds onbekend, wat niemand verbaast. Het verschil is dat het niet langer wordt gepikt.
‘Ik ben nergens bang voor’
Dijana eist dat de schuldigen aan de dood van Stefan, haar enige kind, verantwoording afleggen. Om haar eis kracht bij te zetten is ze in hongerstaking gegaan. “Ik ben nergens bang meer voor. Ik ben een Servische moeder die de waarheid zoekt.” Ze heeft naar eigen zeggen ‘niets te verliezen’ en wil doorgaan tot het bittere eind. Ze staat niet alleen.
Tienduizenden demonstranten in Servië.
Bij de herdenking voor haar zoon en de overige slachtoffers, een jaar na de ramp, waren naar schatting meer dan 100.000 mensen aanwezig. Maar de staatsomroep hield de massabijeenkomst zo klein mogelijk.
Resolutie zonder sancties
Vooraf probeerde Vučić de herdenking in Novi Sad al te negeren toen hem naar de mogelijke opkomst gevraagd werd. “Denkt u dat het dan vreedzaam blijft?”, vroeg een journalist. Vučić hield zich van de domme. “Wat is er dan? Een wedstrijd, of zo?”
Een reactie van de Europese Unie liet lang op zich wachten. Bijna een jaar na de ramp pas heeft het Europees Parlement een resolutie aangenomen waarin de repressie van Vučić wordt veroordeeld en een onderzoek naar de ramp in Novi Sad wordt geëist. Maar zonder sancties maakt de resolutie weinig indruk in Servië, weet ook Milomir.
Het geweld bij de demonstraties wordt steeds heviger. In onderstaande video zie je Aleksandra, zij werd op haar hoofd geslagen door de politie:
Hulp werd Aleksandra geweigerd.
Milomir, de eigenaar van een kleine busonderneming in Durdevo vervoert al een jaar lang gratis studenten van en naar de protestbijeenkomsten. “Ik doe dit voor de studenten want ze vechten voor recht en gerechtigheid, anders niets. Het is onmogelijk hier te leven met die corruptie en misdaad van Vučić.” Zijn openlijke steun kwam hem duur te staan. Onbekenden hebben banden van de bussen doorgesneden, nummerborden gestolen en ruiten bekogeld.
‘Ze proberen mensen bang te maken’
Na de herdenking heeft de politie alle bussen van Milomir in beslag genomen en de ondernemer torenhoge boetes opgelegd. Milomir ziet geen andere uitweg en is met zijn zoon in het centrum van Novi Sad ook in hongerstaking gegaan. Hij eist teruggave van de bussen en intrekking van de boetes. “Ze proberen mensen bang te maken want zo is de Vučić-bende. Maar ik ga door tot het eind, niets houdt me tegen.”
In de hoofdstad Belgrado is Dijana in hongerstaking bij het parlementsgebouw, vlakbij de plek waar een groep Vučić aanhangers bivakkeert. Bij haar aankomst is Dijana, omringd door een groep medestanders, met vuurwerk en flessen bekogeld zonder dat de politie optreedt.
Ze is niet onder de indruk en schreeuwt door haar megafoon: ‚Bel die imbeciel van een Vučić en zeg dat Dijana hem wil spreken. Hij weet wie ik ben.’
Vandaag is de elfde dag van de hongerstaking van Dijana Hrka ingegaan.
Bekijk ook: Dronebeelden tonen massaal protest in Servische hoofdstad Belgrado
Beelden van een protest afgelopen maart.