NOS Nieuws•vandaag, 10:09

Veilinghuis Sotheby’s in New York beleefde gisteren een topavond. Het schilderij Portret van Elisabeth Lederer van Gustav Klimt ging voor ruim 200 miljoen euro weg, een gouden toiletpot van Maurizio Cattelan voor meer dan 10 miljoen euro.

Portret van Elisabeth Lederer is een schilderij met een bijzonder verhaal. De Oostenrijkse kunstenaar Klimt (1862-1918) schilderde de vrouw uit een steenrijke Weense familie tussen 1914 en 1916. De opdracht kwam van haar ouders, kunstverzamelaars met meer werk van Klimt.

Sotheby’sPortret van Elisabeth Lederer van Gustav Klimt

Elisabeths vader stierf in 1936. Twee jaar later annexeerde nazi-Duitsland Oostenrijk en begon ook daar de Jodenvervolging. De nazi’s plunderden ook de kunstcollectie van de Joodse familie Lederer. De familieportretten lieten ze hangen omdat ze ’te Joods’ zouden zijn. Elisabeths moeder vluchtte naar Hongarije, maar zelf bleef ze. Ze onttrok zich aan vervolging door het verhaal op te hangen dat de niet-Joodse Klimt haar echte vader was.

Elisabeth stierf in 1944 op 50-jarige leeftijd aan een natuurlijke doodsoorzaak. Haar portret belandde in de collectie van een lid van de familie van cosmeticagigant Estée Lauder. Hij stierf in juni van dit jaar, waarna het portret naar de veiling ging.

Portret van Elisabeth Lederer bracht met de 200 miljoen euro het hoogste bedrag op dat ooit voor een 20ste-eeuws schilderij is betaald.

AFPHet kunstwerk America van Maurizio Cattelan

America van Maurizio Cattelan (65) ging voor ruim 10,5 miljoen euro van de hand. De Italiaanse kunstenaar maakte de 18-karaats gouden, volledig functionerende toiletpot in 2016 om de spot te drijven met de superrijken. “Wat je ook eet, een lunch van 200 dollar of een hotdog van 2 dollar: wat het toilet betreft is het resultaat hetzelfde”, zei hij.

Oorspronkelijk waren er twee exemplaren. Het andere werd in 2019 gestolen uit Blenheim Palace, het landhuis waar de Britse staatsman Winston Churchill werd geboren. De twee daders werden gepakt en verdwenen voor jaren achter de tralies. De pot is nooit teruggevonden.

Ducttape-banaan

Cattelan is ook de schepper van Comedian, een met ducttape op een muur vastgemaakte banaan. Dat kunstwerk was in 2019 wereldnieuws, omdat een collega-kunstenaar hem op een kunstbeurs in Miami van de muur haalde en opat.

Ook van Comedian maakte Cattelan meerdere versies. In 2019 kostten die nog zo’n 125.000 euro. Vorig jaar bracht een exemplaar op een veiling in New York 5,35 miljoen euro op. De nieuwe eigenaar at hem ter plekke op.

AFPComedian van Maurizio Cattelan