Mocht je vrezen dat een musical over een hoofdpersoon met autisme vervalt in flauwe grappen, of dat het geen recht doet aan mensen met autisme, wees niet bang. Als je het aan Alex Klaasen overlaat (als schrijver en hoofdrolspeler), dan komt het goed. Héél goed, het is een mooie ode aan Klaasens broer en hun leven.
Wat Metro betreft is Stoornis of my life de beste musical die we in 2025 hebben gezien. Je voelde aan het premièrepubliek – gisteravond in DeLaMar in Amsterdam – zo’n gevoel van ‘dit is grandioos geworden’. Recente musicals als Hairspray en Doe Maar! – de nederpopmusical zijn hartstikke goed gelukt, maar gaat om bestaand materiaal dat is bewerkt. Ze leunen om publiek te trekken op een beroemde titel en een zo geliefde band van weleer. Dat is absoluut niet verboden, maar iets totaal nieuws maken, zoals Alex Klaasen over autisme heeft gedaan, is dapper. En als dat ook nog eens geweldig uitpakt, is dat alleen maar mooi voor de theaterganger die nieuwe dingen wil zien.
Alex Klaasen heeft een broer met autisme
Alex Klaasen zal tot in lengte van jaren op straat worden aangesproken over zijn rol als de flamboyante Yari in Gooische Vrouwen. Dat vindt hij niet erg en hij is er dankbaar voor. Maar hij blijft een echt theaterdier dat als het om creëren gaat, het liefst een nieuw verhaal met nieuwe liedjes maakt. Het werd met steun van regisseur en componist Peter van de Witte een monnikenwerk van anderhalf jaar.
Sylvia Poorta en Alex Klaasen. Foto: Bram Willems
Alex Klaasen heeft een broer met autisme. In het programmaboekje zegt hij: „Dat heeft mijn leven gekleurd – soms mooi, soms ingewikkeld, altijd intens. Ik wilde iets maken dat de complexiteit eer aandoet, maar dan wel in een musical waarbij je ook gewoon keihard kunt lachen. Wat dat is hoe het is: het ene moment ontroerend, het volgende moment totaal absurd.” En ook: „Ik hoop dat je jezelf herkent in de voorstelling. Of je broer, je kind, je ouders of je collega met dat nét iets te georganiseerde broodtrommeltje waar altijd precies hetzelfde in zit. Want ‘anders zijn’ gaat niet alleen over autisme. Het gaat over ons allemaal.”
Stoornis of my life is ontroerend, maar vooral erg grappig
Nou meneer Klaasen, het is je met creatives, een mooie cast en je broer als inspiratie gelukt. Stoornis of my life is ontroerend, maar grotendeels ook bijzonder grappig en nergens flauw of misplaatst. De maker zelf speelt Jasper, een 49-jarige man met autisme die in een huis met diverse andere autisten woont. Hij houdt van musicals, die hij altijd met zijn moeder bezoekt, zittend op rij 1 („in het midden”). Jaspers dierbaarste bezit is een ingelijste handtekening van Pia Douwes. De andere centrale figuur in Stoornis of my life is zijn broer Willem (Jim Bakkum, met als vaste vervanger Soy Kroon). Willem heeft geen autisme en is de populaire mooie jongen en acteur in de soap Lange Dagen, Korte Nachten.
Alex Klaasen als Jasper. Foto: Bram Willems
Als hun moeder Marga (een erg goede Sylvia Poorta, die zelfs staand een lijk geloofwaardig kan spelen) komt te overlijden, valt de vrouw die alles voor Jasper regelde en besliste weg. In eerste instantie maakt de man die nog geen blik soep kan openmaken zich echter vooral druk om de kaartjes voor The Lion King voor volgende week. Wat moet hij daar nu mee, aangezien de tickets op naam van moeder Marga staan?
Willem had een slechte relatie met zijn mams en vindt dit moment dé kans om zijn broer met autisme eindelijk eens ‘een normaal leven’ te laten leiden: „Jézus man, je bent bijna 50!” Zorgbegeleidster Amber speelt daarbij een rol als gids, dan wel storende gids. Het is leuk dat Kim-Lian van der Meij (met als vaste vervangster Noortje Herlaar) als Amber na zo’n twaalf jaar weer eens in een musical terugkeert. Dat vindt ze zelf ook, gezien haar bijna juichende vuist in de lucht aan het slot van haar belangrijkste lied, een powerballad.
Autisme in een prikkelarm decor
Autisme blijft autisme, het loopt uiteindelijk allemaal anders dan gedacht (wat bij deze stoornis nou juist de bedoeling niet is). Met name Willem maakt een mooie draai in Stoornis of my life. Dat uit zich onder meer in een sterk moment van Jim Bakkum, die zijn jarenlange frustraties even goed naar buiten laat komen. Ook de andere personages met autisme, van Dennis Willekens, Julia Lammerts, Martijn Kardol en Iris Bakker zijn goed neergezet en meerdere keren erg grappig. Vooral die laatste, als bozig autistisch type.
Alex Klaasen, Kim-Lian van der Meij en Jim Bakkum. Foto: Bram Willems
Hun verhaal speelt zich af met een vrij minimalistisch decor, wat je in lijn met het onderwerp gerust prikkelarm kunt noemen (de dresscode voor de première was overigens ook ‘prikkelarm chique’). Maar met een paar houten bankjes van verschillende formaten blijk je een hoop te kunnen. Ze veranderen moeiteloos van doodskist in een statiegeldautomaat in de supermarkt. De castleden duwen en tillen zich er suf mee.
Structuur zoeken en een tamelijk briljante vondst
Mensen met autisme zoeken op een andere manier naar structuur in het leven dan mensen zonder autisme. Jasper vindt zijn structuur na het overlijden van zijn moeder in het vaste stramien van musicals. Een bombastisch nummer net voor de pauze, de ‘I want-song‘, het moment van inkeer, een slotnummer met alle personages en een goed afloop: alles moet erin zitten. Het is een tamelijk briljante vondst van Alex Klaasen, want zo kon hij van het verhaal van Jasper heel goed een musical maken. Dat doet hij op een bijzonder vernuftige manier. Jasper vertelt continu welk moment we in die structuur op dat moment te pakken hebben en dat wordt nooit vervelend.
Petje af, Stoornis of my life is iets geworden waarvoor mensen nou graag naar het theater gaan. Alsof je werkelijk ruim twee uur lang naar personen met autisme hebt zitten kijken en bovendien heerlijk hebt gelachen.
Beoordeling uit 5: 5
Stoornis of my life is tot en met 11 april 2026 te zien. Wil je weten waar de productie van MORE Theater Producties allemaal te zien is, hier vind je de speellijst.
Dit zijn de best gelezen artikelen van dit moment:
Foutje gezien? Mail ons. Wij zijn je dankbaar.
Reacties