Uitzonderlijk zware tropische stormen veroorzaken al dagen grote verwoestingen in delen van Zuidoost- en Zuid-Azië. Cyclonen met recordbrekende moessonregens hebben delen van Zuid-Thailand en Noord-Maleisië onder water gezet. Het cycloonfront verplaatste zich vanaf woensdag naar Indonesië, waar harde wind en extreme regenval in grote delen van het eiland Sumatra leidden tot vernietigende modderstromen. De stormen zijn maandag nog niet gaan liggen. Cycloon Ditwah is aan land gekomen in Sri Lanka, waar duizenden inwoners en toeristen zijn geëvacueerd en regio’s slecht bereikbaar zijn voor hulpdiensten. Hetzelfde geldt voor Sumatra. Er zijn tot nu toe in totaal rond de duizend doden gemeld. Honderden mensen zijn vermist.
Zoom in
Indonesië Kwetsbaar door ontbossing
Wanhopig stappen mensen door metersdiepe modderstromen op zoek naar de restanten van hun huis, of erger, op zoek naar vermiste geliefden. De afgelopen week werden na Vietnam, Thailand en Maleisië ook delen van het Indonesische eiland Sumatra door extreme regenval getroffen. Door ongekend hevige slagregens ontstonden in het bergachtige bosgebied in de provincies Atjeh, West- en Noord-Sumatra modderstromen die wegen, bruggen, elektriciteitsmasten, rijstvelden, huizen, winkels en gezinnen meesleurden. Zeker vijfhonderd mensen konden niet aan de kolkende stromen ontsnappen. Nog eens vijfhonderd mensen worden vermist. Honderdduizenden inwoners van steden en dorpen zijn geëvacueerd. Door de verwoesting van wegen komt vooral in de geïsoleerde gebieden, zoals het Tapanuli district, de hulpverlening moeizaam op gang.
De eerste hulp kwam dit weekend via enkele reddingshelikopters en brommers. Er zijn inmiddels ook drie marineschepen met water, voedsel, kleding, tenten en materieel zoals generators en twee medisch uitgeruste schepen in het gebied aangekomen. De meeste hulp wordt georganiseerd via de kuststeden Medan, Sibolga en Banda Atjeh. Nog lang niet alle districten dieper landinwaarts hebben hulp ontvangen. Hulpverleners vrezen voor gebrek aan water en voedsel als de hulp de komende dagen niet op gang komt.
Een vrouw loopt over boomstammen die zijn aangespoeld op de kust van Padang in de Indonesische provincie West-Sumatra.
Foto Willy Kurniawan/REUTERS
Zoom in
Een dorp in Batang Toru in de provincie Noord-Sumatra is getroffen door een plotselinge overstroming.
Foto Binsar Bakkara/ASSOCIATED PRESS
Zoom in
Een man waadt door de modder na een overstroming in Meureudu, in het Pidie Jaya district in Atjeh.
Foto Chaideer MAHYUDDIN / AFP
Zoom in
Hulpverleners vervoeren een zieke dorpsbewoner in Bireuen, Atjeh.
Foto AMANDA JUFRIAN / AFP
Zoom in
Op sociale media circuleerden dronebeelden van duizenden hectares gekapte bosgebieden. In begeleidende teksten werd woede geventileerd tegenover de Indonesische rijke elites die hun zakken vullen via corrupte praktijken in de mijnbouw en de palmolie-industrie, die steeds meer de plek inneemt van de natuurlijke, robuustere bossen.
Activisten toonden animatiefilmpjes waarin ze uitlegden hoe natuurlijke bossen de modderstromen hadden kunnen voorkomen. Zo staat het afgelegen district Batang Toru, in het hart van het getroffen gebied, bekend vanwege boskap voor palmolieplantages, elektriciteitscentrales en mijnbouw. Verschillende overheidsinstanties hebben al jaren geleden gewaarschuwd voor de kwetsbaarheid voor landverschuivingen, schrijft het onafhankelijke Tempo Magazine.
Videobeelden uit de stad Padang tonen honderden metersbrede gele modderstromen met daarin duizenden boomstammen die alles op hun pad meesleuren. Ook een dode olifant in de modder ging viraal. Deze beelden zijn door persbureaus zoals Reuters geverifieerd. Het getroffen gebied is uitgestrekt en ligt afgelegen, waardoor hulp maar ook nieuwsgaring lastig is. De meeste Indonesiërs volgen nieuws via sociale media. Online is het steeds moeilijker om een goed beeld te krijgen van de situatie. Zo waren er opvallend veel video’s van reddingswerkers die katten redden en dieren die elkaar zouden redden. Een olifant zette katjes op zijn rug. Reacties onder de berichten toonde de verwarring: was dit echt of AI? In veel gevallen het laatste.
Een jongen knijpt zijn neus dicht naast een dode Sumatraanse olifant te midden van de ravages die door het noodweer zijn veroorzaakt.
Foto CHAIDEER MAHYUDDIN/AFP
Zoom in
Bruggen en gebouwen in Tanah Datar in de provincie West-Sumatra zijn beschadigd door de overstromingen.
Foto Ali Nayaka/ASSOCIATED PRESS
Zoom in
President Prabowo bezocht maandag het getroffen district Tapanuli. Hij staat onder druk, omdat er recent is bezuinigd op regionale overheidsinstanties en nationale rampenbestrijding om zijn plannen zoals gratis schoollunches mogelijk te maken. Hulporganisaties riepen zondag op de massale overstromingen en landverschuivingen uit te roepen tot een nationale ramp in de hoop dat er meer geld beschikbaar komt voor hulp en wederopbouw.
Atjeh werd in 2004 getroffen door een tsunami, die hoofdstad Banda wegvaagde en tweehonderdduizend levens kostte. „Het lijkt wel alsof we weer een tsunami moeten meemaken”, zei gouverneur Muzakir Manaf zaterdag tegen de pers. „In veel gebieden is de situatie kritiek. Sommige dorpen die zijn overstroomd hebben we nog niet kunnen bereiken.”
thailand Kritiek op overheidsoptreden zwelt aan
Al een week zuchtten Thailand en Maleisië onder aanhoudende hevige stortregens. In Maleisië zijn volgens autoriteiten drie doden gevallen als gevolg van de regenval en overstromingen. Volgens staatspersbureau Bernama waren op het hoogtepunt van de natuurramp meer dan 1.800 mensen geëvacueerd naar opvangcentra. De eerste burgers zouden, nu het water langzaam begint te zakken, inmiddels huiswaarts gaan.
In Thailand zijn de gevolgen groter. Acht zuidelijke provincies zijn zwaar getroffen door het noodweer, dat begon op woensdag 19 november en aanhield tot vrijdag 21 november. De cycloon Senyar vormde zich uiteindelijk op 25 november boven de Straat van Malakka.
Zo’n drie miljoen mensen kregen te maken met overlast door water. Volgens critici reageerde de overheid te traag. Het Thaise leger kreeg pas na een week de leiding over de reddingswerken. Er zijn minstens 176 mensen omgekomen – het dodental werd maandag nog naar boven bijgesteld.
Ziekenhuismedewerkers met een patiënt in het noordelijke, overstroomde deel van Maleisië.
Foto Hasnoor Hussain /REUTERS
Zoom in
Luchtfoto van overstroomd gebied in het zuiden van Thailand, bij de stad Hat Yai.
Foto Arnun Chonmahatrakool /AFP
Zoom in
Jonge monniken bij hun tempel na de overstroming in de Thaise provincie Songkhla.
Foto Athit Perawongmetha/Reuters
Zoom in
De meeste doden vielen in de provincie Songkhla, die grenst aan Maleisië, waar minstens 131 mensen omkwamen. In de stad Hat Yai, het commerciële centrum van de regio, viel in één dag 335 mm regen.
Het trage optreden van de overheid leidt tot veel kritiek. Dat is pijnlijk voor premier Anutin Charnvirakul, die pas sinds september in functie is. Komend voorjaar zijn verkiezingen in het land aangekondigd. „Deze overstroming heeft de populariteit van Anutin en de regering ernstig aangetast, omdat het erop lijkt dat Anutin in noodsituaties relatief onsystematisch te werk gaat”, zegt politiek analist Sukhum Nuansakul tegen persbureau Reuters. De premier bood dit weekend zijn excuses aan aan getroffen families over het „falen” van de overheid. Hij heeft belooft dat de wederopbouw en hersteloperaties sneller zullen verlopen.
Sri Lanka ‘Grootste natuurramp in de geschiedenis’
In Sri Lanka is de noodtoestand uitgeroepen in de nasleep van cycloon Ditwah. Die kwam op donderdag 27 november aan land bij het Zuid-Aziatische eiland en hield er meerdere dagen huis, met enorme overstromingen en modderlawines tot gevolg. Maandagochtend stond het dodental op 355. Er zijn nog bijna evenveel vermisten. De Verenigde Naties schatten dat 15.000 woningen volledig zijn verwoest. President Anura Dissanayaka sprak zondag van „de grootste natuurramp in onze geschiedenis”.
De cycloon trok in het weekend weg, eerst naar de Baai van Bengalen en vervolgens richting de zuidelijke kust van India. Op sommige plekken op het eiland valt nog veel regen, waardoor rivieren uit hun oevers kunnen treden of dammen het begeven. Volgens de National Building Research Organisation is er een groot risico op verdere aardverschuivingen omdat berghellingen verzadigd zijn met regenwater. Het noorden van de commerciële hoofdstad Colombo staat blank.
Slachtoffers van overstromingen in Colombo, Sri Lanka, op zaterdag 29 november.
Foto Eranga Jayawardena/AP
Zoom in
Vrouw met kind in een opvang voor slachoffers van de overstromingen in Sri Lanka.
Foto Ishara S. KODIKARA / AFP
Zoom in
Mensen worden in veiligheid gebracht met een boot van het Sri Lankaanse leger in Colombo.
Foto Ishara S. KODIKARA / AFP
Zoom in
In het Sri Lankaanse Colombo probeert een man droog te blijven op een verkeerspaal.
Foto Ishara S. KODIKARA / AFP/AFP
Zoom in
De 34-jarige Chathurya ontvluchtte de noordelijke stad Anuradhapura, en verblijft al enkele dagen met haar ouders en man in een hotel. „Mijn hele huis is ondergelopen”, schrijft ze in een bericht aan NRC. Op een foto is te zien dat het bruine water halverwege de voordeur staat. Ze moet niet denken aan de staat van haar spullen. ”Ik moet straks mijn hele leven vanaf nul weer beginnen”, zegt ze.
In de buurt van Chathurya’s woonplaats Anuradhapura was het leger een etmaal bezig met een reddingsoperatie voor 69 gestrande buspassagiers. Marinepersoneel hielp de passagiers eerst het voertuig uit en leidde hen met touwen door het water dat een brug onbegaanbaar had gemaakt, vertelde een van de inzittenden aan persbureau AFP. De passagiers werden op het dak van een woonhuis geholpen voordat ze geëvacueerd werden: „Terwijl we op het dak waren, stortte een deel ervan in… drie vrouwen vielen in het water, maar ze werden weer op het dak geholpen”, zei W. M. Shantha. Een eerdere reddingspoging mislukte bijna, omdat de daarbij ingezette helikopter bijna het dak wegblies. De uiteindelijke evacuatie verliep per boot.
Nu cycloon Ditwah zich van Sri Lanka heeft verwijderd, komt de stroomvoorziening en telefonie weer op gang. Zeker een derde van het land zat zonder elektriciteit.
India Bange afwachting
India, vooral het zuiden, zet zich sinds zondagavond schrap voor de komst van cycloon Ditwah, hoewel die in kracht is afgenomen. De Indiase meteorologische dienst (IMD) gaf een oranje weeralarm af voor de zuidelijke deelstaat Tamil Nadu. In het weekend werden tientallen vluchten geschrapt van het vliegveld van deelstaathoofdstad Chennai.
In de steden Chengalpattu, Tiruvallur en Chennai werden scholen en overheidsinstellingen maandag gesloten in verband met de hevige regen die er al viel. Elders in de deelstaat stonden reddingsteams klaar, maar maandag zijn behalve zware regenval en de gevolgen daarvan, geen slachtoffers in Zuid-India gemeld.
Sommige bewoners werden niet geëvacueerd en zitten de overstromingen uit, hier In Chennai.
Zoom in
Gehavende bomen in de Indiase stad Chennai worden gesnoeid na de overstromingen.
Zoom in
Foto’s Priyanshu Singh/Reuters
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
Waarom je NRC kan vertrouwen