Isamae is pas 14 jaar, maar was 2 jaar lang verslaafd aan vapen. Het begon toen ze nog op de basisschool zat, in groep 8. “Iedereen deed het, ik wilde er ook bij horen”, vertelt de tiener over hoe ze aan het vapen is geraakt.

Slechte conditie en concentratie

“Sigaretten vond ik toen niet zo lekker, maar vapes”, blikt Isamae terug. “Die hebben een lekker smaakje en daar raak je dus heel erg verslaafd aan. Dat je steeds meer wil, mijn hoofd zei gewoon dat ik het nodig had.” En ze is lang niet de enige in haar vriendengroep: “Ik denk dat echt wel meer dan de helft vapet of rookt.”

Zelf merkte Isamae al snel de keerzijde van vapen. De gevolgen zijn volgens haar zowel lichamelijk als mentaal: “Mijn conditie werd slechter en ook mijn concentratie ging achteruit, ik lette niet goed op in de lessen op school.”

‘Dit jaar al 180 aanmeldingen’

Dat vapen populair is, merken ze ook bij WeQuit, een zorgorganisatie die online behandelingen biedt aan mensen die willen stoppen met roken. Dat zijn bijna altijd volwassenen die al jarenlang verslaafd zijn aan sigaretten. Maar de afgelopen tijd ziet de organisatie dat opvallend veel jongeren zich aanmelden omdat ze willen stoppen met vapen.

“Vorig jaar zaten we op twintig jongeren. Dit jaar, nu net na de zomer, zitten we al op 180 aanmeldingen”, zegt Joris Dullaert van WeQuit. “Dat is een explosieve groei, want voorgaande jaren zagen we nog niet één jongere per maand.” Opvallend is volgens hem ook de zeer jonge leeftijd: “Nu melden zich jongeren van 12 tot 16 jaar oud.”

Nicotine heel verslavend

In vapes zit vaak heel veel nicotine, soms zelfs tot 400 keer meer dan in een sigaret. Nicotine is na heroïne en crack de verslavendste drug die er bestaat. Dus ook één keertje vapen is heel risicovol en kan gevolgen hebben.

Door vapen worden je hersenen aangetast, zo beïnvloedt het ook je stemming en je concentratie. Vorig jaar werden zeker veertien jongeren opgenomen in het ziekenhuis na vapen. Ze hadden klachten als een klaplong en longbloedingen.

Stappenplan om te stoppen

Isamae besloot uiteindelijk dat ze wil stoppen. Via een voorlichtingsprogramma over vapen op school meldde ze zich aan voor een behandeling bij WeQuit. Ze maakte zelf een stappenplan om te stoppen. Daarin hield ze rekening met momenten waarop ze het lastig vond om niet te vapen, zoals feestjes. “Dat iedereen het dan doet en ik als enige niet.”

“Op een gegeven moment is er een punt waarop je denkt: nou dat boeit me allemaal niet meer. Ik weet dat het slecht is en ik doe het niet meer. Maar dat kost wel tijd.” Isamae vertelt dat ze het meteen merkte toen ze haar vapes vaarwel zei. Zo is haar conditie verbeterd. “En mijn concentratie in de klas is ook veel beter nu ik ben gestopt.””

Speciale behandeling

Vanwege de jonge leeftijd van de nieuwe patiënten heeft WeQuit nu een speciale behandeling gemaakt voor tieners die willen stoppen met vapen, vertelt Dullaert. Ook is er een speciaal behandelteam samengesteld om deze groep te helpen.

“Bij de behandeling houden we rekening met deze leeftijdscategorie. Hoe ze kunnen omgaan met groepsdruk en hoe ze ‘nee’ kunnen zeggen”, legt hij uit. De behandeling is volgens hem succesvol: “89 procent van de deelnemers is gestopt na hun traject.”

Volledig vergoed

De behandeling om te stoppen met vapen of roken wordt vergoed vanuit het basispakket van de zorgverzekering. “Veel volwassenen weten dat niet, laat staan kinderen”, zegt Dullaert. “Jongeren kunnen zichzelf online aanmelden. Dan krijgen ze een intake en daarna kan het behandeltraject beginnen.”

Op 1 oktober organiseert het ministerie van Volksgezondheid een ‘nationale online ouderavond’ over vapen. De avond is onderdeel van de landelijke voorlichtingscampagne ‘Nee tegen vapen’. Daarmee probeert de overheid ouders te informeren over hoe schadelijk vapen is en hen te helpen daarover te praten met hun kinderen.