Volgens de Consumentenbond maken zeker tien zorgverzekeringen zich dit jaar schuldig aan dit soort praktijken, waaronder bij Achmea, Menzis, VGZ, ONVZ en Zorg en Zekerheid. In eerder onderzoek waren dit er nog acht.

Mensen die aanvullende zorg nodig hebben, zijn hierdoor relatief meer geld kwijt aan hun verzekering dan anderen. Een praktijk die door de Nederlandse Zorgautoriteit (Nza) en de Autoriteit Consument en Markt eerder al als onwenselijk werd bestempeld.

Koppelen

Zorgverzekeraars koppelen soms een bepaalde basisverzekering aan een bepaalde aanvullende verzekering. “Ze zeggen: je kunt deze verzekering alleen afsluiten in combinatie met een andere verzekering”, zegt Babs van der Staak, woordvoerder van de Consumentenbond. Het gebeurt lang niet overal, maar nog wel op te veel plekken, aldus de bond.

Door die koppeling kun je sommige verzekeringen niet afsluiten als je de goedkoopste basisverzekering kiest. Ook als je bewust kiest voor een duurdere basisverzekering, bijvoorbeeld omdat je dan bij meer zorgverleners terecht kunt, worden dit soort belemmeringen opgegooid.

Vooral fysiotherapie en mondzorg

De Consumentenbond ziet koppelverkoop vooral bij pakketten met fysiotherapie en mondzorg.

Zo kun je bij Interpolis, Menzis en Zilveren Kruis bij de goedkoopste basisverzekering alleen kiezen voor een aanvullend pakket met mondzorg én fysiotherapie gecombineerd. Een losse verzekering is alleen beschikbaar bij een duurdere basisverzekering.

Bij De Friesland kun je alleen een aanvullende verzekering voor orthodontie (tot 18 jaar) afsluiten als je de duurste variant van hun basispakket neemt.

Koplopers

Als het gaat om dit soort belemmeringen is Achmea koploper in negatieve zin, zegt de Consumentenbond. Hier zijn vier labels te vinden met zogenoemde koppelverkoop: De Friesland, FBTO, Interpolis en Zilveren Kruis. Voor VGZ geldt koppelverkoop bij United Consumers en Univé. CZ (Nationale-Nederlanden) en Menzis doen dat voor een enkel merk. Ook ONVZ en Zorg en Zekerheid doen aan koppelverkoop.

De bond keek alleen naar verzekeraars die zich niet richten op een specifieke doelgroep en polissen die voor iedereen afsluitbaar zijn.

De bond signaleert ook dat er soms meer premie wordt betaald, dan er vergoed wordt. “Soms ben je zelfs beter af zonder aanvullende verzekering”, zegt de bond. Zo betalen consumenten bij FBTO bijvoorbeeld 516 euro aan premie om 500 euro vergoed te krijgen aan tandartskosten, zo laat een rekenvoorbeeld zien. Dat komt onder meer door een gekoppelde duurdere basisverzekering.

Van der Staak noemt de praktijken ‘ondoorzichtig’ en wil consumenten waarschuwen. “Veel mensen zullen het niet doorhebben.” De Consumentenbond komt ook met een meldpunt voor gedupeerden. Hoeveel dat er zijn, is nu nog niet bekend.

Samen met claimorganisatie ConsumentenClaim moet worden onderzocht hoeveel schade er is geleden en of dit kan worden verhaald op de zorgverzekeraars. Volgens Van der Staak hebben de Nza en de ACM verzekeraars opgeroepen om te stoppen met de praktijken, maar is dat tot op heden niet gebeurd.

Niet verboden

Koppelverkoop is niet bij wet verboden. “Maar het lijkt wel strijdig met een aantal artikelen in de Richtlijn verzekeringsdistributie (IDD) en in de Wet Financieel Toezicht (Wft)”, zegt Van der Staak. “Dit hebben we momenteel voorgelegd aan de AFM en we wachten nog op een reactie.”

Branchevereniging Zorgverzekeraars Nederland zegt geen reactie te kunnen geven namens de verzekeraars, omdat het om bedrijfsspecifiek beleid gaat dat per verzekeraar wordt bepaald. Verzekeraars Menzis en Zilveren Kruis (Achmea) laten weten later vandaag met een reactie te komen. FBTO en Nationale Nederlanden waren nog niet bereikbaar voor commentaar.

Wil je minder betalen voor je zorgverzekering in 2026? Door je eigen risico te verhogen, kun je tientallen euro per jaar besparen. Maar let op: het is niet zonder risico, zo zie je in deze video.