Tijdens corona begonnen Pieter en Onno samen te werken. Via WhatsApp ontstond een speelse uitwisseling van ideeën en beelden, wat uiteindelijk uitgroeide tot honderden cartoons. Tekeningen die grappig en absurd zijn en de lezer vaak psychologisch raken.

‘Meteen al een klik’

Pieter is in het dagelijks leven relatietherapeut, maar ook comedian. Hij leerde Onno kennen op het International Comedy Festival in Rotterdam, waar ze beiden optraden. “We hadden eigenlijk meteen al een klik.”

Bij sommige tekeningen dacht ik: hé, daar zit een strip in!

Pieter over cartoons die Onno via WhatsApp stuurde

“We roddelden graag over andere comedians, dat doen comedians heel graag”, lacht Pieter. Naast roddels deelden de vrienden nog veel meer op WhatsApp. Zo stuurde Onno ook cartoons door. “Bij sommige tekeningen dacht ik: hé, daar zit een strip in!”

Begonnen in pandemie

De pandemie brak ondertussen uit en de twee comedians konden niet meer optreden. “Dus zeiden we tegen elkaar: ‘Zullen we maar eens een strip gaan maken?'”, vertelt Pieter. De basis voor het latere boek ‘Vliksböz’ (naar de bekende busmaatschappij) was daarmee gelegd.

“Onno tekende de cartoons en zei dan: ‘Bedenk er maar een tekst bij'”, blikt Pieter terug. “Of ik stuurde hem een tekst en dan tekende hij er iets bij.” Het duo deelde de strips op Twitter en Instagram, waar ze een trouw publiek opbouwden. “De mensen vonden het heel leuk.”

Bron: ‘Vliksböz’-account op InstagramEen van de cartoons die Pieter van Breevoort en Onno Lolkema samen maaktenNooit ruzie

Ruzie maakten de vrienden nooit over hun strips. Daar was volgens Pieter een simpele reden voor. “Onno was heel kritisch en als hij iets niet wilde doen, dan deed hij het gewoon niet”, vertelt hij met een lach. Er tegenin gaan had weinig zin.

“We hadden ook zoveel ideeën. Dus dan lieten we het los”, zegt de comedian. “Omdat Onno zo kritisch was werd het ook altijd wel goed.” Maar aan de fijne samenwerking kwam een paar jaar geleden plotseling een einde.

Uit het leven gestapt

Eind 2022 stapte Onno op 43-jarige leeftijd uit het leven. Pieter wist wel dat Onno worstelde met mentale problemen. “Het ging niet goed met hem, hij had het zwaar. Dat zag je wel, ja.” Maar de dood van zijn vriend kwam toch onverwacht.

“Je vraagt jezelf gelijk af: ‘Had ik nog meer met hem kunnen praten? Had ik nog meer aandacht kunnen besteden?'”, vertelt Pieter. “Dat soort gedachtes gingen bij mij door mijn hoofd. ‘Hadden we een weg kunnen vinden waarop je wel gelukkig kon zijn?'”

‘Keihard rouwproces’

Het rouwproces was keihard en ging alle kanten op. Het is inmiddels 3 jaar geleden, maar Pieter moet nog vaak aan zijn maatje denken. “‘Onno, waarom?’ Dat soort vragen stel ik mezelf af en toe nog wel.”

En dat geldt voor veel ‘achterblijvers’, weet hij. “Ik hoor van heel veel mensen dat ze zichzelf die vragen stellen.” Maar in het geval van Onno weet hij ‘dat iedereen in zijn omgeving ook echt gedaan heeft wat ze konden doen’.

Expositie een succes

Onno liet als beeldend kunstenaar ‘heel veel mooi werk’ na, zegt Pieter. “Zijn familie vond na zijn dood alle tekeningen weer terug.” Maar het was volgens hem in eerste instantie helemaal niet het plan om ze als stripboek uit te brengen.

“Tekenaar Johan Klungel, ook een vriend van Onno, kwam met het idee om een expositie te organiseren bij de Stripdagen in Haarlem”, vertelt hij. Het werd een succes. “Je zag mensen echt lachend erdoorheen gaan en zo enthousiast reageren. Toen dachten we: ja, er moet echt een boek komen.”

Bron: ‘Vliksböz’-account op InstagramEen van de cartoons die Pieter van Breevoort en Onno Lolkema samen maaktenHerkenbare strips

En dat boek kwam er dus ook en is nu door NRC uitgeroepen tot een van de tien beste stripboeken van het afgelopen jaar. Volgens de krant staan er ‘hilarische, vlijmscherpe en soms wrange cartoons’ in ‘vol levensechte dialogen en helaas herkenbare situaties’.

De tekeningen zijn inderdaad voor veel mensen herkenbaar, verklaart Pieter het succes. “Het zijn heel veel tekeningen over menselijke relaties of over mensen die van binnen aan het worstelen zijn.” Maar volgens hem ook niet geheel onbelangrijk: “Onno had een verfijnd gevoel voor humor.”

‘Boek voor iedereen’

Zijn vriend had al deze aandacht voor de cartoons ‘echt heel leuk gevonden’, zegt Pieter. “Dan kan ik wel even vloeken en denken: Onno, dit had je echt moeten zien.” De comedian noemt het stripboek dan ook een ‘eerbetoon aan het talent van Onno’.

Maar het is géén herdenkingsboek, benadrukt hij tot slot. “Het is echt een boek voor iedereen, ook voor mensen die Onno niet kennen. Ik denk juist dat Onno dat heel leuk had gevonden: dat het boek gewoon bij mensen in de kast staat en dat ze erom moeten grinniken.”