„Vanavond hebben we geen huis, het is gebombardeerd en ik belandde in het puin. Ik zag doden en ik ben zelf bijna gestorven”, schrijft de zevenjarige Bana Alabed op X in 2016. Op een foto is Alabed te zien, haar haren en roze trui met daarop een teddybeer zitten onder het stof. De volgende dag plaatst ze een foto van haar gebombardeerde huis: „Mijn geliefde poppen hebben het bombardement niet overleefd. Ik ben heel verdrietig maar blij dat ik nog leef”.

Op zevenjarige leeftijd werd de Syrische Alabed (16) wereldberoemd door haar tweets vanuit het belegerde Aleppo. De twee melktanden die ze wisselt, de boeken die ze leest – via een e-reader krijgt ze Harry Potter-boeken opgestuurd van de schrijfster J.K. Rowling –, maar ook de angst die ze ervaart als in de buurt een bombardement plaatsvindt: haar volgers krijgen alles mee. Ze werd het gezicht van de Syrische kinderen in oorlogstijd. Woensdag won ze in de Zweedse hoofdstad Stockholm de Internationale Kindervredesprijs.

De Kindervredesprijs wordt sinds 2005 jaarlijks uitgereikt aan kinderen die strijden voor kinderrechten over de hele wereld. „Haar toewijding aan onderwijs, vrede en kinderrechten herinnert ons eraan dat zelfs de jongste stemmen systemische verandering teweeg kunnen brengen. Bana biedt het morele leiderschap waar de wereld naar verlangt”, zei de voorzitter en oprichter Marc Dullaert van KidsRights, dat de prijsuitreiking organiseerde.

Drie perfecte jaren

Drie jaar lang leefde Alabed in vrijheid in Syrië. Ze werd in 2009 volgens haar moeder „geboren met een glimlach”, zo schreef Alabed in haar boek Dear World, dat ze in 2017 samen met haar moeder schreef. „Ik had veel redenen om blij te zijn toen ik klein was”, deelt ze. Ze ging vaak met haar „baba” mee zwemmen, wat haar „favoriete ding was om te doen”.

In 2012 veranderden de „veilige, blije, vredige kinderjaren” in een „nachtmerrie”, schreef haar moeder in het voorwoord. In dat jaar begon de belegering van Aleppo. De stad raakte verscheurd door gevechten tussen de regering van voormalig president Assad en Syrische rebellen. Onder meer Rusland, Iran en Hezbollah steunden de regering.

‘Mijn beurt’

Bij het heroveringsoffensief op Aleppo in 2016 door het Syrische leger verergerden de bombardementen, voornamelijk in het oosten van de stad, toen in handen van Syrische rebellen. Alabed woonde met haar ouders en twee broertjes Noor en Mohammed in de oostelijke wijk Al-Bab en maakte de bombardementen van dichtbij mee.

In datzelfde jaar startte Alabed het X-account samen met haar moeder. Aanleiding was het overlijden van haar goede vriendin Yasmine. Yasmine was volgens haar „de sterkste van al haar vriendinnen” en deed vaak alsof ze de wereldleiders beval haar kindertijd terug te geven. Toen Yasmine omkwam bij een luchtaanval, was het haar „beurt”, zo vertelde Alabed onlangs in een video van KidsRights.

Het X-account, waarbij ze afwisselend met haar moeder Fatemah tweets verstuurde, heeft inmiddels meer dan 237.000 volgers. Vanuit de ogen van een kind deed ze verslag van de oorlog. Door The Washington Post werd ze de „Anne Frank van de Syrische burgeroorlog” genoemd.

Alabed startte onder meer de hashtag #standwithaleppo, die miljoenen keren via X werd gedeeld. De Franse president Emmanuel Macron noemde haar in een speech op een VN-conferentie in 2017. „We horen jouw stem. Ik sta naast jou in vrede”, schreef hij vervolgens in een bericht op X.

Propaganda?

Ook Assad reageerde in 2016 op haar X-account. Zo zou hij volgens The Washington Post een Deense journalist hebben verteld dat haar account een door „de media gevoede leugen” en „propagandamateriaal van terroristen” zou zijn.

De foutloze Engelstalige X-berichten maakten critici wantrouwend. Maar ook: hoe kwam ze aan elektriciteit? En hoe kan een kind X-berichten versturen vanuit een stad die vrijwel geheel in puin ligt? Bestaat ze wel? . Onderzoekscollectief Bellingcat concludeerde in december 2016 dat Alabed wel degelijk bestaat en dat het account waarschijnlijk door haar moeder wordt gerund. Zij is een docent Engels en studeerde onder meer journalistiek.

Oekraïne, Gaza en Sudan

Het gezin vluchtte eind 2016 naar Turkije, waar het sindsdien woont. De afgelopen jaren plaatste Alabed niet alleen berichten over Syrische kinderen, maar ook over kinderen in diverse oorlogssituaties, waaronder Oekraïne, Gaza en Sudan. „Ik vecht voor het recht van ieder kind om in vrede te leven”, zei ze in de video voor KidsRights.

Alabed ontving als winnaar een beurs voor haar opleiding en een fonds van 75.000 euro, waarvan 50.000 bestemd is voor haar eigen project. Onder meer de Pakistaanse Malala Yousafzai en Zweedse klimaatactivist Greta Thunberg gingen haar voor.

Geef cadeau

Deel

Mail de redactie

NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.