De rechtbank in Rotterdam legde gisteren de straf op aan de pleegouders voor de mishandeling van hun pleegkinderen. Eén van hen is een 10-jarig meisje dat zwaargewond in het ziekenhuis werd opgenomen. Ze zou meermaals zijn vastgebonden en in een zelfgemaakte kooi zijn geplaatst.

Volgens woordvoerder Bart Visser, die namens de biologische moeder het woord doet, moest de vrouw na het horen van de uitspraak zoeken naar woorden. “Het komt niet helemaal binnen. Ze is uit het veld geslagen.” Vooral het ontbreken van tbs is voor haar een harde klap. “Elf jaar cel plus tbs met dwangverpleging zit tegen de twintig jaar aan. Nu is het met acht jaar gedaan, dat is een heel andere werkelijkheid. Dit doet echt pijn”, zegt de woordvoerder. De moeder hoopt dat het OM in hoger beroep gaat.

Toezicht na vrijlating

Uit onderzoek van het Pieter Baan Centrum is gebleken dat beide verdachten een of meerdere persoonlijkheidsstoornissen hebben. Daardoor zijn ze verminderd toerekeningsvatbaar. De gedragsdeskundigen concludeerden dat zij niet in staat zijn om kinderen op te voeden.

Terbeschikkingstelling (tbs) is een maatregel die een rechter kan opleggen aan mensen die een misdrijf hebben gepleegd tijdens een psychische stoornis of gebrekkige ontwikkeling. De persrechter van de rechtbank in Rotterdam benadrukt dat tbs geen straf is, maar een maatregel om de samenleving te beschermen tegen gevaar.

Volgens de rechtbank manifesteren de stoornissen van de pleegouders zich vooral wanneer zij zorg dragen voor pleegkinderen, een situatie die na hun vrijlating zeer waarschijnlijk niet opnieuw aan de orde zal zijn. Na het uitzitten van hun celstraf komen de pleegouders wel ‘onder toezicht’ te staan. De persrechter: “Dan wordt bekeken of hulp nodig is en welke vormen van toezicht passend zijn.”

‘Open maatregel’

Het toezicht is volgens de woordvoerder van de rechtbank is ‘een open maatregel’, die pas wordt ingevuld zodra de pleegouders vrijkomen. “De reclassering bepaalt na hun vrijlating wat er nodig is om hen weer veilig en verantwoord te laten functioneren in de samenleving”, legt hij uit. “Dat kan van alles zijn: behandeling, agressietraining, een contactverbod. het hangt helemaal af van wat op dat moment passend is.”

Hij vervolgt: “Tijdens het traject van voorwaardelijke invrijheidstelling kijkt de reclassering voortdurend wat nodig is en welke voorwaarden moeten worden opgelegd.”

Redelijk besluit

Strafrechtadvocaat Job Knoester zegt de redenering van de rechter te kunnen volgen. Sommige mensen met stoornissen kunnen in heel specifieke gevallen gevaarlijk worden”, legt hij uit. “Koppel je dat aan deze zaak, dan is de lijn te volgen dat de rechter zegt: ze zullen waarschijnlijk nooit meer pleegouders worden. In dat opzicht vind ik het besluit redelijk.”

Toch sluit Knoester niet uit dat het OM wél in beroep gaat. Hij wijst op het risico dat de pleegouders later nieuwe relaties krijgen: “Het OM kan zeggen: wat als ze stiefkinderen krijgen? Dan kan dat gevaar opnieuw ontstaan.”

Volgens de advocaat kan dat een argument zijn voor het OM om een hoger beroep te overwegen. Knoester benadrukt dat hij het positief vindt dat de rechter kritisch kijkt naar het opleggen van tbs. “Het werd de afgelopen jaren te vaak opgelegd. Sinds 2017 wordt er bijna twee keer zo vaak tbs opgelegd als in de jaren daarvoor.”

Ruim zeven jaar na de moord op zijn nichtje Anne duikt Hans Faber opnieuw in de wereld van het tbs-systeem. Een jaar lang liep hij mee in de Utrechtse kliniek Van der Hoeven en maakte daar al een serie over: