Ludzie nieprzyzwyczajeni do dużych wysokości często mogą cierpieć na chorobę wysokościową, gdy znajdują się wysoko nad poziomem morza. Jednak ludzie, którzy mieszkają na tych wysokościach nie mają takiego problemu.
W ciągu ponad 10 tys. lat osadnictwa ciała ludzi mieszkających na Wyżynie Tybetańskiej zdążyły przystosować się do wymagających warunków. U innych osób wywołałyby one niedotlenienie, zwane też hipoksją.
– Adaptacja do hipoksji na dużych wysokościach jest fascynująca. Stres powodowany przez nią jest silny i odczuwany w równym stopniu przez wszystkich na danej wysokości – powiedziała antropolożka Cynthia Beall z Case Western Reserve University. Badaczka jednak podkreśliła, że przykład ludzi mieszkających na Wyżynie Tybetańskiej jest przykładem tego jak ludzie „charakteryzują się zmiennością biologiczną”.
Naukowcy z zespołu Beall przyjrzeli się jednemu z wyznaczników tzw. „sprawności ewolucyjnej” – rozrodowi. Badacze wysnuli zatem tezę, że cechy maksymalizujące sukces jednostki w danym środowisku występują u kobiet, które są w stanie przetrwać stres związany z ciążą i porodem. Następnie, dzieci, które odziedziczyły te same mocne geny mają szansę na dalsze przetrwanie i przekazanie tych genów dalej.
Badacze z zespołu Beall przebadali ponad 400 kobiet w wieku 46-86 lat, które całe życie spędziły w Nepalu na wysokości ponad 3500 m n.p.m.
Zespół mierzył m.in. poziom hemoglobiny i jej wysycenie tlenem. Kobiety z największą liczbą urodzeń miały przeciętny poziom hemoglobiny w grupie. Jednak poziom wysycenia tlenem hemoglobiny u badanych kobiet był niezwykle wysoki. Wyniki sugerują, że właśnie to zjawisko zwiększa „dostawę” tlenu bez nadmiernego zagęszczenia krwi.
– Wcześniej myśleliśmy, że niższy poziom hemoglobiny jest korzystny. Teraz wiemy, że wartość pośrednia przynosi największe korzyści. Wiemy też, że wysoka saturacja jest jak najbardziej korzystna dla ludzi z Wyżyny Tybetańskiej – dodała Beall.
Najbardziej płodne kobiety miały wyższy przepływ krwi przez płuca oraz nieco szerszą lewą komorę serca. Zestaw tych cech zwiększa tempo transportu tlenu i poprawia jego dostarczanie przy niedoborze w powietrzu.