Voor de laatste keer goed knallen moet je dit jaar niet in Amersfoort, Apeldoorn, Arnhem, Amsterdam of Haarlem zijn. Of in de overige vijftien gemeenten met een afsteekverbod. Bekijk de kaart hieronder:

Het landelijk vuurwerkverbod gaat officieel pas in tijdens de jaarwisseling van 2026–2027. Vanaf dan mogen consumentenknalvuurwerk en siervuurwerk niet meer worden afgestoken; alleen klein fop- en schertsvuurwerk blijft toegestaan, zoals sterretjes en trektouwtjes. Het kabinet voert het verbod in vanwege de grote hoeveelheid letsel, schade en overlast die ieder jaar rond oud en nieuw ontstaat. Hulpdiensten pleiten al jaren voor maatregelen omdat ambulancepersoneel, agenten en brandweerlieden geregeld doelwit worden van geweld.

RTL Nieuws stuurde aan alle 342 gemeenten een vragenlijst over de jaarwisseling. 270 gemeenten reageerden daarop. De belangrijkste reden om geen verbod in te stellen is dat gemeenten het landelijke beleid volgen, een andere veelgenoemde reden is dat handhaving te lastig is en dat er volgens een aantal gemeenten sowieso weinig overlast is. Zeven gemeenten hadden eerder wel een verbod maar dit jaar niet. 

Toch wachten twintig gemeenten niet tot het nationale verbod ingaat. Zij kiezen ervoor om het dit jaar volledig te verbieden. 

Zwolle nieuw op de lijst

Negentien plaatsen deden dat een eerdere jaarwisseling ook al. Nieuwkomer op de lijst is de gemeente Zwolle. De gemeenteraad nam vorig jaar al het besluit, toen nog niet bekend was dat er een landelijk vuurwerkverbod zou komen. Burgemeester Peter Snijders zegt dat hij met het verbod een veiligere, schonere en rustigere stad wil creëren.

Op dit moment loopt er een communicatiecampagne om inwoners te informeren. “We willen hen activeren om op een andere manier de jaarwisseling te vieren”, zegt Snijders. “Sinds vorig jaar hebben we een subsidieregeling voor straat- en buurtinitiatieven, waarmee we gemeenschapszin en het laten ontstaan van nieuwe tradities willen stimuleren.”

Als alternatief organiseert Zwolle een vuurwerkshow in Park de Wezenlanden. “Oud en nieuw blijft natuurlijk een bijzonder moment dat we graag samen vieren. Daarom hebben we opdracht gegeven voor een professioneel verzorgde vuurwerkshow. Het park is ruim, centraal en goed bereikbaar, zodat iedereen de mogelijkheid heeft om samen het nieuwe jaar in te luiden”, zegt de burgemeester.

De vuurwerkshow is in de buurt van een kinderboerderij. De beheerders van de kinderboerderij maken zich veel zorgen om de dieren en daarom is besloten de ezels en de minipaardjes tijdelijk te verhuizen. Meer hierover in deze video:

Lichtshows als alternatief

Zwolle is niet de enige gemeente die een alternatief biedt. Ook Den Haag organiseert opnieuw een lichtshow. “Het is voor mensen leuk om te komen en we willen het feestelijk maken”, zegt een woordvoerder. Of het de overlast vermindert, durft hij niet te zeggen: “Het is moeilijk om te concluderen dat overlastveroorzakers hierdoor opeens ophouden.”

Ook Zeist heeft een show, maar verwacht niet dat daarmee de ‘herrieschoppers’ worden aangetrokken. “Het is vooral leuk voor mensen die vuurwerk slecht vinden voor het milieu, maar toch feestelijk willen afsluiten. Of zo’n show volgend jaar voldoende is, wanneer helemaal niemand meer vuurwerk mag afsteken, moet de raad opnieuw bekijken.”

Uit een eerdere peiling van het RTL Nieuwspanel bleek al dat veel Nederlanders dit jaar nog een keer goed willen knallen. Ruim 40 procent van de ondervraagden gaf aan meer vuurwerk de lucht in te willen schieten dan anders. Onder jongeren tussen de 18 en 35 jaar is dat percentage nog hoger. Bijna de helft (45 procent) van alle jongeren die van plan zijn vuurwerk af te steken, wil meer afsteken dan in voorgaande jaren.

Vuurwerkchaos

Boa’s (buitengewone opsporingsambtenaren) maken zich daar zorgen over. Meer vuurwerk en vooral meer illegaal vuurwerk leidt volgens hen tot gevaarlijkere situaties. In veel gemeenten worden zij geacht daarop te handhaven, vooral ook de dagen vóór de jaarwisseling.

“Wij begrijpen dat mensen nog één keer groots willen vieren dat ze zelf vuurwerk mogen afsteken. Maar het probleem is: als iedereen dat doet, lopen de risico’s op straat snel op”, zegt Patrick Fluyt van de vakbond ACP, die de belangen van boa’s en politie behartigt.

Uit de rondvraag van RTL Nieuws blijkt dat 84 gemeenten zich zorgen maken over de veiligheid van politie en hulpverleners rond de jaarwisseling. Nog eens 121 gemeenten maken zich ‘gedeeltelijk’ zorgen, terwijl 65 gemeenten aangeven zich geen zorgen te maken.

Het aanstaande landelijke vuurwerkverbod zorgt voor verdeeldheid: waar de één deze oude traditie zegt te gaan missen, halen anderen opgelucht adem, laat deze video zien:

Verantwoording:

RTL Nieuws verstuurde een vragenlijst naar alle 342 gemeenten. 270 gemeenten reageerden daarop.