Zespół badaczy z Niemiec i Iraku ogłosił właśnie, że udało się zrekonstruować babiloński hymn sprzed trzech tysięcy lat. „Nad rzeką Eufrat pola pokrywają się ziołami i kwiatami, stada pasą się na zielonych łąkach, a bogactwo jest rozdzielane i pomnażane” – brzmią słowa starożytnego utworu. Przełomowe osiągnięcie było możliwe dzięki wykorzystaniu zaawansowanych narzędzi sztucznej inteligencji.
AI pomogło zrekonstruować babiloński hymn sprzed trzech tys. lat (zdj. ilustracyjne)
/Shutterstock
Hymn, którego fragmenty przez wieki były przechowywane w różnych bibliotekach i archiwach na całym świecie, opiewa wspaniałość Babilonu – jednego z najważniejszych miast starożytności.
Za sukcesem rekonstrukcji stoi międzynarodowy zespół naukowców z Ludwig-Maximilians-Universität w Niemczech oraz Uniwersytetu Bagdadzkiego w Iraku. Kluczową rolę odegrał Enrique Jimenez, który od lat digitalizuje fragmenty tekstów klinowych w ramach projektu Electronic Babylonian Library Platform.
Dzięki cyfrowym narzędziom oraz wsparciu sztucznej inteligencji udało się zidentyfikować aż 30 dodatkowych fragmentów, które okazały się częścią tego samego hymnu.
Używając naszej platformy, wspomaganej narzędziami AI, byliśmy w stanie zidentyfikować 30 dodatkowych fragmentów, na których zapisany jest ten sam hymn. Jest to proces, który kiedyś zająłby dekady – podkreśla Enrique Jimenez, jeden z głównych badaczy projektu.
Babilon, założony nad brzegiem Eufratu około 2000 lat p.n.e., był niegdyś największym miastem świata, a także centrum kultury i nauki. To właśnie tutaj powstawały liczne dzieła literatury, zapisywane na glinianych tabliczkach pismem klinowym. Niestety, większość z nich przetrwała do naszych czasów jedynie we fragmentach, co przez lata utrudniało badaczom pełne zrozumienie dziedzictwa tej cywilizacji.
Odzyskany hymn liczy aż 250 wersów i stanowi niezwykłe źródło wiedzy o codziennym życiu, wierzeniach i wartościach mieszkańców Babilonu. Autor utworu nie tylko wychwala monumentalne budowle miasta i życiodajne wody Eufratu, ale również zwraca uwagę na aspekty społeczne i kulturowe, które rzadko pojawiały się w mezopotamskiej literaturze.
Jest to fascynujący hymn, opisujący Babilon w całej jego chwale i pozwalający wejrzeć w życie jego mieszkańców, mężczyzn i kobiet – zauważa Jimenez.
Szczególnie interesujące dla badaczy okazały się fragmenty dotyczące kobiet pełniących funkcje kapłanek – motyw ten nie występuje w innych znanych tekstach z tego okresu. Ponadto autor hymnu podkreśla, że Babilończycy z szacunkiem odnosili się do cudzoziemców, co świadczy o otwartości i tolerancji starożytnej społeczności.
Popularność hymnu była tak duża, że stał się on „lekturą szkolną” w Babilonie. Dzieci kopiowały go w szkołach, co przyczyniło się do szerokiego rozprzestrzenienia tekstu i powstania licznych kopii, z których dziś badacze mogli odtworzyć oryginalną wersję.