Key takeaways

  • Het onvermogen van Friedrich Merz om zijn beloften na te komen heeft de extreemrechtse Alternative für Deutschland (AfD) een hart onder de riem gestoken.
  • Het vertrouwen van investeerders in Duitsland erodeert nu de economische onzekerheden aanhouden en het banenverlies toeneemt.
  • De AfD vormt een ernstige bedreiging voor de coalitieregering van Merz, vooral bij de komende regionale verkiezingen in Oost-Duitsland.

De Duitse kanselier Friedrich Merz beloofde eerder dit jaar de economie nieuw leven in te blazen, de infrastructuur te verbeteren en de positie van Duitsland internationaal te versterken. Hij is er echter niet in geslaagd om deze belangrijke beloften waar te maken, wat extreem-rechtse partijen zoals de Alternative für Deutschland (AfD) heeft aangemoedigd en speculaties heeft aangewakkerd dat zijn regering voor het einde van zijn ambtstermijn zou kunnen instorten, net als zijn voorganger Olaf Scholz.

Uit recente peilingen blijkt dat slechts 16 procent van de Duitsers wil dat Merz meedoet aan de volgende federale verkiezingen. Zijn tweepartijencoalitie worstelt met interne conflicten en rivaliteit. De aanvankelijke stijging van Duitse aandelen na Merz’ nominatie is afgezwakt door bezorgdheid over zijn leiderschap.

Zorgen bij beleggers

Merz erfde een Duitsland dat voor veel uitdagingen staat: een onvoorspelbare Amerikaanse president, de oorlog in Oekraïne die de energievoorziening en veiligheidsprognoses verstoort, verslechterende relaties met China en voortdurende immigratiestrijd die het extreemrechtse sentiment aanwakkert. In zijn inaugurale rede beloofde hij de massa-immigratie te beperken, de Bundeswehr om te vormen tot het machtigste leger van Europa en een einde te maken aan de langdurige economische malaise van Duitsland. Hij verzekerde de Duitsers dat de voordelen van hernieuwde economische groei vanaf de zomer voelbaar zouden zijn.

Politieke terugslag en interne conflicten

Zes maanden later zijn die beloften nog steeds niet nagekomen, met berichten over economische onzekerheid en banenverlies die de nieuwscyclus domineren. Adviseurs hebben de Duitse groeiprognose voor volgend jaar verlaagd tot minder dan 1 procent, wat de omvang van de uitdaging benadrukt.

Beleggers heroverwegen ook hun vooruitzichten voor Duitsland, met nationale aandelenindices die sinds september minimale stijgingen laten zien. Defensieaandelen hebben geleden, met een daling van meer dan 20 procent voor Rheinmetall AG. Hoewel economen erkennen dat het effect van het 500 miljard euro kostende infrastructuurprogramma van de regering tijd zal vergen, worden de kiezers ongeduldig door het gebrek aan zichtbare verbeteringen in de transportinfrastructuur.

Politiek gezien heeft het infrastructuurplan een averechtse uitwerking gehad, waarbij conservatieven Merz bekritiseerden voor het overschrijden van de leenlimieten en zorgen uitten over de fiscale gezondheid van Duitsland.

Leiderschapsstijl en controversiële opmerkingen

Merz is bekritiseerd om zijn boze buien en verdeeldheid zaaiende retoriek. Hoewel hij als een aanwinst werd gezien toen hij oppositieleider was, zijn deze eigenschappen problematisch gebleken als kanselier. Zijn opmerkingen over een strenger migratiebeleid hebben tot controverse geleid, waarbij sommigen hem van racisme beschuldigden.

Daarnaast hebben de tegenstrijdige verklaringen van minister van Buitenlandse Zaken Johann Wadephul over de deportatie van Syrische vluchtelingen de problemen van de coalitie verergerd. Hoewel de opmerkingen van Wadephul door de sociaaldemocraten werden toegejuicht, uitten de wetgevers van Merz hun verontwaardiging. Hoewel de publieke verontwaardiging gericht was tegen Wadephul, geloven velen dat Merz het echte doelwit was.

Internationale betrekkingen en gemengde resultaten

Op het internationale toneel maakte Merz een gunstigere indruk door ontmoetingen met verschillende wereldleiders te regelen en een band op te bouwen met Donald Trump tijdens een bezoek aan het Witte Huis. Deze interacties hebben echter nog geen tastbare resultaten opgeleverd.

Merz veroorzaakte ook verwarring op een EU-top door voortijdig een handelsovereenkomst met Mercosur aan te kondigen. Later omschreef hij de fout als onbeduidend.

Komend jaar cruciaal

Het komende jaar wordt doorslaggevend voor de regering Merz. Nieuwe economische maatregelen treden in januari in werking. De regionale verkiezingen geven een indicatie van de publieke stemming. De AfD vormt een ernstige bedreiging in twee oostelijke deelstaten, waar het voor het eerst een absolute meerderheid en regionale macht zou kunnen krijgen. Deze verkiezingen zullen waarschijnlijk voor onrust zorgen binnen de coalitie, waarbij de groeiende populariteit van de AfD het belang van het behoud van de eenheid onderstreept. (jv)

Volg Business AM ook op Google Nieuws

Wil je toegang tot alle artikelen, geniet tijdelijk van onze promo en abonneer je hier!