Femke Halsema is alweer zeven jaar burgemeester van Amsterdam en dus besloten twee hoofdstedelijke journalisten – David Hielkema en Tim Wagemakers – een boek over haar burgemeesterschap te schrijven. Het kwam vorige week uit en deze maandag wordt erover gepraat in debatcentrum De Balie. De zaal lijkt uitverkocht. Er staan heel veel extra stoelen en bijna alle plekken zijn bezet. Volop jonge, progressieve mensen. Logisch, want als je een gruwelijke hekel aan Halsema hebt, ga je hier niet heen. 

Er zijn in De Balie nogal wat mensen die met Halsema werken of dat hebben gedaan. Raadsleden bijvoorbeeld, maar er zijn ook gezichten waarvoor je de Stopera beter moet kennen. Bij binnenkomst tref ik bijvoorbeeld een voormalig raadslid die nu voor Halsema blijkt te werken. Op de tribune zit hij naast haar oud-woordvoerder die sinds anderhalf jaar weliswaar een andere baan heeft, maar daarvoor jarenlang aan Halsema’s zijde stond. Hij staat zelfs op een van de foto’s die wordt geprojecteerd. 

Het tekent Amsterdam: de stad is groot, de wereld klein. Meest treffend is misschien wel de manier waarop de moderator de avond introduceert. We horen dat Halsema zelf ook ooit bij De Balie werkte. We krijgen een foto te zien van een jonge Halsema. Wat moeten we met deze informatie? Het zegt heus niet dat De Balie geen kritische avond over de burgemeester durft te maken, maar om nou te zeggen dat er veel professionele distantie is?

 

Geen medewerking

Halsema heeft niet aan het boek van Hielkema en Wagemakers meegewerkt, zo horen we. Ze heeft hen wel geappt dat ze het een fair document vindt en dat ze zich erin kan herkennen. De moderator vertelt dat omdat ze niet heeft meegewerkt, ze ook deze avond geen rol heeft gekregen. Ergo: een rol voor Halsema was dus in theorie voor De Balie wel een optie, wat natuurlijk elke objectieve evaluatie van haar burgemeesterschap volstrekt onmogelijk had gemaakt. 

Deze avond is geen functioneringsgesprek over de burgemeester, zegt de moderator. Dat kan ook niet anders als er alleen mensen in het panel zitten die grosso modo positief over Halsema zijn. Oud-stadsdeelvoorzitter Fatima Elatik (PvdA) en de lokale VVD-voorman Daan Wijnants blijken niet al te kritisch, de Bredase burgemeester Paul Depla is een persoonlijke bekende en UvA-politicoloog Liza Mügge vertelt hoe lastig het is voor vrouwen in de politiek en dus hoe belangrijk Halsema is. 

Als je goed luistert, hoor je een hele interessante analyse. Halsema past heel goed bij het Amsterdam van nu: de stad is hoger opgeleid, progressiever, kosmopolitischer en intellectueler dan ooit. Halsema is daar een boegbeeld van en heeft daarom veel fans, juist onder linkse hoogopgeleiden. Daar zijn er in Amsterdam veel van. Het probleem van Halsema ligt duidelijk elders: Ajax-fans en inwoners van volkswijken moeten niks van haar hebben. Dat ze de eerste vrouwelijke burgemeester is, roept bovendien seksisme op. 

 

Fouten van Halsema 

Natuurlijk heeft Halsema deze jaren weleens fouten gemaakt, maar daar moeten we niet te zwaar aan tillen, is hier de boodschap. Zo zei ze bij een Black Lives Matter-demonstratie op de Dam dat die ‘te belangrijk’ was om te verbieden, al was er eigenlijk een lockdown. Er wordt vergoeilijkend over gepraat: dat was nou eenmaal een verspreking, dat kan gebeuren. Een burgemeester heeft een andere rol dan een volksvertegenwoordiger en die rol moet je leren. Halsema moest ‘ontpolitieken’ en dat duurt even. 

Halsema kwam bij de Maccabi-rellen met een verklaring en daar was achteraf kritiek op. We horen dat de ambtenaren om haar heen niet de juiste voelsprieten hadden voor wat er in de stad leefde. Aan Halsema lag het niet. Een man in het publiek klaagt dat Halsema op werkbezoek komt op tijdstippen dat iedereen nog aan het werk is. Ook die kritiek is onterecht, horen we, want Halsema gaat helemaal niet over haar eigen agenda. De ambtenaren plannen dit soort dingen in. 

Dat er veel onterechte kritiek is, staat vast. Halsema krijgt bijvoorbeeld de schuld van beleid wat ze zelf helemaal niet bedacht heeft, maar wat gewoon uit de gemeenteraad komt. Ze doet tegelijk allerlei dingen juist heel goed, maar dat is dan weer niet zichtbaar voor het grote publiek. Zo zet ze zich enorm in voor individuele burgers met problemen, voor minderheden en in allerlei bestuurlijke gremia, maar daar staan nooit de schijnwerpers op. Zo is een oordeel over Halsema al snel uit balans. 

 

Verkeerde kant 

Waarom zit er geen criticaster van Halsema aan tafel? Het beeld van deze avond is dat je bij kritiek op Halsema aan de verkeerde kant van de streep staat. Dan hoor je bij de seksisten, populisten en conservatieven die eigenlijk niet goed weten wat Halsema precies uitvoert en die lastige bestuurlijke processen niet goed begrijpen. Zou natuurlijk waar kunnen zijn, maar het was toch handiger geweest iemand met stevige kritiek aan tafel te hebben en dan te zien of die kritiek na een discussie standhoudt. 

De interessantste vraag komt van Halsema-criticaster en oud-wethouder Geert Dales. Vinden de auteurs nou dat ze een goede burgemeester is? Hielkema begint omtrekkende bewegingen te maken. Ze is op het punt van de rechtsstaat heel goed en verder is het aan de lezer. Wagemakers meldt dat Halsema erg in haar rol is gegroeid, maar dat het nog niet duidelijk is hoe ze de stad zal achterlaten, dus het is nog niet goed te zeggen. Onwillekeurig denk je: zo blijven alle meningen zoals ze waren. 

Dan volgt op de valreep nog even die ene slotvraag: zou Halsema een goede lijsttrekker van GroenLinks-PvdA zijn? Wagemakers zegt dat politici bij dit soort functies altijd zeggen dat ze er geen interesse in hebben, maar dat dat snel kan veranderen als de kans zich voordoet. Na deze avond denk je: de Amsterdamse fans weten allang dat dit een uitstekend idee is. Arme Halsema: wat zal ze dit de komende tijd ontzettend vaak te horen krijgen. Het gedram zal eindeloos doorgaan totdat ze overstag gaat.

Tip: denk aan de volkswijken. 

 

Beeld: Wagemakers en Hielkema in De Balie. Still van YouTube.

 

Waardeer dit artikel!

Als je dit artikel waardeert en je waardering wilt laten blijken met een kleine bijdrage: dat kan!
Zo help je onafhankelijke journalistiek in stand houden.