“Onze doelen zijn bereikt”, vertelt oprichter Jerry Afriyie van de stichting Nederland Wordt Beter, waaronder ook de actiegroep Kick Out Zwarte Piet (KOZP) valt.

Herdenking slavernijverleden

“Wij hadden bij het begin in 2010 drie doelen: de komst van een nationale herdenking slavernijverleden; meer informatie op scholen over het koloniale slavernijverleden van Nederland; en het derde punt: het verdwijnen van zwarte piet.”

De acties tegen de kleur van piet trokken de meeste aandacht, zegt Afriyie, maar de andere doelen zijn voor hem net zo belangrijk. Hij wijst op het Herdenkingscomité Slavernijverleden dat er nu is. En dat bij het onderwijs over de slavernij nu ook de negatieve rol van Nederland en andere Europese landen wordt besproken.

Sinterklaasjournaal zonder Zwarte Piet

5 december 2025 is de officiële datum waarop Kick Out Zwarte Piet zichzelf opheft. Hoewel op sommige plekken in Nederland nog zwarte pieten rondlopen bij een intocht, beschouwt Afriyie zijn missie als geslaagd.

Natuurlijk zal er hier en daar nog wel een zwarte piet te zien zijn, maar zwarte pieten in de publieke ruimte: dat neemt sterk af

Jerry Afriyie over de veranderingen in het Sinterklaasfeest

“Er is echt een verandering tot stand gebracht. En natuurlijk zal er hier en daar nog wel een zwarte piet te zien zijn, maar zwarte pieten in de publieke ruimte: dat neemt sterk af”, vertelt hij. “Kijk bijvoorbeeld naar het Sinterklaasjournaal, daar kun je zien hoe die verandering zich heeft voltrokken de laatste jaren.”

Hoogte- en dieptepunt

Als belangrijkste moment noemt Afriyie het jaar 2010, toen ze voor het eerst met een groep mensen de straat op gingen. “Voor die tijd had ik nooit met een wit persoon een goed gesprek kunnen voeren over zwarte piet. Maar op dat moment merkte ik in gesprekken op straat: hé, hier verandert iets.”

Dieptepunt in de afgelopen 15 jaar vindt hij de behandeling door de politie in Rotterdam, in 2016. “We werden daar opgepakt alsof we een terroristische groep waren! Ikzelf had na afloop een opgezwollen hoofd van alle slagen die ik kreeg.”

Strijd ging onverminderd door

Afriyie gaat verder: “Ik snap nog steeds niet waarom er die dag zoveel geweld werd gebruikt door de politie. En: we waren niet eens aan het protesteren, we waren onderweg naar een protest en stopten in Rotterdam om mensen op te halen.”

“Wat Rotterdam verder tot een dieptepunt maakte, was dat na dat geweld veel zwarte mensen niet meer terugkeerden bij de protesten”, blikt hij terug. “Ze gingen nadenken: wat is mij dierbaar, wat is mij lief? Maar: de strijd ging voor ons onverminderd door.”

Kogelwerend vest

De acties van KOZP leidden op sommige momenten tot zoveel spanningen en tegendemonstraties, dat Afriyie op sommige momenten een kogelwerend vest moest dragen.

Maar dat was het waard, zegt hij. “Als je iets doet waarvan je met je hart weet dat je iets goeds doet, dan maakt het niet veel uit wat mensen van je vinden. Sommigen willen je wat aandoen, want ik ben de ambassadeur van deze beweging. Maar ik doe wat er nodig is om te zorgen dat wij onze doelen binnen die 15 jaar behalen”.

Roetveegpieten

Ook bij het bedrijf BoekdeSint hebben ze de veranderende opvattingen rondom zwarte piet de laatste jaren van dichtbij meegemaakt, zegt eigenaar van het bedrijf Bas van de Brink. BoekdeSint organiseert het Sinterklaasfeest voor bedrijven en organisaties. “We krijgen nu geen aanvragen meer binnen voor zwarte pieten.”

Toen Kick Out Zwarte Piet begon, in 2010, verhuurde hij met zijn bedrijf nog een Sint met zwarte pieten. “Maar als verhuurder ga je er ook over nadenken. We hebben ook een periode zowel zwarte pieten als roetveeg-pieten aangeboden aan de klanten.”

Anders gaan denken

Inmiddels zijn er op de website alleen nog maar roetveegpieten te zien. “Er is bij ons sprake van een vorm van bewustwording.”

“We bieden nu geen zwarte pieten meer aan”, vertelt hij. “Ik ben er in de loop van de tijd anders over gaan denken. En de klanten kennelijk ook.”

Groeipijn en polarisatie

Terugkijkend vindt Afriyie niet dat hij met zijn actiegroep de sfeer rondom het Sinterklaasfeest heeft verpest, vertelt hij tot slot. “Ik snap dat verandering moeilijk is. En verandering gaat altijd samen met groeipijn. Ik zou misschien ook tegenstander zijn van verandering, als ik aan de andere kant stond.”

Maar, gaat hij verder, “het is onwaar dat wij mensen zijn die alles kapot willen maken. Wij hebben juist het beste voor met Nederland. Want ik weet zeker dat een kinderfeest een feest kan zijn voor álle kinderen, en dat dit nooit een foute keuze kan zijn.”

Dit heeft Kick Out Zwarte Piet bereikt in 15 jaar