De wind in de wilgen is een kinderboek uit 1908 van de Schotse schrijver Kenneth Grahame, waarin dieren de hoofdrol spelen. De Franse stripmaker Michel Plessix (1959-2017) bewerkte de klassieker tot een imposant stripverhaal, waaraan hij zes jaar werkte. De vier delen van de strip verschenen in het Nederlands in 2003 en 2004. Het boek van Grahame kent twaalf hoofdstukken, waarvan Plessix de eerste elf in zijn gelijknamige adaptatie verwerkte.
Bekijk artikel in krant
Michel Plessix: De wind in de woestijn (integraal).
Silvester Strips. 160 pagina’s hardcover. € 39,95.
Bekijk artikel in krant
Michel Plessix: De wind in de wilgen, naar de roman van Kenneth Grahame (integraal).
Silvester Strips. 128 pagina’s hardcover. € 39,95.
In De wind in de wilgen volgt de lezer een groep dieren, met name Mol, Rat, Das en Pad. Aanvankelijk lijkt er niet veel loos in het bos, tot de aristocratische Pad zich in de nesten werkt. Hij steelt een auto en belandt voor twintig jaar in de gevangenis. Het grappige is dat dit zich in een fractie van een hoofdstuk afspeelt, ergens halverwege. Tot die tijd meandert het verhaal van ontmoeting naar gesprek, van reisje naar maaltijd, en ook naderhand lijkt er niet veel haast.
Iedere pagina een kunstwerkje
Plessix toont zich een verteller pur sang en neemt daarvoor alle tijd. Het plezier zit vooral in de manier van spreken en de vertelvorm waarin hij de gebeurtenissen giet. Zijn versie van De wind in de wilgen is één groot liefdewerk van een auteur die de lezer door zijn wereld laat trekken. De ontwikkelingen zijn soms zo fraai beschreven dat het uitkijken is om je niet in de teksten te verliezen, maar ook oog te houden voor de prachtige tekeningen.
Plessix nam namelijk de gelegenheid te baat om van iedere pagina een bucolisch kunstwerkje te maken, met gevoel voor detail en prachtig in kleur uitgewerkt. Op een positieve manier merk je dat het om een strip van meer dan 25 jaar oud gaat. Veel huidige striptekenaars komen uit de animatiehoek en dat is te zien door een overdaad aan ingezoomde actie-sequenties en wisselende camerastandpunten. Plessix blijft daar verre van: hij kiest voor panoramische tekeningen en hoge kaders, waardoor het niet opvalt dat er behoorlijk wat tekst op een pagina staat.
Vervolgverhaal
Het laatste en twaalfde hoofdstuk uit het oorspronkelijke verhaal van Grahame nam Plessix als vertrekpunt voor De wind in de woestijn, dat hij uitwerkte tot een flinke vertelling van vijf delen. De laatste twee delen verschenen nooit in het Nederlands, tot nu. In dit verhaal zijn dezelfde figuurtjes aanwezig. Rat ontmoet een reislustige zeerat, die hem vertelt over zijn avontuurlijke omzwervingen. Daarna is het aan de onstuimige Pad om de boel op stelten te zetten: hij smeert ‘m omdat hij ook iets van de wereld wil zien. Als Rat en Mol hem achterna gaan, om hem tot rede te brengen, belanden ze op een boot die het drietal naar de Oriënt brengt.
In het oorspronkelijke boek van Grahame behoorden de dieren tot verschillende maatschappelijke klassen. In de stripbewerking van De wind in de wilgen handhaafde Plessix dat onderscheid. In zijn vervolgverhaal liet hij dit gegeven los en koos hij voor duidelijk verschillende karakters die het verhaal opstuwen. Pad is de onaangepaste probleemmagneet en daarmee de gangmaker, Mol de naïeve goeierd die gesprekken in gang zet en Rat de doortastende reisleider. De dynamiek van het drietal doet denken aan die van Jeff Smith’s Bone, de Amerikaanse stripklassieker waarin drie botsende karakters met elkaar op reis gaan.
In De wind in de woestijn kiest Plessix voor een raamvertelling. Het is geen verhaal met een sturend plot, maar een reeks kleine belevenissen die tezamen het meest op een reisverslag lijken. De dieren verwonderen zich over andere culturen, het geloof en eetgewoonten.
Er wordt veel verteld onderweg. Plessix bleef de poëtische, licht-filosofische aard van het oorspronkelijke verhaal trouw. Hij staat stil bij oude wijsgeren, klassieke verhalen en fabels, op zo’n manier dat het een kinderstrip blijft die zeker ook in de smaak valt bij volwassen lezers. Dit verklaart ook de populariteit van de verhalen in Frankrijk, waar de wind-verhalen van Plessix tot de canon behoren. Fijn voor ons: eindelijk zijn beide verhalen in vol ornaat en achter elkaar te lezen.
Strips Uitgelicht
Zoom in
Zestien jaar na zijn laatste wapenfeit, de graphic novel van het Bijbelboek Genesis, is Robert Crumb (1943) terug met een curieus samenraapsel van complottheorieën, ideeflarden en (auto)biografische overzichten. Verhalen over paranoia is geen luchtig amusement, verklapt de omslag, en dat klopt. Maar wat is het wel? Crumb, de meester van zelfspot en ironie, deed zelfonderzoek, zoals dat heet, en kwam allerlei dingen te weten. En ja, hij stelt vooral alleen maar vragen: bladzijde na bladzijde pratende hoofdjes die steeds roder aanlopen. Niemand heeft er iets van opgestoken: Crumb niet en wij niet.
Robert Crumb: Verhalen over paranoia. Concerto Books. 40 pagina’s hardcover. € 16,99
Zoom in
De jonge kantoorbediende George McWhriter Fotheringay komt er bij toeval achter dat hij met wilskracht alles kan doen wat hij wenst. Zo’n gave blijft niet lang onopgemerkt en door toedoen van anderen loopt het al snel uit de hand. De negentiende-eeuwse setting, de zwierige tekeningen van Munuera en de prachtige antieke volzinnen, op en top Brits, maken van De man die wonderen kon doen een fijn verhaal, dat bovendien een paar knappe plotwendingen kent. De bewerking van The man who could work miracles van H. G. Wells zet vol in op de morele dilemma’s waarmee Fotheringay zich geconfronteerd ziet. De lezer wordt niet per se aan het denken gezet. Het verhaal rolt op een vriendelijke manier naar het einde; de manier waarop dat gebeurt is heel fraai.
José Luis Munuera: De man die wonderen kon doen (naar H.G. Wells). Standaard Uitgeverij. 80 pagina’s hardcover. € 21,99
Zoom in
Joe Sacco, de vaandeldrager van de graphic journalism, heeft zich in een volgende brandhaard verdiept. Na Gaza en de Balkan vertrok hij naar India, waar hij zich verdiepte in een veel minder bekend conflict: dat van Uttar Pradesh, waar in 2013 hevige rellen plaatsvonden tussen hindoes en moslims. Sacco zocht uit wat er was voorgevallen en hoe dat zo uit de hand heeft kunnen lopen. Het knappe van Aanwakkerend vuur, de eeuwigdurende strijd in India is in de titel vervat: Uttar Pradesh stond niet op zichzelf. India is een land (geworden) met vaak oplaaiend sektarisch geweld en een politiek bestel dat daar een kwalijke rol in speelt. Sacco opent de ogen van de lezer: tegenstellingen worden overal ter wereld aangewakkerd. Dat hij in dit indringende verhaal kiest voor het perspectief van de gewone mens, legt de politieke spelletjes genadeloos bloot. Een flinke kluif, maar zeker lezenswaardig.
Joe Sacco: Aanwakkerend vuur, de eeuwigdurende strijd in India . Concerto Books. 144 pagina’s hardcover. € 28,99
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
Waarom je NRC kan vertrouwen