Een week geleden plaatste Editie NL een bestelling op de Chinese webshop AliExpress: een fatbike met een motor van 1000 watt en een gashendel. Zes dagen later werd-ie op de redactie in Hilversum bezorgd. Een bijgeleverde instructie zorgde ervoor dat de fatbike in mum van tijd opgevoerd kon worden tot bijna 50 kilometer per uur.

De Inspectie Leefomgeving en Transport (ILT) zegt tegen Editie NL toezicht te houden op de markt van illegale fatbikes. “Als de ILT op internet advertenties tegenkomt waarin dit soort fatbikes worden aangeboden, dan maakt zij met platformen die actief zijn in Nederland afspraken over het verwijderen of weren van deze advertenties. Door hierover in gesprek te gaan met internetplatformen, is het aanbod minder geworden.” 

Maar op buitenlandse platformen zoals AliExpress zijn de fatbikes nog gewoon te koop. En ook nog voor een fractie van de prijs die er in Nederland op de legale markt voor wordt betaald. Zo kocht Editie NL een illegale fatibike voor nog geen 700 euro, terwijl er in de winkel voor een legaal model zo rond de 1200 euro wordt betaald. 

Verontrustend

“Verontrustend”, zo noemt Remco Tekstra van brancheorganisatie RAI de eenvoud waarmee Editie NL de fatbike heeft besteld. “Het is eigenlijk ook wel confronterend, je hoort de verhalen, maar nu zien we dat het echt zo makkelijk is.” 

Hij wijst op de gevolgen van het rijden op zo’n illegale fiets. “Het is eigenlijk niet eens een fiets, want hij heeft een gashendel. En daar gaat het al mis. Op dat moment zouden alle alarmbellen af moeten gaan en zou je hem moeten laten staan. Want als je betrokken raakt bij een ongeval – waarbij je zelf – of nog erger, iemand anders gewond raakt, ben je niet verzekerd. Dan ben je echt de sjaak.”

Illegaal

In Nederland is een fatbike illegaal wanneer deze harder kan dan 25 kilometer per uur, een motor heeft die sterker is dan 250 watt, of een gashendel heeft waarmee je sneller dan 6 kilometer per uur kunt rijden zonder te trappen.

Bron: Rijksoverheid

Begin vorige maand werd duidelijk dat bestuurders van opgevoerde fatbikes, sneller beboet kunnen worden, en dat ze niet meer op heterdaad betrapt hoeven te worden. 

De fatbike die Editie NL kocht, mag volgens de politie ook de weg niet op, al weet de consument dat vaak niet. “Omdat het zo eenvoudig is, denken mensen dat ze er ook de weg mee op mogen, daar wordt massaal gebruik van gemaakt en dat merken wij dagelijks in het verkeer”, zegt Frits Lindeman, landelijk projectleider verkeer tegen Editie NL. 

Het is daarentegen níet illegaal om de snelle fatbikes aan te schaffen. “Maar dat betekent niet dat je ze op de openbare weg mag gebruiken, en precies daar loopt het een beetje op vast.” 

‘Levensgevaarlijk’

Ook het CDA vindt dat het niet zou moeten kunnen om zo gemakkelijk een illegale fatbike aan te schaffen. “Zulke apparaten zijn levensgevaarlijk”, zegt Kamerlid Henk Jumelet tegen Editie NL. Hij vindt dat er op Europees niveau afspraken over gemaakt moeten worden en wil de minister hierop aanspreken. “Deze producten komen immers van ver en bereiken ons via allerlei kanalen. En omdat je binnen Europa vrij kunt kopen, betekent dat dat je ze net zo goed in Duitsland of België kunt aanschaffen.”

Het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat laat in een reactie aan Editie weten het erg lastig te vinden de hand te leggen op buitenlandse online-platformen als TikTok en AliExpress. “⁠Inmiddels is er een taskforce gestart met de ILT, NVWA, Douane en Politie. Eind dit jaar is de eerste gezamenlijke controle door NVWA en ILT. ⁠⁠De instanties doen hun best, daar moet nog een tandje bij, en dat gebeurt dus ook.”

Editie NL heeft AliExpress om commentaar gevraagd vooralsnog nog geen reactie gekregen.