Regie: Scarlett Johansson | Scenario: Tory Kamen | Cast: June Squibb (Eleanor), Erin Kellyman (Nina), Chiwetel Ejiofor (Roger), Jessica Hecht (Lisa), Rita Zohar (Bessie), Will Price (Max), e.a. | Speelduur: 98 minuten | Jaar: 2025
Theateractrice June Squibb was al begin zestig toen ze voor het eerst op het witte doek verscheen in een film van Woody Allen. Inmiddels is de Amerikaanse ver in de negentig. Het grote publiek leerde haar kennen in markante bijrollen in onder andere Meet Joe Black, About Schmidt en Nebraska. Pas in 2024 kreeg Squibb haar eerste grote hoofdrol in de charmante actiekomedie Thelma. Deze nieuwe traditie zet ze nu op hoge leeftijd voort in het op ware gebeurtenissen gebaseerde Eleanor the Great.
Squibb vertegenwoordigt een slinkende generatie wereldburgers die zijn getekend door de mensonterende gebeurtenissen van de Tweede Wereldoorlog, of ze die direct hebben meegemaakt of niet. Haar aanwezigheid alleen al wekt ontzag. Ze speelt de in Amerika geboren en getogen Joodse titelfiguur, die het al jaren zonder haar overleden echtgenoot moet stellen.
In het fictiedebuut van Scarlett Johansson als regisseur spelen vriendschap en het levend houden van het verleden – hoe gruwelijk ook – een cruciale rol. Wanneer haar beste vriendin en huisgenoot Bessie overlijdt, besluit Eleanor Morgenstein van Florida terug te verhuizen naar New York. Dochter Lisa wil haar moeder best in huis nemen, maar alleen tijdelijk. De drukke carrièrevrouw vindt dat Eleanor uiteindelijk beter af is in een verzorgingstehuis. Om haar eigen schuldgevoel te temperen probeert Lisa haar moeder in een zangclubje van een buurtcentrum te kletsen.
Het lot neemt echter een vreemde wending wanneer Bessies oorlogverleden (ze wist uit een Pools concentratiekamp te ontsnappen) een onverwacht vervolg krijgt in Eleanors leven. In het buurtcentrum stapt ze de verkeerde zaal binnen en begint ze zomaar de verhalen te vertellen waar Bessie altijd nachtmerries van had. Wat ze er niet bij zegt, is dat het niet haar eigen duistere herinneringen zijn. Haar bijzondere relaas wekt wel de belangstelling van journalistiekstudent Nina.
Tory Kamen baseerde het scenario op de levensstrijd van haar eigen grootmoeder Elinor, maar verzon het gegeven dat een ander er met haar verhaal vandoor gaat. In de uitwerking blinkt de thematiek niet uit in originaliteit. Ook Nina heeft een verlies te verwerken, want haar moeder kwam onlangs om bij een auto-ongeluk. De communicatie met haar vader, een bekende televisiejournalist, is volledig stilgevallen. Dat Eleanor en Nina ondanks hun verschillen naar elkaar toegroeien, laat zich eenvoudig voorspellen. Dat het bedrog uiteindelijk uitkomt, evenzeer.
Squibb is als oud besje met het hart op de tong echter niet te weerstaan. De hoogbejaarde actrice grossiert in gevatte oneliners en weet met haar warme vertolking Eleanor the Great van de middelmatigheid te redden. Daar komen de oprechte toon van Kamens scenario en Johanssons bescheiden en dienstbare regie bovenop. Je moet wel van steen zijn om niet geraakt te worden door de traumatische ervaringen die Eleanor deelt.
Dat Bessies verhaal levend blijft met een leugen is makkelijk te verteren. Johansson permitteert zich geen fratsen: haar regie blijft keurig, ingetogen en in dienst van de emoties. Het verhaal maakt door de oprechtheid en de beladen context een diepe indruk. Johanssons regiedebuut is allesbehalve een goedkope tranentrekker.