Niek Gloudemans is eigenaar en directeur van terStal. De Twentse textielketen koos in 2020 bewust om te stoppen met het aannemen van contant geld. “Met name voor de veiligheid van ons personeel”, zegt Gloudemans.

90 procent betaalt met pin

“We hebben in het verleden te maken gehad met overvallen. Mensen moesten met geld rondrijden om het te kunnen afstorten. Dat zijn dingen de we niet willen”, vertelt hij. Doordat steeds meer bankfilialen zijn gesloten moesten mensen ook langere afstanden met het geld rijden.

Na 5 jaar staat hij nog 100 procent achter zijn beslissing, zegt hij. “Wij vinden het nog steeds een goede keuze.” Een kleine klantengroep vond er iets van, zegt directeur Gloudemans. “Dat heeft best weerstand opgeleverd. Maar in 2020 was 90 procent van onze betalingen via pin”, zegt hij.

‘Groepen niet uitsluiten’

Voor een deel van de bevolking is met cash betalen hun beste optie, zegt Koen Thuis, afdelingshoofd contant geld van de De Nederlandsche Bank (DNB). “Contant geld is nog voor veel mensen van belang. 1,3 tot 1,5 miljoen mensen zijn in Nederland afhankelijk van cashbetalingen”, vertelt Thuis. “Het gaat om mensen met een fysieke of mentale beperking, digibeten, mensen in de schuldhulpverlening, laaggeletterden en senioren.” Deze groepen moet je niet uitsluiten, vindt Thuis.

Hij is kritisch op de acceptatieplicht. “We promoten niet het betalen via cash. Het gaat ons erom dat mensen de keuze hebben om te kunnen betalen met contant geld. Mensen die digitaal willen betalen kunnen dat nog steeds, maar het gaat om een significante groep die deze mogelijkheid niet heeft en die kan je geen toegang weigeren tot het betalingsverkeer.”

Kwart nog contant betaald

Uit onderzoek blijkt dat 22 procent van de betalingen in Nederlandse winkels nog contant is. De rest wordt, onder andere, via pin of mobiele telefoon gedaan. In zo’n 4,8 procent van de winkels kon je in 2024 alleen nog pinnen.

De wettelijke acceptatieplicht van contant geld moet er volgens het ministerie voor zorgen dat ‘iedereen kan mee blijven doen in de maatschappij’. Hij zou in moeten gaan per 2027. De minister erkent dat er risico’s kleven aan de acceptatieplicht, zoals een verhoogd risico op overvallen.

Uitzondering op regel

Daarom zijn er een aantal uitzonderingen in de wet opgenomen. Zo mag contant geld worden geweigerd tussen 22:00 ’s avonds en 06:00 ’s ochtends en bij aankopen online, abonnementen of kaartjes voor trein of bus ook. Dat winkeliers contant moeten accepteren en OV-bedrijven niet vindt Gloudemans vreemd.

“In het openbaar vervoer en met de tram in Amsterdam kun je alleen maar met een pinpas reizen, op een NS-station kun je niet meer contant betalen.” Mogelijk kunnen de terStalwinkels een beroep doen op een uitzondering. “Filialen met vier man personeel of minder hoeven geen contant geld aan te nemen.”

‘Niet iedereen naar zin maken’

De afgelopen jaren is contant geld wel duurder geworden voor ondernemers. Maar een kostenoverweging is het niet, benadrukt Gloudemans. “Wij zijn ermee gestopt omdat de veiligheid van onze mensen belangrijker is dan het aannemen van contant geld.”

“We beseffen ons dat we het niet iedereen naar de zin kunnen maken”. De directeur zegt dat jammer te vinden. “Bij ons is iedereen welkom en we willen heel graag dat iedereen bij ons koopt, maar uiteindelijk staat de veiligheid van ons personeel voorop.”

Maatregelen nemen

Mocht de wet er dan toch komen, dan zal de winkelketen daaraan meewerken, zegt Gloudemans. “De overheid kan ons dwingen om dat te doen, daar zijn we niet bang voor. Dan zullen we passende maatregelen nemen.”

De wet gaat nu in consultatie, wat betekent dat allerlei partijen aan het ministerie mogen laten weten hoe ze erover denken. Na eventuele wijzigingen gaat het voorstel naar de Tweede en Eerste Kamer.