AFP

NOS Nieuws•vandaag, 13:00

Hoewel het na een onrustig begin van dit jaar wat rustiger is geworden op de beurs en ook de economie rustig doorgroeit, zijn de risico’s op nieuwe paniek niet weg. “Als ik hier als weerman zou staan, dan zou ik zeggen dat het code oranje is”, zegt Olaf Sleijpen, die deze zomer aantrad als nieuwe president van De Nederlandsche Bank (DNB).

“Code oranje betekent dat je goed voorbereid de weg op moet gaan. En dat geldt hier ook voor financiële instellingen”, legt Sleijpen uit. Wie uit het raam kijkt, ziet nog weinig problemen aan de lucht. Want ondanks een nationaal en wereldwijd politiek onrustig jaar, draait de economie nog altijd beter dan gedacht. De Amsterdamse beurs stevent na een record in oktober af op de grens van 1000 punten.

Sleijpen presenteerde vanmorgen zijn eerste Overzicht Financiële Stabiliteit, waarmee de toezichthouder twee keer per jaar de verwachtingen voor de financiële wereld en de economie opschrijft. Net als zijn voorganger Klaas Knot een half jaar geleden, waakt ook Sleijpen voor te veel optimisme: “Het was begin dit jaar code oranje. En dat is het nog steeds. We moeten goed kijken naar de risico’s.”

AI kan tegenvallen

Naast de grillen van de Amerikaanse president Trump, noemt Sleijpen de aanhoudende jubelstemming op de beurs als voorbeeld: “Met name Amerikaanse aandelen zijn historisch hoog gewaardeerd. Dat wordt vooral gedragen door investeringen in kunstmatige intelligentie.”

Vooral bij technologiebedrijven is het verschil tussen hun werkelijke waarde en de waarde op de beurs niet eerder zo groot geweest, benadrukt Sleijpen. Dat komt doordat beleggers verwachten dat alle investeringen in AI, kunstmatige intelligentie, zullen leiden tot hogere winsten. “Dat kan best tegenvallen”, waarschuwt Sleijpen. “En dat kan een correctie op de financiële markten tot gevolg hebben.”

Daarmee wijst Sleijpen naar het risico van dalende koersen. Hij benadrukt wel dat banken, verzekeraars en pensioenfondsen er goed voor staan. “Hun buffers zijn goed. Zij kunnen dus best wat hebben. Maar we moeten ons blijven voorbereiden op dit soort scenario’s.”

Vertrouwen

Het afgelopen jaar bleef de Nederlandse economie vooral draaien doordat consumenten hun geld bleven uitgeven. Nieuwe problemen op de beurs kunnen hun vertrouwen wel een tik geven, met als gevolg dat de hand op de knip blijft. En dat kan weer problemen met de overheidsfinanciën veroorzaken.

Hoewel Nederland er in Europa nog best goed voor staat met overheidsschulden, vindt Sleijpen dat een nieuw kabinet moet oppassen: “Als centrale bank worden we altijd wat zenuwachtig van oplopende overheidsschulden, want die maken het lastig om de inflatie te bestrijden. Een verdere toename van het overheidstekort is gewoon niet goed.”