Christopher DiPiazzaEen reconstructie van de mosasaurus in een rivier

NOS Nieuws•vandaag, 10:53

Mosasauriërs, gigantische zee-reptielen uit de prehistorie, leefden ook in rivieren. Dat ontdekte een team van Nederlandse, Amerikaanse en Zweedse onderzoekers bij analyse van een tand van zo’n mosasaurus.

De mosasaurus was een prehistorisch reptiel met een lange staart, kleine vinnen en een grote bek vol scherpe tanden. Het beest kon wel 11 meter lang worden. Tot nu toe werd gedacht dat deze soort alleen in zee te vinden was.

Maar het onderzoeksteam, met daarin onder andere de Nederlandse paleontoloog Melanie During, toonde aan dat mosasauriërs zich in de laatste miljoen jaar voor hun uitsterven aanpasten aan zoetwater.

De mosasaurus – ook wel Maashagedis genoemd – kwam op veel plekken op de wereld voor, maar is vernoemd naar de Latijnse naam voor de Maas. In de omgeving van Maastricht zijn tientallen restanten gevonden. Tussen 70 en 66 miljoen jaar geleden was in dat gebied namelijk een subtropische Krijtzee in Zuid-Limburg waar ook mosasauriërs rondzwommen.

Chemische samenstelling

De tand werd drie jaar geleden ontdekt in een rivierafzetting in de Amerikaanse staat North-Dakota. Hij lag in de buurt van onder andere een tand van een T. rex en een stuk kaak van een zoetwaterkrokodil.

“Dat was toentertijd gewoon midden op het continent”, legde During uit in het radioprogramma Vroege Vogels. “Er waren wel wat rivieren, maar er was geen zee. Dus wij dachten: wat doet die tand daar?”

De chemische samenstelling van het tandglazuur werd vergeleken in een laboratorium van de Vrije Universiteit Amsterdam, staat in het onderzoek. “Ik heb de tand op allerlei manieren geo-chemisch gemeten”, zegt During. “Alles wijst op zoetwater.” Ook twee andere mosasaurus-tanden werden onderzocht. Die werden vlakbij op iets oudere vindplaatsen in North-Dakota gevonden. Daar zagen ze vergelijkbare sporen van zoetwater.

Melanie DuringDe mosasaurustand

Vorig jaar werd een gigantisch skelet van een mosasaurus tentoongesteld in het Natuurhistorisch Museum Maastricht. Het is 66 miljoen jaar oud.

Het opgebouwde skelet is het eerste en enige op ware grootte ter wereld:

Mosasaurus Bèr in volledige grootte te zien in Maastricht