De problemen ontstonden eerder deze maand, toen Takaichi tegenover het Japanse parlement zei dat een Chinese aanval op Taiwan een dreiging zou betekenen voor Japan. En dat zou dan weer kunnen leiden tot een militaire reactie vanuit Tokio, aldus de premier.
Takaichi breekt met traditie
Peking vat dit op als een provocatie, omdat het de ‘Taiwan-kwestie’ als een interne aangelegenheid beschouwt. Het ziet Taiwan als onderdeel van het eigen grondgebied, ook al heeft het eiland nooit deel uitgemaakt van de Volksrepubliek China. Maar om China niet voor het hoofd te stoten, spreken Japanse premiers zich doorgaans niet of nauwelijks uit over Taiwan.
In die zin breekt Takaichi met de traditie. Met haar bewoordingen zet ze de nieuwe koers die ze heeft uitgezet voor Japan kracht bij. In oktober van dit jaar werd Takaichi door het parlement verkozen tot eerste vrouwelijke premier van het land. Ze staat te boek als oerconservatief en neemt een assertieve houding aan richting buurland China.
Dat bevalt de beleidsmakers in Peking niet, dus uiten ze via staatsmedia tal van dreigementen richting Japan. Mocht het land militair ingrijpen in een Chinees conflict met Taiwan, dan ‘ zal het een verwoestende nederlaag leiden tegen het vastberaden Volksbevrijdingsleger en een zware prijs betalen’, zei een woordvoerder van het Chinese ministerie van Defensie.
Het meest directe dreigement kwam van Xue Jian, de Chinese consul-generaal in de Japanse stad Osaka. In een inmiddels verwijderde tweet schreef hij over Takaichi: “De smerige nek die je uitsteekt, moet afgehakt worden.” Hiervoor werd de Chinese ambassadeur in Tokio op het matje geroepen.
Luchtmacht in stelling gebracht
Zondag stuurde China bij wijze van dreigement zelfs kustwachtschepen naar de Japanse Senkaku-eilanden, die ook geclaimd worden door China. De Japanse kustwacht meldt dat het deze schepen heeft verdreven. Er zou ook een Chinese drone gespot zijn in de buurt van het Japanse eiland Yonaguni, waarna Japan gevechtsvliegtuigen in stelling bracht. Tegelijkertijd dreigde een blog dat geaffilieerd is aan staatszender CCTV dit weekend met tegenmaatregelen. “Ons geduld heeft grenzen.”
De Chinese maatregel die Japan tot dusver het hardst raakt, is een waarschuwing door China dat Japan niet meer veilig zou zijn voor Chinese studenten en toeristen. Het Chinese ministerie van Buitenlandse Zaken zei dat de ‘buitensporig provocatieve opmerkingen over Taiwan de atmosfeer voor volk-tot-volkuitwisselingen hebben beschadigd’. Volgens Peking leidt dit tot veiligheidsrisico’s voor Chinezen die zich in het land van de rijzende zon begeven.
Miljoen Chinezen naar Japan
Japan is een populaire bestemming voor Chinezen. Zo bezochten in januari dit jaar, tijdens de Chinees nieuwjaarsperiode, nog bijna een miljoen Chinezen het land.
Tegenover persbureau Reuters zei Takahide Kiuchi, econoom bij de Japanse bank Nomura, dat een voortdurende woordenstrijd aanzienlijke schade aan de Japanse economie kan toebrengen. Aandelen van Japanse bedrijven in de toerismesector kregen op de beurs vandaag een flinke knauw.
‘Passende stappen nemen’
Intussen is een Japanse vertegenwoordiger van het ministerie van Buitenlandse Zaken, Masaaki Kanai, gearriveerd in Peking voor gesprekken om de zaak te sussen. Hij zou volgens Japanse media willen verduidelijken dat het nationale veiligheidsbeleid ongewijzigd is, een referentie aan Takaichi’s woorden.
“Wij verzoeken China om passende stappen te nemen”, aldus Kanai, die zei dat het Chinese negatieve reisadvies ‘niet te verenigingen is met pogingen een strategische, wederzijds voordelige band te creëren’.
De president van Taiwan, Lai Ching-te, ook wel bekend als William Lai, riep China op maandag op tot terughoudendheid. China moet zich volgens Lai ‘als een grootmacht gedragen, en geen ruziezoeker worden die regionale vrede en stabiliteit in gevaar brengt’.