ANPWiebe Wieling bij de Elfstedenbrug in Gytsjerk, 2021

In samenwerking met

Omrop Fryslân

NOS Nieuws•vandaag, 16:11

Met oud-marathonschaatser Jan Bakker heeft de Elfstedenvereniging een nieuwe voorzitter. Hij volgt Wiebe Wieling op, die sinds 2005 leiding gaf aan de Koninklijke Vereniging De Friesche Elf Steden.

In die twintig jaar heeft Wieling de tocht nooit kunnen organiseren. Tot zijn teleurstelling werd het al die tijd slechts één keer spannend, zei hij tegen Omrop Fryslân.

Die ene keer was in 2012. Eind januari, begin februari was het ronduit koud. Het KNMI sprak zelfs over een koudegolf met een vijftiendaags gemiddelde van -5.8°C van 29 januari tot 12 februari 2012 in De Bilt. Vrijwel heel Nederland vond dat de vereniging een tocht moest organiseren. Maar het kon simpelweg niet, zo stelde Wieling vast. In delen van de provincie lag meer dan voldoende ijs, maar in andere delen ontbrak een stevige ijsvloer.

Nu constateert Wieling dat een Elfstedentocht onder zijn voorzitterschap nooit zo dichtbij is geweest als in 2012. Daarna verliepen de winters niet koud genoeg. “Zorgelijk”, zegt hij. “Het klimaat verandert. De kans op een tocht wordt eerder kleiner dan groter. Wij waren er altijd klaar voor, maar wij hebben het niet in handen en dat is maar goed ook.”

Toch zegt Wieling dat hij nooit heeft gewanhoopt. “Hoe sneu het ook is, je moet het accepteren. En je moet ook werken met de wetenschap dat het is zoals het is. Anders kun je niet verder, dan houd je het niet vol.”

Leuke bijeenkomsten

Feit is dat de Elfstedenvereniging elke winter weer klaar zit om de Tocht, in Friesland geschreven met een hoofdletter, te organiseren. Er wordt vergaderd en voorbereid, de vereniging houdt z’n 30.000 leden op de hoogte. Wieling: “We hebben ook altijd leuke bijeenkomsten. Een huwelijk dat in het teken van de Elfstedentocht stond. Lezingen in Florida en China. Dat was prachtig.”

Maar het allerliefst had hij natuurlijk een échte Elfstedentocht aangekondigd. Zijn voorganger Henk Kroes deed dat op donderdagmorgen 2 januari 1997 met de legendarisch woorden It giet oan, vrij vertaald ‘het gaat beginnen’. De Elfstedentocht zelf werd twee dagen later op 4 januari 1997 verreden en was tot nu toe de laatste.

Gedurende ‘zijn’ twintig jaar had Wieling een zelfbedachte aankondiging in gedachten. “Ik had mijn woorden klaar, maar die houd ik voor mij”, zegt hij. “Dat is het enige geheim dat ik meeneem.”

Oud-marathonschaatser

Wieling heeft het voorzitterschap vandaag overgedragen aan Jan Bakker, oud-marathonschaatser uit Wijnjewoude. Hij werd twintigste bij de Elfstedentocht in 1997 en bleef actief als als toer- en wedstrijdleider. Nu hij voorzitter wordt, gaat hij zich sterk maken voor nieuwe initiatieven, zoals de schaatshelm en schoolschaatsen “om zo meer kinderen in contact te brengen met de sport”.

Oud-voorzitter Wieling heeft Bakker aangeraden om het “op zijn eigen manier te doen”. Tegelijkertijd hoopt hij natuurlijk dat Bakker vroeg of laat wel een tocht mag aankondigen. “Wij leven in een tijd van polarisatie, en wat is nu mooier dan een Elfstedentocht waar vriendschap het centrale thema is en waar je elkaar helpt?”, zegt Wieling “Het zou zo mooi zijn om dat nog eens te krijgen, om te laten zien dat er evenementen zijn waarbij het niet om geld gaat, waar commercie geen rol speelt en we samen iets doen.”

“Dat heeft Nederland nodig, vooral in deze tijd”, vervolgt hij. “Maar het weer moet wel een beetje meehelpen.”