ANPBloemen bij de plek waar Lisa werd gedood (24 augustus)

NOS Nieuws•vandaag, 05:30

Bij de rechtbank in Amsterdam begint vandaag het proces over de moord op de 17-jarige Lisa uit Abcoude. De verdachte is een nog altijd ongeïdentificeerde asielzoeker, vermoedelijk uit Nigeria. Hij staat ook terecht voor een gewelddadige verkrachting een paar dagen eerder.

De moord op de 17-jarige Lisa leidde tot een schokgolf door heel Nederland. Het meisje werd in de nacht van 19 op 20 augustus vermoord langs een fietspad in Duivendrecht. Ze was na een avondje stappen met de elektrische fiets onderweg naar huis in Abcoude.

Rond 04.00 uur belde ze zelf 112 omdat ze werd aangevallen door een man. De politie ging er met spoed op af, maar was te laat. Agenten vonden haar lichaam in de berm langs het water aan de Holterbergweg. Ze bleek onder meer in haar hals gestoken.

Het incident maakte op de meest pijnlijke wijze duidelijk dat vrouwen niet zonder meer veilig zijn op straat. Zeker toen bleek dat de verdachte een paar dagen eerder ook al een gewelddadige verkrachting zou hebben gepleegd, aan de Weesperzijde in Amsterdam. De politie denkt dat hij ook nog een derde vrouw heeft aangevallen, al wordt hij daar nog niet voor vervolgd.

Verdachte

Hoewel de verdachte is opgepakt, is nog altijd niet zeker wie hij precies is. Zelf zegt hij dat zijn voornaam Chris is. Zijn achternaam weet hij niet. Hij zou 22 jaar oud zijn en uit Nigeria komen. Het OM is nog altijd bezig dit te verifiëren.

Volgens Het Parool heeft hij de politie verteld dat hij opgroeide in weeshuizen en dat hij kampt met stemmen in zijn hoofd. Hij zou keer op keer uit opvanghuizen zijn weggestuurd.

Op een zeker moment ondernam hij de tocht naar Europa en kwam hij als bootvluchteling aan op het Italiaanse eiland Lampedusa. Daarna reisde hij verder. In juni dit jaar arriveerde de man bij het aanmeldcentrum in Ter Apel. Daarna verbleef hij in een asielzoekerscentrum in Amsterdam-Zuidoost.

Van de misdrijven in augustus waarvan hij wordt verdacht, zegt hij zich niets te kunnen herinneren. Ontkennen doet hij niet, bekennen evenmin.

Discussie

Na de incidenten barstte een hevige maatschappelijke discussie los. De Amsterdamse burgemeester Halsema noemde geweld tegen vrouwen “een schandvlek op onze samenleving”. Op sociale media werden massaal berichten gedeeld waarin vrouwen eisen dat ze veilig over straat kunnen. Zo was er de actie ‘Wij eisen de nacht op’, waarbij in korte tijd een half miljoen euro werd opgehaald.

“Met de campagne wil ik iets doen aan het onderliggende probleem: namelijk dat onze maatschappij lang geleden heeft besloten dat vrouwen minder waard zijn dan mannen”, zei initiatiefneemster en campagnestrateeg Danique de Jong. Hoe het ingezamelde geld zal worden besteed, is nog niet bekend.

Dolle Mina’s

Ook de feministische actiegroep Dolle Mina keerde terug in de schijnwerpers. De groep, bekend uit de jaren 70, was eerder dit jaar opnieuw opgericht. De Dolle Mina’s liepen na de dood van Lisa in meerdere steden protestmarsen.

Verschillende gemeenten hebben inmiddels concrete veiligheidsmaatregelen genomen in de publieke ruimte. Door groen te snoeien, meer verlichting te plaatsen of extra camera’s op te hangen. Amsterdam kondigde extra politieagenten aan om geweld tegen vrouwen te bestrijden.

Extreemrechts

Dat de verdachte een asielzoeker is die nog maar kort in Nederland verblijft, leidde tot boosheid onder tegenstanders van immigratie. Ook extreemrechtse groeperingen grepen de moord op Lisa aan om hun boodschap te verspreiden.

Online werd de moord door sommigen geduid als “anti-blank geweld”. Bij de plaats delict werden kaarsjes neergezet met de teksten “Bescherm blanke vrouwen” en “White Lives Matter”.

Zo werd de zaak door totaal verschillende flanken aangegrepen om hun punt te maken. Wat de nabestaanden ervan vinden dat de dood van Lisa symbool is komen te staan voor zulke uiteenlopende bewegingen, is onbekend. Volgens de organisatie Namens de Familie kiezen zij ervoor hier niet op te reageren.

Bewijs

Vandaag in de rechtszaal zal het Openbaar Ministerie uitleg geven over het bewijs dat tot nu toe is verzameld. Dat lijkt vooral te bestaan uit DNA-sporen en camerabeelden.

De 22-jarige verdachte werd een dag na de moord aangehouden, op dat moment alleen op verdenking van de eerdere verkrachting. Al snel vermoedde de politie dat hij ook verantwoordelijk was voor de dood van Lisa.

De eerste zitting in de Amsterdamse rechtbank gaat gepaard met grote mediabelangstelling. Voor publiek is er een extra meekijkzaal ingericht. Volgens de advocaten van de verdachte zal hun cliënt aanwezig zijn, maar verder willen zij niet reageren.