De ontdekking van een nieuw krokodil-achtig reptiel bevestigt onze kennis over de band tussen Brazilië en Afrika 240 miljoen jaar geleden blijkt uit onderzoek.

Een onlangs ontdekte vleesetende hagedis lijkt misschien nog wel het meeste op een dinosaurus. Maar dat is het niet. Het gaat om een voorloper van de moderne krokodil. Dit gepantserde reptiel, die de naam Tainrakuasuchus bellator heeft gekregen, leefde 240 miljoen jaar geleden, vlak voor de dinosauriërs. Hij behoorde tot de belangrijkste, dominantste roofdieren van zijn tijd.

Beschrijving van de soort

Deze specifieke nieuwe soort die wordt beschreven in de Journal of Systematic Paleontology, was ongeveer 2,4 meter lang en woog 60 kilo. Hij gebruikte zijn lange nek en behendige lichaam om op zijn slachtoffers te jagen, waarna hij zijn prooi vastgreep met zijn slanke kaakprofiel vol scherpe, teruggebogen tanden om te voorkomen dat ze ontsnapten.

“Dit dier was een actief roofdier, maar ondanks zijn relatief grote formaat was hij zeker niet de grootste jager van die tijd. Hetzelfde ecosysteem bevatte namelijk beesten van wel zeven meter lang”, legt onderzoeker Rodrigo Temp Müller uit, die leidinggaf aan een team paleontologen van de Federale Universiteit Santa Maria in Brazilië.

Complexiteit van het ecosysteem destijds

“Hoewel zijn uiterlijk oppervlakkig lijkt op dat van een dinosaurus, behoort de Tainrakuasuchus bellator niet tot die groep. Een van de manieren waarop we hem van dinosaurussen kunnen onderscheiden, is door naar de structuur van het bekken te kijken, waar de kenmerken van zijn heup- en dijbeengewrichten sterk verschillen.”

Dr. Müller voegt toe: “De ontdekking van Tainrakuasuchus bellator weerspiegelt de complexiteit van het ecosysteem in die tijd, waarin verschillende pseudosuchia-soorten (pseudokrokodillen) leefden die varieerden in grootte en een verschillende jachtstrategie hadden. De ontdekking werpt licht op een keerpunt in de geschiedenis. Het betrof namelijk de periode die voorafging aan de opkomst van de dinosauriërs.”

Opgravingen Zuid-Brazilië

Müller en zijn team ontdekten de fossielen tijdens een opgraving in de gemeente Dona Francisca, in het zuiden van Brazilië, in mei 2025. Ze groeven, omgeven door gesteente, een gedeelte van het skelet op dat delen van de onderkaak, de wervelkolom en de bekkengordel omvatte. Vanuit daar konden ze veel kenmerken van het dier verklaren, zoals het feit dat Tainrakuasuchus bellator een rug had die bedekt was met plaatjes bot onder de schubben, genaamd osteodermen net zoals bij ‘moderne’ krokodillen.

Hoewel de poten niet bewaard zijn gebleven, gelooft het team van experts dat ook deze pseudo-krokodil op vier poten liep. De naam die ze het dier gaven is Tainrakuasuchus, een woord uit de Guarani-taal die veel rond Paraquay wordt gesproken. ‘Tain’ betekent ‘tand’ en ‘rakua’ betekent ‘puntig’. Het Griekse suchus, wat krokodil betekent verwijst naar de scherpe tanden van het dier.

Het ‘bellator’-stuk van de naam komt van het Latijnse woord voor ‘krijger’ of ‘vechter’, wat volgens de onderzoekers ‘de mensen van Rio Grande do Sul eert en hun kracht, veerkracht en vechtlust symboliseert.

Nauw verwantschap

De fossielen die ze vonden, ondergingen een zorgvuldig preparatieproces in het laboratorium, waarbij het omringende gesteente werd verwijderd. “Ondanks de verscheidenheid aan pseudosuchiërs blijven ze slecht begrepen, aangezien fossielen van sommige afstammingslijnen extreem zeldzaam zijn in het fossielenarchief”, zegt Müller.

“Toen de details van het fossiel duidelijk werden, waren we erg blij om te onthullen dat het exemplaar een soort vertegenwoordigde die onbekend was bij de wetenschap. We ontdekten dat het een soort is die behoort tot een roofdier dat nauw verwant is aan een dier (Mandasuchus tanyauchen) dat in Tanzania is gevonden.

Paleogeografie van het Trias

Deze connectie tussen dieren uit Zuid-Amerika en Afrika is niet gek in het Trias van 200 miljoen jaar geleden. Destijds waren de continenten nog één geheel waardoor planten en dieren zich vrij konden verspreiden over gebieden die nu door oceanen van elkaar gescheiden zijn. De fauna’s van Brazilië en Afrika delen nog verschillende gemeenschappelijke elementen, wat een verweven evolutionaire en ecologische geschiedenis aantoont.

Tainrakuasuchus bellator zou in een gebied hebben geleefd, dat grenst aan een uitgestrekte, dorre woestijn: dezelfde omgeving als waar de eerste dinosauriërs ontstonden. Het toont aan dat reptielen destijds in wat nu Zuid-Brazilië is al diverse ecosystemen hadden gevormd, aangepast aan verschillende overlevingsstrategieën. Bovendien laat deze ontdekking zien dat deze diversiteit geen geïsoleerd fenomeen was.