EPADe Oekraïense Zelensky vandaag tijdens een persconferentie
NOS Nieuws•vandaag, 19:48
De Oekraïense en Amerikaanse delegaties tonen zich voorzichtig optimistisch over de gesprekken die ze met elkaar hebben gevoerd over het beëindigen van de oorlog in Oekraïne. Het was de tweede dag op rij dat president Zelensky in Berlijn met de Amerikaanse delegatie sprak.
De Amerikaanse speciale gezant Steve Witkoff en president Trumps schoonzoon Jared Kushner voeren de gesprekken namens de Verenigde Staten. Gisteren zei Witkoff al dat er veel vooruitgang was geboekt.
Wat er concreet is besproken, is ook nu niet duidelijk. Een Amerikaanse functionaris zei tegen persbureau Reuters dat er stappen zijn gezet in de discussie over veiligheidsgaranties voor Oekraïne. Veiligheidsgaranties zijn cruciaal voor Oekraïne.
Water bij de wijn
Gisteren leek Oekraïne al bereid tot concessies. Zo zei Zelensky dat hij de ambitie om lid te worden van de NAVO laat varen. Hij hoopt daar andere veiligheidsgaranties voor in de plaats te krijgen.
Ook Rusland zou water bij de wijn willen doen. Het Kremlin zou erop gehint hebben dat het openstaat voor een Oekraïens lidmaatschap van de Europese Unie, als onderdeel van een mogelijk bestand.
President Trump zei dat hij de Russische president ertoe kan bewegen “artikel 5-achtige garanties” te accepteren. Wat hij daar precies mee bedoelt, is onduidelijk. In Artikel 5 van de NAVO staat dat een aanval op één land, geldt als een aanval op alle landen.
‘Constructieve gesprekken’
De Oekraïense hoofdonderhandelaar Oemerov noemt op X de onderhandelingen tussen de VS en Oekraïne “constructief en productief”. Hij herhaalt Witfkoffs uitspraak dat er “echte vooruitgang is geboekt”.
Oemerov prijst de Amerikaanse delegatie, die volgens hem “extreem constructief” is bij de pogingen een blijvende vredesovereenkomst te bereiken.
Zelensky is wat zuiniger in zijn bewoordingen. Hij stelt dat de onderhandelingen “niet makkelijk, maar wel productief” waren en noemt de gesprekken over Oekraïens grondgebied “pijnlijk”.
Oekraïne heeft altijd gezegd dat het geen grond wil afstaan. Hij herhaalde dit vorige week nog tegen journalisten. “We hebben daar geen juridische basis voor, volgens de Oekraïense grondwet en internationaal recht. En we zijn daartoe ook moreel op geen enkele manier verplicht.”
Europese leiders
Deze discussie lijkt nog niet beslecht. De VS zou in de gesprekken vandaag te hebben herhaald dat Oekraïne de Donbas moet afstaan aan Rusland. Daarover moet nog verder gesproken worden met de Russen en de Europeanen, zegt een Amerikaanse functionaris.
De functionaris tekent daarbij nog aan dat “de uiteindelijke beslissing daarover bij Oekraïne ligt”.
Vanavond gaan Europese leiders met Zelensky in gesprek. Bij de gesprekken zijn onder anderen de Franse president Macron, de Britse premier Starmer, de Duitse bondskanselier Merz en demissionair premier Schoof. Ook de Amerikaanse delegatie schuift aan bij dit gesprek, zo maakte Merz bekend.