De financiële steun die de bondgenoten van Oekraïne aan het belegerde land verlenen komt dit jaar uit op het laagste niveau sinds de grootschalige Russische invasie in februari 2022. Dat verwacht het Duitse Kiel Institut, dat de militaire en financiële hulp aan Oekraïne bijhoudt sinds de Russische inval in dat land.
Uit de meest recente statistieken – tot en met oktober – blijkt dat Europese bondgenoten dit jaar veel te weinig geld uittrekken voor financiële en militaire steun om het wegvallen van de Amerikaanse hulp aan Oekraïne te compenseren.
Oekraïne krijgt vooral minder militaire steun omdat de Amerikaanse hulp dit jaar volledig is opgedroogd. Dat heeft alles te maken met de verkiezingsoverwinning van Donald Trump en diens terugkeer in het Witte Huis, begin dit jaar. Nadat diens voorganger Joe Biden tientallen miljarden dollars had uitgetrokken voor de levering van wapens en munitie aan Oekraïne maakte Trump in januari direct een einde aan de Amerikaanse steun.
De Europese bondgenoten gaven in de eerste helft van dit jaar nog recordbedragen uit aan Oekraïense steun om het Amerikaanse verlies op te vangen: bijna veertig miljard euro in de maanden maart, april, mei en juni.
Laagste niveau sinds 2022
Maar vanaf de zomer vertraagde de Europese hulp zienderogen, zo tonen de cijfers van de Ukraine Support Tracker van het Kiel Institut: tussen juli en oktober ging het nog slechts om een kleine acht miljard euro. De neergang betrof vooral militaire steun aan Oekraïne; de financiële en humanitaire hulp vanuit Europa bleef stabiel. Toch constateert dataonderzoeker Christoph Trebesch: „Als dit vertraagde tempo aanhoudt in de resterende maanden wordt 2025 het jaar met het laagste niveau van hulp aan Oekraïne sinds de grootschalige Russische invasie in 2022.”
De Europese bondgenoten van Oekraïne – zowel binnen als buiten de Europese Unie – hebben tussen 2022 en nu voor ruim 275 miljard euro aan financiële steun uitgekeerd en toegezegd aan Oekraïne. De steun van de Verenigde Staten komt in die periode uit op zo’n 115 miljard euro.
Opvallend is dat de onderlinge verschillen in Oekraïne-steun tussen de Europese bondgenoten groot blijven. Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk hebben weliswaar hun bijdragen aan Oekraïne dit jaar fors opgeschroefd, maar zij blijven verhoudingsgewijs achter bij de steun die de Scandinavische en Baltische landen geven. Gemeten naar het percentage van het nationaal bruto product geven Noorwegen, Zweden en Denemarken gemiddeld drie keer zoveel uit als Duitsland, en zes keer zoveel als Frankrijk. De Duitsers kwamen dit jaar gemiddeld bijna tot een verdrievoudiging van hun financiële steun aan Oekraïne, terwijl Frankrijk en het VK hun bijdragen verdubbelden.
Contrast
Nog veel groter is het contrast met de bijdragen die Italië en Spanje leveren. Italië trekt dit jaar zelfs 15 procent minder geld uit voor militaire hulp aan Oekraïne in vergelijking met de periode 2022-2024, Spanje droeg dit jaar tot nu toe helemaal niets bij.
Nederland zit wat betreft de financiële steun aan Oekraïne vlak achter de Europese top; de totale uitgaven sinds 2022 bedroegen volgens het Kiel Institut tot nu toe ruim 10 miljard euro, waarmee Nederland op de zevende plaats staat. Gerekend naar het percentage van het bruto nationaal product (1,13) staat Nederland achtste in Europa.
Gebruik van de Russische miljarden zou voor Oekraïne als een geschenk uit de hemel komen
De nieuwe cijfers komen op een moment dat de Europese bondgenoten van Oekraïne voor de cruciale keuze staan of zij tientallen miljarden euro’s aan bevroren Russische tegoeden willen aanspreken om de Oekraïners te helpen in hun oorlog. De Europese Commissie zou voor bijna 200 miljard euro aan bevroren Russische tegoeden aan Oekraïne willen lenen.
Het grootste deel van die tegoeden wordt beheerd bij het Belgische Euroclear. België heeft zich tot nu toe fel tegen het gebruik van die tegoeden gekeerd. Volgende week zou daar op de EU-top een beslissing over moeten worden genomen.
Gebruik van de Russische miljarden zou voor Oekraïne als een geschenk uit de hemel komen. Oekraïne heeft dringend behoefte aan financiële injecties en militaire hulp om zichzelf te kunnen blijven verdedigen tegen de Russische agressie, maar ook om de sterk verzwakte infrastructuur van het land telkens opnieuw op te lappen. Ook voor grootschalige humanitaire en economische hulp is Oekraïne aangewezen op het buitenland.
Lees ook
EU wil Oekraïne met 90 miljard euro steunen – en af van Belgisch veto rond Russische tegoeden
Geef cadeau
Deel
Mail de redactie
NIEUW: Geef dit artikel cadeau
Als NRC-abonnee kun je elke maand 10 artikelen cadeau geven aan iemand zonder NRC-abonnement. De ontvanger kan het artikel direct lezen, zonder betaalmuur.
De journalistieke principes van NRC