ReutersPresident Zelensky ontmoet president Trump in Florida
NOS Nieuws•vandaag, 12:49•Aangepast vandaag, 15:25
De Oekraïense president Zelensky heeft na zijn gesprek met president Trump gezegd dat beiden het erover eens zijn dat zijn land veiligheidsgaranties nodig heeft. De VS zou die voor een periode van vijftien jaar willen afgeven, al is nog veel onduidelijk. Ook over de toekomst van de oostelijke Donbas-regio en de kerncentrale van Zaporizja zijn partijen het nog lang niet eens.
Na zijn ontmoeting met Trump in Florida herhaalde Zelensky in een gesprek met journalisten dat de Oekraïense bevolking met name over de toekomst van de Donbas een stem moet hebben. Daarbij denkt hij aan een referendum, waarvoor een staakt-het-vuren van zeker zestig dagen noodzakelijk zou zijn. Rusland heeft al laten weten daar niets voor te voelen. “Ik begrijp die opstelling”, zei Trump daarover.
Trump, die de Russische president voor zijn gesprek met Zelensky telefonisch sprak, zei ook dat hij ervan overtuigd is dat Poetin “het beste voor heeft” met Oekraïne. Daarbij had hij het over “onder meer het leveren van energie en andere zaken tegen heel lage prijzen”. Rusland heeft de afgelopen tijd systematisch doelen aangevallen die cruciaal zijn voor de Oekraïense energievoorziening, waardoor grote delen van het land geregeld in het donker zitten.
Over de opstelling van Poetin maakt Zelensky zich weinig illusies. De Oekraïense president prees zijn gesprek met Trump als “geweldig”, maar herhaalde na afloop dat hij tot op heden geen enkele bereidheid heeft gesignaleerd in Moskou om de oorlog te beëindigen.
Rusland houdt vast aan eisen
Het Kremlin liet uren na het gesprek tussen Trump en Zelensky weten dat Oekraïne zijn troepen moet terugtrekken uit de hele Donbas, ook uit gebieden die Rusland niet heeft bezet. Als Kyiv geen akkoord sluit, zal het meer grondgebied verliezen, klonk het uit de mond van Poetins woordvoerder Dmitry Peskov.
Rusland lijkt daarmee niet bereid zijn eisen af te zwakken. Rusland eist onder meer dat Oekraïne grote delen van zijn land permanent opgeeft, zijn leger fors uitkleedt en afziet van een NAVO-lidmaatschap.
Over een ‘vrije economische zone’ in de Donbas waaruit militairen zich zouden moeten terugtrekken, een idee dat uit de koker van Washington komt, wilde Peskov zich niet uitlaten. Ook over de kerncentrale van Zaporizja en de mogelijke terugtrekking van Russische troepen wilde het Kremlin niets kwijt.
Op deze kaart zie je waar de frontlinie ligt en welk deel van Donetsk nog niet door Rusland is bezet. De Donbas bestaat uit Donetsk en Loehansk, maar die regio is al grotendeels ingenomen door het Russische leger:
NOSDe frontlinie in Oekraïne
De ontmoeting in Mar-a-Lago, het buitenverblijf van Trump in Florida, lijkt daarmee vooralsnog niet te hebben geleid tot een grote doorbraak, bijvoorbeeld dat de VS zich harder opstelt tegenover de Russen. Zelensky leek daarbij vooral te willen benadrukken dat het niet aan hem ligt. Hij zei de komende dagen een nieuwe ontmoeting in Oekraïne op poten te willen zetten, met vertegenwoordigers van de VS, Europa en Oekraïne.
Europese leiders werden na afloop van de ontmoeting in Florida telefonisch bijgepraat door Trump en Zelensky. Voorzitter Von der Leyen van de Europese Commissie sprak van “vooruitgang”, zonder concreet te zeggen waaruit die bestaat. Ze benadrukte dat het van cruciaal belang is dat Oekraïne voor een staakt-het-vuren-overeenkomst harde veiligheidsgaranties krijgt. Als het aan Trump ligt, nemen Europese landen daarin het voortouw.