Deze problemen spelen al langer, want (mogelijk) arbeidsongeschikten moeten al een tijdje buiten de gestelde termijn van acht weken wachten op uitsluitsel.
Volgens het UWV is de beslissing om de termijn te verlengen in samenspraak met het ministerie van Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SZW) genomen. “Binnen de kaders van Algemene wet bestuursrecht.” De organisatie betreurt het dat de stap nodig is. Nederlanders moeten namelijk langer wachten voordat mensen weten of ze een uitkering kunnen krijgen.
Het UWV zegt ook met minister Mariëlle Paul te praten over oplossingen om mensen beter en sneller te helpen. De tijdelijke regeling vervalt als de achterstanden zijn verminderd en er meer verzekeringsartsen zijn.
Dwangsom
Nu moet het UWV binnen acht weken beslissen of iemand recht heeft op een WIA-uitkering. Lukt dat niet, dan komt de persoon in kwestie in aanmerking voor een dwangsom die kan oplopen tot meer dan 1400 euro. In de eerste acht maanden van dit jaar was de organisatie al 16,8 miljoen euro kwijt aan mensen die zo’n dwangsom claimden omdat ze te lang moesten wachten.
De problemen bij het UWV zijn al jaren groot. Vorig jaar werd bekend dat tienduizenden mensen te veel, of juist te weinig geld hebben ontvangen door fouten in de berekeningen van hun WIA-uitkering. Het UWV, dat de uitkeringen verzorgt, en het kabinet, onder leiding van verantwoordelijk minister Eddy van Hijum (Sociale Zaken en Werkgelegenheid), kwamen zodoende met een herstelplan.
Het UWV verwachtte eerder dit jaar dat de nabetaling vanwege die fouten zal uitkomen op een bedrag tussen de 34 miljoen en 100 miljoen euro.
Wachtlijst met 200.000 mensen
De lange lijst met mensen die wachten op een medische keuring maakt duidelijk dat de problemen voorlopig nog niet weg zijn. Grijpt de overheid niet serieus in, dan verdubbelt de lijst van 100.000 wachtenden in 2027 naar 200.000 in 2030, schreef Van Hijum in juni in een brief aan de Tweede Kamer.
“Ondanks de maatregelen die ik op korte termijn tref, zullen de achterstanden op sociaal-medische beoordelingen vanaf dit jaar fors gaan toenemen”, schreef hij in de zomer. Ook voor andere medische beoordelingen, zoals herbeoordelingen, de Ziektewet en deskundigenoordelen, zullen de wachttijden naar verwachting oplopen, aldus de bewindsman.
De toename van het aantal aanvragers van een WIA-uitkering komt onder meer door de groei van de beroepsbevolking en doordat mensen tot latere leeftijd blijven doorwerken. Ook de coronapandemie speelt een rol. Verder is er een duidelijke stijging van het aantal mensen dat vanwege psychische klachten uitvalt.
Het UWV heeft zo’n 750 artsen en werft actief nieuwe krachten, maar dat is volgens de organisatie lastig: zo’n 80 procent van de artsen met de juiste papieren werkt al bij het UWV en veel artsen die er nu al werken, naderen hun pensioen. Daarnaast zijn recent zzp-artsen vertrokken in verband met de strengere handhaving van de Belastingdienst op schijnzelfstandigheid.