Jonge mensen hebben meer contactmogelijkheden dan ooit. Ze chatten, appen, delen en volgen elkaar continu. Toch blijkt uit nieuw Amerikaans onderzoek dat eenzaamheid onder jongvolwassenen, vooral onder hoogopgeleide vrouwen, opvallend vaak voorkomt, zelfs bij mensen die veel vrienden hebben.

“Het klinkt als een paradox”, zegt onderzoeker Jeffrey Hall van de University of Kansas. “Maar voortdurend veranderende omstandigheden en verwachtingen maken het moeilijk om voorspelbare routines en relaties te behouden. We vermoeden dat ze zich deels eenzaam voelen omdat relaties tijdelijker zijn als de toekomst onzeker is.”

Een unieke levensfase

De studie keek hoe mensen van in de twintig en begin dertig sociale verbondenheid ervaren. Volgens Hall is deze levensfase sociaal gezien uniek. “Onderwijs en vroege carrièrejaren brengen een groter aantal veranderingen met zich mee, zoals verhuizen of afstuderen. En onderwijs is per definitie eindig: je volgt een opleiding om af te studeren en weer verder te gaan.”

Juist die opeenvolging van overgangen – afstuderen, een eerste baan, verhuizen, een nieuwe relatie – maakt jonge mensen kwetsbaar voor gevoelens van eenzaamheid. “Veel van die veranderingen zijn spannend en positief”, zegt Hall, “maar onderzoek laat duidelijk zien dat het er ook toe kan leiden dat vriendschappen verdwijnen.”

Waarom vooral jonge vrouwen?

Vooral jonge, hoogopgeleide vrouwen rapporteerden vaker gevoelens van eenzaamheid. Hall denkt dat dit deels te maken heeft met verwachtingen: “Vrouwen hebben over het algemeen hogere verwachtingen van vriendschappen en intimiteit. Daardoor kan het extra teleurstellend zijn als de sociale continuïteit wordt verstoord.”

Waar mannen vriendschappen soms functioneler benaderen – gedeelde activiteiten, minder frequente contactmomenten – verwachten vrouwen vaker emotionele nabijheid en stabiliteit. Als die band onder druk komt te staan door een verhuizing of drukke carrière, wordt het gemis sterker gevoeld.

Online verbonden, offline alleen

Hoewel de studie zelf niet over sociale media ging, is daar wel apart onderzoek naar gedaan. De conclusie: digitale communicatie kan menselijke nabijheid niet vervangen. “Appberichten en sociale media zijn onvoldoende om eenzaamheid te voorkomen, zeker wanneer mensen juist op zoek zijn naar echte verbinding of een verloren contact proberen te compenseren”, aldus de onderzoeker. Een digitale like is immers iets anders dan iemand die naast je zit en luistert.

Maak tijd vrij

Wat kunnen jonge mensen doen als ze zich toch eenzaam voelen, ondanks een druk sociaal leven? Hall benadrukt dat een zekere mate van gemis eigenlijk onderdeel is van echte verbondenheid. “Dat nabijheid gepaard gaat met gevoelens van verlies of verlangen, dat is wat het betekent om verbonden te zijn. We kunnen het een niet hebben zonder de mogelijkheid van het ander.”

Zijn advies is even eenvoudig als belangrijk: “Tijd vrijmaken en diep investeren in vriendschappen is een van de belangrijkste dingen die je nu én voor de toekomst kunt doen om eenzaamheid te voorkomen. Dat het gepaard gaat met het risico van verlies, hoort bij de uitdagingen van de jonge volwassenheid.”

Het onderzoek laat zien dat moderne eenzaamheid niet alleen voortkomt uit een gebrek aan contacten, maar uit de constante beweging die het jonge volwassen leven kenmerkt. Terwijl relaties komen en gaan, blijven mensen zoeken naar stabiliteit, herkenning en diepgang, iets wat een scherm of oppervlakkig contact niet kan bieden.
Zoals de wetenschapper het samenvat: “Eenzaamheid is geen teken dat er iets mis is met je sociale leven, maar een weerspiegeling van hoe belangrijk verbinding voor ons is. Het is de prijs én de waarde van menselijk contact.”