Tysiące osób mogą otrzymać wsparcie od Państwa, ale wciąż mało kto wie, komu faktycznie przysługują dodatek i zasiłek pielęgnacyjny. Jedno świadczenie wypłaca ZUS, drugie gmina. Różnią się kwotami, zasadami, a nawet tym, kto ma prawo je dostać. Sprawdzamy najnowsze stawki, kryteria i procedury, bo wielu opiekunów wciąż traci pieniądze tylko dlatego, że nie złożyli właściwego wniosku.
Zasiłek pielęgnacyjny 2026 – kto może go otrzymać?
Zasiłek pielęgnacyjny jest wypłacany z budżetu gminy (MOPS/GOPS). Jego celem jest częściowe pokrycie kosztów związanych z opieką i rehabilitacją osoby niepełnosprawnej. Od listopada 2019 r. kwota zasiłku wynosi 215,84 zł miesięcznie i w 2026 r. nie zostanie zwiększona. Świadczenie pobiera około miliona osób, jednka uprawnionych może być nawet kilkadziesiąt tysięcy więcej.
Zasiłek pielęgnacyjny przysługuje:
- Dzieciom do 16 lat z orzeczeniem o niepełnosprawności i wskazaniami: konieczność stałej lub długotrwałej opieki oraz konieczność współudziału opiekuna w leczeniu i rehabilitacji.
- Osobom dorosłym z niepełnosprawnością znaczną (posiadaczom orzeczenia o znacznym stopniu).
- Osobom z umiarkowanym stopniem niepełnosprawności, jeśli niepełnosprawność powstała przed ukończeniem 21 lat.
- Seniorom powyżej 75 lat – ta grupa nie musi przedstawiać orzeczenia, wystarczy wiek.
Zasiłku nie otrzymają osoby, które przebywają w całodobowych placówkach opieki (na koszt państwa) dłużej niż dwa tygodnie w miesiącu, pobierają świadczenia podobne za granicą, lub pobierają dodatek pielęgnacyjny z ZUS lub KRUS.
Jak złożyć wniosek?
Wniosek o zasiłek składa się w swoim MOPS/GOPS lub online przez portal emp@tia (ePUAP). Można też działać przez pełnomocnika. Do wniosku trzeba dołączyć:
- dowód osobisty,
- orzeczenie o niepełnosprawności (lub orzeczenie o stopniu niepełnosprawności),
- dokumenty potwierdzające wiek dziecka (jeśli dotyczy),
- numer rachunku bankowego.
Decyzję wydaje wójt/burmistrz/prezydent. Zasiłek wypłacany jest co miesiąc, zazwyczaj przelewem na konto.
Dalszy ciąg materiału pod wideo
Dodatek pielęgnacyjny 2026 – wyższa kwota od marca
Dodatek pielęgnacyjny to świadczenie wypłacane przez ZUS (lub KRUS dla rolników). Przyznawany jest osobom otrzymującym emeryturę lub rentę, które zostały uznane za całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji, albo mają ukończone 75 lat. W przeciwieństwie do zasiłku, dodatek jest indeksowany corocznie wraz z waloryzacją emerytur.
Jak wzrośnie dodatek w 2026 r.?
Rządowa prognoza zakłada, że wskaźnik waloryzacji emerytur od 1 marca 2026 r. wyniesie 4,9%, co oznacza wzrost dodatku pielęgnacyjnego z 348,22 zł do około 365,28 zł miesięcznie. Ostateczna kwota zostanie potwierdzona w lutym 2026 r., ale prognoza ta jest zgodna z założeniami rządu. Dodatek jest zwolniony z podatku dochodowego na podstawie art. 21 ust. 1 pkt 100 ustawy o PIT.
Komu przysługuje dodatek pielęgnacyjny?
- Seniorzy powyżej 75 lat otrzymują dodatek automatycznie z ZUS/KRUS – nie składają wniosku.
- Osoby poniżej 75 lat, które są całkowicie niezdolne do pracy i samodzielnej egzystencji, muszą złożyć wniosek w jednostce ZUS. Wymagane jest orzeczenie lekarza orzecznika ZUS potwierdzające całkowitą niezdolność do samodzielnej egzystencji.
Kiedy dodatek nie przysługuje?
Osoby przebywające w domach pomocy społecznej lub innych placówkach opiekuńczo-leczniczych, które są finansowane w całości ze środków publicznych i pozostają tam dłużej niż dwa tygodnie w miesiącu, muszą liczyć się ze wstrzymaniem wypłaty dodatku pielęgnacyjnego przez ZUS. Wypłata nie przysługuje także tym, którzy pobierają zasiłek pielęgnacyjny z MOPS lub GOPS, ponieważ oba świadczenia wykluczają się wzajemnie, nie można otrzymywać ich jednocześnie.
Jak złożyć wniosek?
Wniosek składa się w najbliższej placówce ZUS lub elektronicznie przez platformę ZUS PUE. Do wniosku trzeba dołączyć:
- orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o całkowitej niezdolności do pracy i samodzielnej egzystencji,
- formularz OL-9 z opisem stanu zdrowia,
- dokumenty medyczne (historia choroby, wyniki badań).
Decyzję wydaje ZUS. Dodatek wypłacany jest co miesiąc wraz z emeryturą lub rentą, w terminach wypłat świadczeń (1., 5., 6., 10., 15., 20., 25. dnia miesiąca).
Dlaczego zasiłek i dodatek nie rosną w tym samym tempie?
Zasiłek pielęgnacyjny podlega przepisom ustawy o świadczeniach rodzinnych i nie jest indeksowany co roku, dlatego jego kwota 215,84 zł nie zmienia się od 2019 r. i w 2026 r. pozostanie na tym samym poziomie, co najmniej do 2027 roku. Ewentualne podwyżki wymagają decyzji ustawodawcy.
Dodatek pielęgnacyjny jest corocznie waloryzowany na zasadach waloryzacji emerytur i rent, dlatego rośnie wraz z inflacją i wzrostem płacy minimalnej. Prognoza 4,9% oznacza, że dodatek wyniesie ok. 365,28 zł od marca 2026 r.
Gdzie szukać pomocy, jeśli pojawią się wątpliwości?
Jeśli masz wątpliwości, czy w Twoim przypadku przysługuje dodatek lub zasiłek pielęgnacyjny, nie czekaj na kolejne zmiany przepisów. Skontaktuj się z MOPS, ZUS albo swoim Zespołem ds. Orzekania o Niepełnosprawności. Wiele decyzji da się wyjaśnić lub skorygować jeszcze przed złożeniem wniosku. Warto też śledzić kolejne komunikaty rządowe, bo zapowiadane reformy systemu świadczeń opiekuńczych mogą wkrótce poszerzyć dostęp do wsparcia i zmienić sposób jego przyznawania. Każdy rok przynosi nową waloryzację i nowe interpretacje, a to oznacza jedno: nawet jeśli dziś świadczenie Ci nie przysługuje, w 2026 może być inaczej.