,,Amsterdam dankt de koppositie als meest aantrekkelijke gemeente aan een ongeëvenaard voorzieningenniveau, uitstekende bereikbaarheid, twee universiteiten en de historische binnenstad. Er is simpelweg geen stad in Nederland die op al deze terreinen zo hoog scoort”, aldus onderzoeker Marten Middeldorp.
Marten Middeldorp: ,,Aanbod in de hoofdstad is ongeëvenaard” © Atlas Research
De grootste verrassing in de top-50-index is Maastricht. De Limburgse hoofdstad steeg de afgelopen tien jaar van plaats 40 naar 33 en is daarmee de sterkste stijger in woonaantrekkelijkheid.
Van bedaard provinciestadje tot favoriet bij Nederlandse toeristen: ’Willen niet dat Maastricht dichtgroeit met dagjesmensen’
Middeldorp: ,,De vooruitgang is vooral te danken aan een sterk verbeterde (ervaren) veiligheid en een hoger voorzieningenniveau. Bewoners voelen zich veiliger en waarderen de toegenomen winkels, horeca en culturele faciliteiten.”
In Hengelo voelen bewoners zich erg prettig. Qua woonplezier scoort de Twentse gemeente het hoogst van de 50 grootste plaatsen in ons land. © Gino Press
Naast woonaantrekkelijkheid onderzocht Atlas Research ook de brede welvaart. ,,Dat is een veelomvattende maatstaf voor kwaliteit van leven, verdeeld over acht dimensies: materiële welvaart, gezondheid, werk & opleiding, werk-privébalans, woonplezier, natuur & milieu, sociale cohesie en veiligheid”, somt Middeldorp op.
,,In heel Nederland is de brede welvaart het hoogst buiten de grote steden. Van de vijftig grootste stedelijke gemeenten scoort Hengelo (Overijssel) het best en Rotterdam het slechtst. De Twentse stad blinkt uit in woonplezier, werk-privébalans en veiligheid. Noaberschap en de sociale cohesie scoren hier hoog en hier geen grootstedelijke problematiek die alles omlaag trekt. Maar dat zien we niet alleen in Twente, maar ook al jaren in Oost-Brabant.”
Maastricht, met hier het Vrijthof, is bezig met een opmars en scoort daarbij vooral goed op het gebied van veiligheid. © Marcel van Hoorn
Ook op het gebied van brede welvaart is Maastricht de grootste stijger van de afgelopen tien jaar. Verbeteringen in veiligheid, werk & opleiding, materiële welvaart en een gunstiger werk-privébalans dan in veel andere steden zorgden voor de forse sprong, waardoor het nu de 33e positie inneemt.
Oververhit
De woningmarkt blijft oververhit, constateert ook Atlas Research. Tussen 2015 en 2024 steeg de gemiddelde prijs per vierkante meter in de vijftig grootste steden gemiddeld met 117 procent.
Opvallend is dat de prijsstijging vaak juist extra groot was in gemeenten met een relatief klein aandeel koopwoningen, doordat de vraag het beperkte aanbod ver overtreft.
Voormalige groeikernen
Een uitzondering vormen veel voormalige groeikernen zoals Almere, Lelystad en Purmerend. Daar bestaat circa 60 procent van de huizenvoorraad uit koopwoningen, maar stegen de prijzen toch harder dan gemiddeld (+138 procent). In Maastricht, Groningen en Leiden – steden met relatief weinig koopwoningen (circa 40 procent) – bleef de prijsstijging met gemiddeld 105 procent juist achter bij het landelijk gemiddelde van de grote steden.
Potje jeu de boules moet zorgen voor verbinding: ’Ik zie alleen maar winnaars’
Spiegel voor beleidsmakers
Gemeenten zullen donderdag weer vol verwachting de resultaten van de Atlas bekijken. ,,Het is een spiegel voor beleidsmakers en bestuurders die er veel waarde aan hechten. Ze kunnen zaken vergelijken met steden van dezelfde grootte en zien waar zij nog een stap kunnen zetten. Precies daarvoor maken we hem elk jaar weer”, zegt Middeldorp.