Na anderhalf jaar onderzoek worstelt de Tweede Kamer nog altijd met de parlementaire enquête naar het coronabeleid. Nieuwste probleem: het aanvullen van de commissie na de verkiezingen. Het onderzoek is met 32 maanden een van de langst durende enquêtes ooit en kost ruim 7,5 miljoen euro.
Van de vijf commissieleden bleef alleen voorzitter Daan de Kort (VVD) over. D66 zat aanvankelijk niet in de commissie maar is zo groot geworden (26 zetels) dat nu wel een afgevaardigde wordt geleverd. Henk-Jan Oosterhuis, eerder adviseur bij spoorbeheerder ProRail en politiek adviseur van toenmalig minister Rob Jetten, zal zitting nemen. Ook GroenLinks-PvdA (20 zetels) neemt weer deel. Zorgwoordvoerder Julian Bushoff zegt dat deelname „niet ideaal is” na het zetelverlies van zijn partij, „maar parlementair wel netjes. Corona was een grote gebeurtenis in de geschiedenis, we hebben als Kamer besloten ‘ja’ te zeggen tegen de enquête, dus dan moet je de commissie ook vullen.” Voor de partij zal het ervaren Kamerlid Songül Mutluer in de commissie plaatsnemen.
Maar het lijkt er sterk op dat het bij deze blijft. De PVV (26 zetels) lijkt ook af te zien van deelname. NSC – dat eerder in de commissie zat – is helemaal uit de Kamer verdwenen. Het CDA (18 zetels) en JA21 (9 zetels) hebben eveneens ‘nee’ gezegd. Een woordvoerder van JA21 zegt dat deelname heel veel tijd in beslag neemt: „Dan belanden andere dossiers op een zijspoor. En bijna al onze Kamerleden zijn nieuw. Wij bedanken er dus voor.” Het CDA twijfelde, maar doet uiteindelijk niet mee. Reden is, net als bij JA21, het grote aantal nieuwe, onervaren Kamerleden. Maar zorgwoordvoerder en fractiesecretaris Harmen Krul verwijst ook naar „de sfeer” in de commissie die niet altijd goed is, „zoals met dat gedoe met Van Meijeren”.
Gerommel en onvrede in de commissie
FVD’er Gideon van Meijeren stapte dit voorjaar uit de commissie uit onvrede over toegang tot drie miljoen primaire bronnen die hij niet zou krijgen. En ook omdat hij niet zelf mocht bepalen wie hij openbaar zou mogen verhoren en welke vragen hij dan zou mogen stellen. Dat was niet de eerste keer dat het rommelde in de commissie. Al sinds de Tweede Kamer eind 2021 unaniem instemde met de enquête en een tijdelijke commissie het onderzoeksvoorstel ging uitwerken, is er gedoe.
Partijen bleken het oneens over welke onderwerpen moesten worden onderzocht, vonden het onderzoek te uitgebreid en vreesden dat het een afrekening met het kabinet zou worden. Na aanpassing van het onderzoeksvoorstel kon de officiële corona-commissie aan de slag. Later stapten partijen uit de commissie en keerden weer terug, leden werden tussentijds vervangen.
De wet zegt dat er minimaal drie mensen in de commissie moeten zitten, die hebben we. Maar hoe breder, hoe beter natuurlijk
Daan de Kort
voorzitter coronacommissie
Voorzitter De Kort verwacht eind deze week of volgende week de definitieve samenstelling van de commissie bekend te maken. De nieuwe leden moeten daarna nog officieel worden benoemd. Hij klinkt, optimistisch: „De Wet op de parlementaire enquête zegt dat er minimaal drie mensen in de commissie moeten zitten, dus die hebben we. Maar: hoe breder, hoe beter natuurlijk.” De commissie telde bij aanvang .
De ‘oude’ commissie heeft doorgewerkt tijdens het zomer- en het verkiezingsreces om alle 87 besloten voorgesprekken af te ronden en een overgangsdossier te maken. Dat moeten de nieuwe commissieleden nu gaan lezen. De openbare verhoren, het volgende deel van het onderzoek, beginnen waarschijnlijk volgend voorjaar.
Belangrijke onderzoeksthema’s zijn de besluitvorming door het kabinet en de Tweede Kamer, de rol en onafhankelijkheid van adviseurs als het Outbreak Management Team (OMT), het RIVM en de planbureaus, de omgang met ‘coronacritici’ en de inperking van de grondrechten.
Lees ook
‘We krijgen nog steeds brieven van mensen over de coronaperiode. Het leeft nog steeds heel erg’
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
Waarom je NRC kan vertrouwen