Vandaag is het hoger beroep in de zaak Sarah V., die eerder tot elf jaar werd veroordeeld voor poging moord op haar dochtertje

Een schok ging door de rechtszaal toen Sarah V., voorheen anesthesioloog in opleiding en moeder van drie kinderen, op 19 maart 2024 tot een gevangenisstraf van elf jaar werd veroordeeld. De rechtbank in Utrecht achtte bewezen dat ze in mei en juni 2020 had geprobeerd haar pasgeboren dochter te vermoorden. Elf jaar gevangenisstraf was ook de eis van het Openbaar Ministerie, maar vrijwel niemand in de rechtszaal had verwacht dat het vonnis zo hard zou zijn. De vertrouwensartsen van Veilig Thuis, die Sarah V. in juni 2020 na een melding van het Wilhelmina Kinderziekenhuis in Utrecht hadden aangegeven bij de politie, verwachtten een celstraf van zes of zeven jaar. De familie van Sarah V. – haar ouders, haar broer en zus, haar echtgenoot en zijn moeder – liet tijdens het proces van zes lange dagen herhaaldelijk merken dat ze op vrijspraak rekenden.

Sarah V. heeft altijd volgehouden dat ze na de geboorte van haar dochter – drie maanden te vroeg – psychisch ziek was en niet wist wat ze deed toen ze de gekolfde moedermelk aanlengde met water. Ze bleef tegen de rechters zeggen dat het nooit haar bedoeling was geweest om haar dochter te vergiftigen met het diarree-remmende middel loperamide, dat in levensbedreigende hoeveelheden in de melk was aangetroffen. Die loperamide, zei ze, was daarin terechtgekomen doordat ze het middel zelf slikte tegen de chronische darmziekte coeliakie waar ze aan lijdt. Haar advocaat, die vrijspraak had bepleit, ging na het vonnis onmiddellijk in beroep. Deze vrijdag is het hoger beroep begonnen.

Het kan niet anders, dan dat u de kans op de dood van [naam van de dochter] voor lief hebt genomen

Voorzitter van de rechtbank

Het Openbaar Ministerie ging ook in beroep, omdat Sarah V. was vrijgesproken van een ander feit uit de tenlastelegging: zware mishandeling van haar zoon in de vier jaar na zijn geboorte, in juni 2016. In het vonnis stond dat de verdenking zeer sterk was, maar de rechtbank kon niet onomstotelijk vaststellen dat Sarah V. zelf de ernstige darmontstekingen en andere onverklaarbare infecties bij haar zoon had veroorzaakt. Het kind groeide niet goed en ging na talloze operaties door het leven met een voedingslijn, een maaghevel, een sonde en een stoma, waardoor dagelijks zijn darmen werden gespoeld.

Toen hij in oktober 2020 – na ontdekking van de loperamide in de moedermelk – op last van Veilig Thuis werd opgenomen in het Amsterdam UMC bleek hij binnen twee weken normaal te kunnen eten, zonder voedingslijn of welk hulpmiddel dan ook. De artsen in het Wilhelmina Kinderziekenhuis die hem eerder hadden behandeld, vermoedden al langer dat Sarah V. haar zoon opzettelijk ziek maakte, maar konden dat ondanks cameratoezicht en andere maatregelen niet aantonen. Sarah V. en haar man eisten vervolgens dat het medisch dossier van hun zoon vernietigd werd, zodat er geen spoor van welke verdenking dan ook zou blijven bestaan.

Hartritmestoornissen

Volgens kinderartsen en vertrouwensartsen doen zich in Nederland jaarlijks veertig tot zestig bewezen gevallen van kindermishandeling door falsificatie voor – zo heet het als een kind opzettelijk ziek wordt gemaakt. In werkelijkheid, zeggen ze, zijn het er zeker honderd. Doordat deze vorm van kindermishandeling zo moeilijk te ontdekken en te bewijzen valt, komt het zelden tot een aangifte, laat staan tot een strafzaak en een veroordeling. Een van de eerste keren dat het wel gebeurde was in 2023, toen Jolanda M. uit Zevenhuizen door de rechtbank in Breda tot tien jaar gevangenisstraf werd veroordeeld voor doodslag op haar elfjarige zoon Mike. In hoger beroep maakte het gerechtshof in Den Bosch daar vijftien jaar van wegens moord. Anders dan de rechtbank achtte het hof bewezen dat Jolanda M. met voorbedachten rade had gehandeld. Op camerabeelden was te zien dat ze haar zoon grote hoeveelheden slaapmiddelen, antidepressiva en pijnstillers toediende die niet voor hem bestemd waren.

De strafzaak tegen Sarah V. wegens kindermishandeling door falsificatie is tot nu toe de omvangrijkste in Nederland en in het vonnis spraken de rechters onomwonden over poging tot moord. Sarah V., zeiden ze, had de loperamide zelf aan de moedermelk toegevoegd, terwijl ze als arts kon weten dat het middel gevaarlijk was voor kinderen jonger dan drie jaar. Ze ging ermee door toen haar toch al zeer kwetsbare dochter ernstige hartritmestoornissen kreeg en ze zweeg toen de artsen die haar dochter behandelden wanhopig zochten naar een oorzaak. „Het kan niet anders”, zei de voorzitter van de rechtbank tegen haar, „dan dat u de kans op de dood van [naam van de dochter] voor lief hebt genomen.”

Sarah V. hoorde het vonnis bewegingloos en ogenschijnlijk emotieloos aan en werd daarna meteen afgevoerd door de politie. Voordat ze in voorlopige hechtenis werd genomen – voorlopig omdat het oordeel nog niet definitief is – mocht ze in een zaaltje apart afscheid nemen van haar familie. Haar kinderen waren daar niet bij. In mei 2024, twee maanden later, besloot het gerechtshof in Arnhem de voorlopige hechtenis te schorsen en Sarah V. overdag onder toezicht thuis bij haar kinderen te laten zijn. Eind november bepaalde het hof dat er aanvullend onderzoek moest worden gedaan naar de monsters moedermelk die nog beschikbaar waren.

Tijdens het hoger beroep vrijdag zal het waarschijnlijk weer gaan over de vraag of de levensbedreigende hoeveelheden loperamide in de melk terecht waren gekomen door de pillen die Sarah V. slikte of er van buitenaf aan waren toegevoegd. Ook is er opnieuw onderzoek gedaan naar de geestesgesteldheid van Sarah V. na de geboorte van haar dochter. Leed ze aan een postnatale psychose en wist ze inderdaad niet wat ze deed? De door justitie ingeschakelde psychologen en psychiaters die haar eerder onderzochten zijn van oordeel dat ze destijds volledig toerekeningsvatbaar was.

Update (21 november): aanvankelijk zou op vrijdag 21 november ook de strafeis in deze zaak bekend worden. Dat is uitgesteld; kop en tekst zijn naar aanleiding daarvan aangepast.
Correctie (21 november 2025 om 08.35 uur): In een eerdere versie van dit artikel werd Jolanda M. Jolanda V. genoemd. Dat is hierboven aangepast.

Geef cadeau

Deel

Mail de redactie

NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.