“Trump probeert nu voor de derde keer via Poetin een deal te sluiten”, ziet oud-ambassadeur Ron Keller. “Zodat hij kan zeggen: ‘Dit heb ik ook opgelost. En nu door naar het volgende wereldprobleem.'”
Verder dan Oekraïne
Voor Nederland was Keller onder andere ambassadeur in Oekraïne, Rusland, Turkije en China. Hij weet hierdoor veel over de manier waarop diplomatie zou moeten verlopen. “Door eerst met Rusland te praten, zet Trump Europa en Oekraïne buitenspel. Hij vindt Europa en Oekraïne van een andere orde. Het is verraad aan Oekraïne en minachting van Europa. “
En dat is gevaarlijk voor Europa, en dus ook voor Nederland, stelt Keller. “Oekraïne is de buffer tussen Rusland en Europa, de barrière. En we weten dat Poetin niet zal stoppen bij Oekraïne. Hij zegt al jaren dat hij de macht van de Sovjet-Unie wil herstellen. Ook Estland, Letland en Litouwen, Moldavië en Georgië staan op de agenda.”
Broddelwerk
Ook defensiedeskundige Rob de Wijk is kritisch over de gang van zaken. “Het Amerikaanse vredesplan is politiek broddelwerk door een stel amateurs. Ik heb geen woorden over wat daar is gebeurd”, zegt hij. “Trump wil als een soort dictator iets opleggen aan een ander land. In dit geval gooit hij feitelijk Oekraïne voor de bus.”
Volgens De Wijk ontbreekt het de onderhandelaars aan expertise en worden de verkeerde mensen ingezet. “Bijvoorbeeld met Steve Witkoff en Kirill Dmitriev als onderhandelaars. Zij zijn geen diplomatieke experts. De een zit in het vastgoed en de ander in de financiële wereld. En ja, die doen maar wat, althans, daar lijkt het sterk op.”
‘Taalfouten en juridische onzin’
Ook inhoudelijk schort er veel aan, zegt de oprichter van het Den Haag Centrum voor Strategische Studies. “Er zitten taalfouten en juridische onzin in. Rusland wordt bijvoorbeeld ‘geacht Europa niet meer aan te vallen’. Dat is geen serieuze diplomatie, want dit ligt gewoon vast in internationale verdragen.”
Hij waarschuwt voor teveel ruimte voor Poetin. “In het Amerikaanse plan worden er ‘gratis en voor niks’ gebieden overgedragen aan Rusland. Dat is heel slecht voor Oekraïne en rampzalig slecht voor de Europese veiligheid. Het is echt een no-go in dit soort onderhandelingen.”
Europa onmisbaar
Volgens De Wijk moet Europa zo snel mogelijk weer meedoen. “Zowel Rusland als Oekraïne zitten muurvast omdat Europa aan de zijlijn staat. Voor elke oplossing die iets te maken heeft met Europese veiligheid zijn de Europese landen nodig. Europa blijft onmisbaar bij een duurzame oplossing.”
Deze week zal daarom heel belangrijk worden voor de toekomst van Oekraïne en dus ook van Europa, zegt Keller. “We hebben nu als Europa een tegenplan gemaakt, maar het gaat te langzaam. Hierdoor ontstaat een vacuüm, omdat Europa nog niet klaar is. En als we niet oppassen, wordt dat gat door de Russen opgevuld.”