Eerwraak of eermoord?
Iemand mishandelen, bedreigen of zelfs vermoorden omdat de eer van je familie op het spel staat: eergerelateerd geweld komt ook in Nederland voor, maar meestal zonder dodelijke afloop. “Het aantal zaken blijft wel toenemen”, vertelt misdaadjournalist Noa van Oostrom. “Het afgelopen jaar telde de politie 8 procent meer geweldsconflicten die werden gepleegd omdat de eer van de familie beschadigd zou zijn.” In 2023 waren er 620 meldingen van eergerelateerd geweld en in 2024 gaat het om ongeveer 670 meldingen.
Eerwraak of eergerelateerd geweld gaat in de meeste gevallen om bedreiging, belaging en mishandeling, legt Van Oostrom uit. “We spreken over eergerelateerd geweld, omdat geweld gemotiveerd door het schenden van de familie-eer lang niet altijd dodelijk afloopt”, legt Janine Janssen van het Landelijk Expertisecentrum Eergerelateerd Geweld uit. Celal Altuntas is het met Janssen eens: “Met de term ‘eerwraak’ praat je het onbewust goed. Alsof het een vergeldingsactie is. Bij eermoord gaat het om het motief van de dader.”
‘Ik moet de eer van mijn familie te herstellen’
Op 15-jarige leeftijd kreeg Celal Altuntas de opdracht om twee mensen te vermoorden om zo de eer van de familie te herstellen. “Twee verre neven van mij waren vermoord”, vertelt Altuntas. “Die neven van mij heb ik nog nooit gezien, maar ze zijn wel mijn familie. Uiteindelijk had de familie besloten: er moet een vergelding komen”, legt Altuntas uit. De familie van Altuntas had aan zijn vader gevraagd om een van zijn zoons op te offeren voor de vergelding. “In de ogen van de stam is dat juist een eer”, vertelt Altuntas.
Altuntas legt uit hoe zijn familie besloot dat hij de eermoord moest plegen: “Ik was een stoere jongen en ik was minderjarig en geen kostwinner.” De vader van Altuntas besloot, zonder de mening van zijn zoon te vragen, dat hij de eer ging herstellen. “Ik was een kind, dus ik wilde er helemaal niets mee te maken hebben”, vertelt hij. “Ik was niet zo druk met eer. Ik was vooral bezig met voetballen.”
Uiteindelijk hoefde Altuntas de eer van de familie niet te herstellen, vanwege een conflict over de financiën. “Mijn vader stelde mijn familie voor de keuze: als mijn zoon het gaat doen, moeten jullie hem onderhouden als hij vrijkomt”, vertelt Altuntas. “Daardoor trok mijn familie zich terug en toen zei mijn vader: ‘Wijs dan maar iemand anders aan.'”